De Vlaamse besparingen: hoe reageert Brussel?

'De ruimte om fouten te maken verdwijnt'

NIKOLAS LESTAEGHE, theatermaker K.A.K. (Koekelbergse Alliantie van Knutselaars)

"We zijn teleurgesteld, voelen ons niet geapprecieerd. Zonder projectsubsidies komt ons voortbestaan in het gevaar. Onze producties zijn tegenwoordig voor de helft gefi nancierd met projectsubsidies, de andere helft komt van de ticketverkoop en de coproductie.” “De laatste jaren waren we aan het groeien, we rekenden dan ook op meer subsidies.

Wij hebben net een subsidieaanvraag gedaan, zodat we iemand konden aanwerven voor de zakelijke ondersteuning van ons gezelschap. Nu doen onze spelers de volledige administratie en organisatie er vrijwillig bij.” “Zeker in Brussel zijn projectsubsidies een noodzaak. In Vlaanderen kunnen jonge kunstenaars terecht in kleine kunstencentra als Campo, Monty en de Kaap.

In Brussel is er niets tussen de Pianofabriek, waar net afgestudeerden een podium krijgen, en het Kaaitheater of de KVS. Projectsubsidies maken het mogelijk om alles zelf te organiseren, een locatie en een technieker te huren.” “Doordat er minder geld beschikbaar zal zijn, zullen kunstenaars zich ook gaan profi leren om er toch maar bij te zijn. Ik verwacht een golf van profi lering. Dat betekent dat er geen ruimte meer is om te zeggen: ik weet het niet, geen ruimte om fouten te maken. Dat vinden wij net belangrijk.”

'Vlaanderen investeert nog altijd een miljard in Brussel'

BRIGITTE GROUWELS, voormalig Brussels Parlementslid en minister voor CD&V

"De Vlaamse regering wil extra investeren in onderwijs en welzijn. Daar sta ik helemaal achter. Het zijn twee belangrijke gemeenschapsbevoegdheden en Brussel zal zeker zijn deel van die middelen krijgen, bijvoorbeeld voor extra scholen en kinderopvang.” “Natuurlijk moet het geld elders vandaan komen, vandaar de aangekondigde besparingen op de subsidies. Maar die gelden zowel voor Brussel als voor Vlaanderen. Vlaanderen investeert alles tezamen jaarlijks nog steeds een miljard euro in Brussel. Je kan dus niet zeggen dat Vlaanderen Brussel loslaat.”

'De politiek had eerder moeten praten met de sector'

MICHAEL DE COCK (KVS)

Zijn de besparingen op cultuur een vorm van revanchisme, zoals her en der geschreven wordt? Artistiek directeur van de KVS Michael De Cock denkt van niet. “Ik denk dat het eerder een besparing dan een ideologische kwestie is,” zegt hij. “Maar het blijft wel een feit dat de podiumkunsten zwaar getroffen worden, en het net daarin is dat we excelleren.

Nu willen ze wel praten met de sector, maar dat hadden ze voordien moeten doen. Deze reactie hadden ze niet verwacht.” “Of Brussel hierdoor wegdrijft van Vlaanderen, zal alleen de toekomst uitwijzen,” gaat De Cock verder. “De hoofdstad heeft met voorsprong de spannendste kunstenscene van het land, het zou ook voor Vlaanderen heel jammer zijn die connectie te verliezen.”

Nog volgens De Cock heeft de N-VA ook in haar eigen voet geschoten. “Ze kijken jaloers naar Catalonië, waar er een grote culturele gedragenheid is voor onafhankelijkheid van de regio. Daar hadden ze hier ook aan kunnen werken door de culturele wereld naar waarde te schatten. Maar die kans hebben ze gemist.”

'De non-profit moet zichzelf heruitvinden'

HERWIG TEUGELS, directeur kenniscentrum Welzijn, wonen, zorg

"Wij worden voor 75 procent betoelaagd vanuit de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) en voor een kwart vanuit Vlaanderen. Van dat kwart zijn we zes procent kwijt. Concreet betekent het voor ons dat er een halftijdse medewerkers zal afvloeien.” “Ook onze VGC-subsidies worden kleiner, doordat ze sinds 2008 niet meer geïndexeerd worden. Dat is jaarlijks bijna twee procent minder.”

“Bovendien rekenen we op minder middelen voor de kleinschalige woonzorgprojecten die we willen realiseren. Die middelen komen immers van het Brusselfonds. Onder minister Sven Gatz (Open VLD) kregen we nog ruim een miljoen euro.” “Maar al bij al hebben we in Brussel niet te klagen.

Onze tegenhanger in Vlaanderen, het steunpunt Mens en Samenleving (SAM), moet 27 procent inleveren. Het beleidsakkoord van de Brusselse regering en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) was ook vrij mild voor de welzijnsector.” “Dat de sector vandaag niet zo zwaar getroffen is, betekent niet dat we kunnen stilzitten. Over tien jaar zal welzijn helemaal anders werken dan vandaag.

Er is de digitalisering, de vermarkting. Het Vlaamse regeerakkoord vertrekt heel erg vanuit het economische denken. Als ik dat lees, begrijp ik dat de non-profi t zichzelf zal moeten heruitvinden. De welzijnsorganisaties zullen linken moeten leggen met de profi tsector.”

'Wij kijken naar het grotere plaatje'

ANNABEL TAVERNIER (N-VA)

"We moeten nu eenmaal besparen om de rekeningen te doen kloppen. De begroting van de Brusselse regering ziet er niet fraai uit, met een groot tekort dat buiten de begroting wordt gehouden. Dan kijken wij – met de N-VA – de mensen liever recht in de ogen, en communiceren we open ook als het over minder goed nieuws gaat, zoals de besparingen.”

“Ook voor het beleidsveld Brussel verwachten we enige solidariteit, maar het is zeker niet zo dat Vlaanderen Brussel loslaat. Het is belangrijk om naar het grotere plaatje te kijken. Want via onderwijs, sport, inburgering enzovoort, investeren we jaarlijks ongeveer 1 miljard euro in Brussel.

Om nog maar te zwijgen over de ingrepen die Brussel beter bereikbaar moeten maken, zoals de werken aan de Ring en de aanleg van fi etssnelwegen. Het is dus manifest onjuist om te zeggen dat de Vlaamse regering Brussel viseert, omdat er bijvoorbeeld extra geld naar de Rand gaat. Die Rand kampt ook met enorme uitdagingen, onder meer door de exodus uit Brussel. Dat geld dient enigszins om die exodus op te vangen.”

HANNELORE GOEMAN (One.Brussels)

'Dalle verdedigt de Brusselaars niet'

"Ik heb toch echt gevoel dat de Vlaamse regering Brussel in de steek laat,” zegt Hannelore Goeman (one.brussels), die voor Brussel in het Vlaams Parlement zit. “De Vlaamse regering bespaart in totaal 8,6 miljoen euro op Brussel, terwijl het nieuwe Denderfonds en het Randfonds elk 4 miljoen euro per jaar zullen krijgen. De Rand is de speeltuin van Ben Weyts, hij heeft zichzelf gewoon budgettaire marge gekocht. En Brussel is het slachtoffer.”

“Minister Benjamin Dalle (CD&V) heeft zijn rol als ambassadeur voor Brussel niet gespeeld,” zegt Goeman nog. “Zo bespaart hij maar drie procent op de middelen voor Jeugd, een andere bevoegdheid van hem, maar past hij wel de kaasschaaf van zes procent toe op de werkingssubsidies voor Brussel. Dat is een keuze. Hij had gezegd dat hij de Brusselaars ging verdedigen, maar hij is daar duidelijk niet in geslaagd.”

'Dit getuigt van een gebrek aan kennis over deze stad'

JOHAN LEMAN, voorzitter Foyer

"Net nu meer mensen het Nederlands gebruiken beknibbelt Vlaanderen op Brussel.” Johan Leman, die met zijn Foyer niet direct wordt getroffen door de Vlaamse besparingen, noemt de operatie bizar. “Dat getuigt toch van een gebrek aan kennis over deze stad? Of misschien wegen de Brusselse N-VA’ers gewoon niet genoeg in hun partij, waar Antwerpen belangrijker is.”

Dat Cieltje Van Achter geen Brusselminister werd, was voor Leman al een teken aan de wand. “Als je weet dat er een rekening volgt, laat je die zwakke portefeuille liever schieten. De partij weet niet goed wat aanvangen met Brussel en lijkt haar geloof in een Brussel dat je met twee gemeenschappen bestuurt wat verloren.”

De Vlaamse besparingen zijn voor Leman ook een symptoom van een groeiende kloof tussen Brussel en Vlaanderen, die hij vooral als een kloof tussen grootstedelijkheid en gewone stedelijkheid ziet. “Het verschil wordt zo groot dat ik mijn lezingen moet herschrijven als ik naar Vlaanderen ga, omdat ze daar bijvoorbeeld zo anders naar migratie kijken, die er als een bedreiging wordt gezien.”

Die groeiende afstand is volgens Leman ook een verklaring voor de verschillende verkiezingsresultaten in Vlaanderen en Brussel. “Het blijft bizar: in Brussel is er een enorme demografi sche verschuiving, waar weinig mensen zich aan storen. In Vlaanderen is er geen verschuiving, maar ontstaat juist angst.”