Debat over leibandplicht voor honden in Zoniënwoud laait op

In het verleden zijn al vaker klachten geweest over loslopende honden in het Zoniënwoud. Wandelaars ondervonden er last van of de honden verstoorden de fauna en flora van het bos. Nu klagen ook ruiters over aanvallen van loslopende honden. Ze roepen daarom op om honden aan de leiband te houden, om gevaarlijke situaties te vermijden.

“Ik reed op mijn paard in een rustig tempo, toen een hond mijn paard probeerde aan te vallen,” zegt Manuela Gaggini. Het is al de derde keer dat ze met haar paard aangevallen wordt door een loslopende hond in het Zoniënwoud. “Ik ben niet de enige die al het slachtoffer werd van een aanval door een hond. Sinds de coronacrisis zijn er steeds meer incidenten.”

Om de problematiek aan te kaarten richtte Manuela eind januari een Facebookgroep op waarin bezoekers van het Zoniënwoud hun ervaringen kunnen delen. Op die manier wil Manuela de problematiek onder de aandacht brengen.“Ik hou van honden,” benadrukt Manuela, “maar het is enorm gevaarlijk als ze zomaar vrij rondlopen, zeker in zones waar dat niet is toegelaten.”

Dat er meer incidenten met loslopende honden zijn bevestigt Frederik Vaes, hoofd van het departement Bos bij Leefmilieu Brussel. “Door de coronacrisis zijn meer mensen de natuur gaan opzoeken en dus ook het Zoniënwoud. Daardoor zijn er niet alleen meer mensen, maar ook fietsers, ruiters, honden en dus meer conflicten.”

Onduidelijke regelgeving

Een eerste moeilijkheid bij conflicten is de onduidelijke regelgeving. In Vlaanderen en Wallonië moeten honden sowieso aan de leiband. Er zijn een aantal hondenlosloopzones, maar die zijn duidelijk afgebakend en vaak zelfs voorzien van omheining. In Brussel moeten honden op heel wat plaatsen niet aan de leiband, maar ze moeten dan wel ‘onder controle’ zijn. Dat wil zeggen dat de hond in de buurt en het zicht van de eigenaar moet blijven en gehoorzaam moet zijn. De eigenaar moet ook de negatieve gevolgen voor andere gebruikers en dieren in het wild kunnen inschatten.

Het verschil in regelgeving zorgt volgens Vaes voor verwarring. Daarom pleit hij voor een gelijkaardige regelgeving in de drie gewesten, waarbij honden ook in Brussel aan de leiband moeten. Minister van Leefmilieu Alain Maron (Ecolo) erkent de nood aan geharmoniseerde regels binnen de drie regio’s. “Er moet echter rekening worden gehouden met de belangrijke sociale functie van het Brusselse gedeelte,” klinkt het bij zijn kabinet. “Daarom is er een studie van Brussel Leefmilieu aan de gang over onder andere specifieke losloopzones voor honden.”

Sensibilisering

Volgens Vaes lost een wetgevend kader niet alle problemen op. Er is vooral meer sensibilisering nodig. “We moeten gebruikers duidelijk maken dat ze naar het Zoniënwoud mogen komen, maar met respect voor elkaar en voor het bos. Iedereen moet z’n steentje bijdragen,” zegt Vaes.

Voor die sensibilisering verwijst Vaes naar de Stichting Zoniënwoud. Stichting Zoniënwoud werd in 2019 opgericht om de samenwerking tussen de drie gewesten de bevorderen. Ze fungeert als een soort woordvoerder van het Zoniënwoud en brengt alle betrokkenen samen. “Dat zijn de beheerders, maar ook natuurverenigingen, boswachters, ruiterverenigingen en andere gebruikers van het bos,” zegt Sanne De Troyer van de Stichting Zoniënwoud. Ook zij merkt dat er steeds meer conflicten zijn en pleit voor meer duidelijkheid.

“De grenzen tussen de gewesten zijn onduidelijk in het Zoniënwoud,” zegt De Troyer. “Mochten de regels overal gelijk zijn, zouden boswachters ook een eenduidige communicatie kunnen voeren en zou er minder discussie mogelijk zijn.”

Maar er is ook tegenkanting. In een online petitie vraagt Isabela Atanasiu om de hondenzones te behouden. Al meer dan 2.000 mensen hebben de petitie getekend. “Dit zijn de enige gebieden in het Brusselse gewest waar honden midden in de natuur van hun vrijheid kunnen genieten,” beargumenteert Isabela. “De meeste hondenbezitters die deze gebieden gebruiken zijn verantwoordelijke mensen die van het bos houden.”

Daar wil de Stichting Zoniënwoud een brug in zijn. “Mocht de regelgeving rond honden aan de leiband veranderen, is het belangrijk dat we ook bekijken hoe we toch aan hun noden kunnen tegemoetkomen,” zegt De Troyer. “We gaan daarom ook in dialoog met de hondenbaasjes.” Dat gebeurde afgelopen zaterdag al tijden het eerste Platform Zoniënwoud. Iedereen die betrokken is bij het Zoniënwoud werd uitgenodigd om ideeën uit te wisselen over de toekomstvisie, de lopende projecten en de bescherming van het bos.

“Onze hoofdtaak blijft het Zoniënwoud beschermen,” benadrukt De Troyer. “Met dat in het achterhoofd, willen we met alle gebruikers en beheerders nadenken over hoe we ervoor kunnen zorgen dat het bos voor iedereen een aangename plek blijft.”

De Stichting Zoniënwoud startte daarom vorig jaar met een campagne ‘Samen voor het Zoniënwoud’, waarbij ze bezoekers aanmoedigde om enkele goede gewoontes te respecteren tijdens een bezoek aan het bos. De campagne zal dit jaar opnieuw gebeuren. “We legden bijvoorbeeld uit dat er verschillende paden zijn voor verschillende gebruikers,” aldus De Troyer. “Als iedereen probeert rekening met elkaar te houden, kunnen veel conflicten vermeden worden. Goed gedrag moedigt goed gedrag aan.”