Eén jaar na #BalanceTonBar: 'Iedereen is verantwoordelijk voor verandering'

Een jaar nadat de hashtag #BalanceTonBar een protestbeweging op gang bracht tegen seksueel geweld in het Brusselse nachtleven, heeft de gemeente Elsene een panelgesprek georganiseerd om de situatie te evalueren. Sensibilisatie en vormingen staan hoog op de agenda.

Op 14 oktober vorig jaar verzamelden manifestanten op het Fernand Cocqplein voor het gemeentehuis van Elsene. Een aantal dagen voordien publiceerde de Instagrampagina BalanceTonBar getuigenissen van van slachtoffers van seksueel geweld in El Café en Waff, twee cafés aan de Begraafplaats van Elsene. Op initiatief van de gemeente werd een enquête uitgevoerd, waaruit bleek dat 98 procent van de bevraagden al te maken kreeg met seksueel geweld in het nachtleven.

Exact een jaar later, vandaag, evalueert de gemeente en het Brussels gewest de stappen die sindsdien zijn ondernomen. Onder anderen Brussels staatssecretaris voor Gelijke Kansen Nawal Ben Hamou (PS), minister-president van het COCOF Barbara Trachte (Ecolo), federaal minister voor Gelijke Kansen Sarah Schlitz (Ecolo), Horeca Brussel, MIVB en politie Brussel waren aanwezig.

"Vandaag volgen meer dan 30.000 mensen de Instagrampagina," zegt oprichter Maïté Meeus in een video. "Ongelooflijk veel mensen hebben getuigd over hun ervaringen. Seksueel geweld is daardoor bespreekbaar gemaakt en belangrijke stappen zijn al gezet. Hier mag het niet stoppen, want het is te belangrijk."

"BalanceTonBar heeft de problematiek op een jaar tijd enorm in de media gebracht, maar op een andere manier dan #MeToo. Dit gaat over studenten en jonge mensen in het uitgaansleven, terwijl #MeToo meer over hogere klassen gaat," zegt Laura van de feministische organisatie U.F.I.A. (Union Féministe Inclusive Autogérée).

Nadruk op sensibilisatie en trainingen

Staatssecretaris van Gelijke Kansen Nawal Ben Hamou (PS) zegt dat er vanuit het gewest een budget van 610.000 euro is uitgetrokken om de veiligheid van vrouwen te verzekeren. Een belangrijke pijler daarbij is de sensibilisatie van betrokken sectoren zoals het nachtleven, de politie en het openbaar vervoer.

Werknemers van openbare vervoersmaatschappij MIVB moeten bijvoorbeeld verplicht een halve dag een e-learning over seksisme volgen en krijgen een training over hoe ze moeten reageren als er zich seksueel geweld voordoet. Daarbij leren ze naar wie ze slachtoffers moeten doorverwijzen. MIVB werkt ook aan een betere samenwerking met de politie zodat ze efficiënter actie kunnen ondernemen. Ook politieagenten krijgen trainingen over seksisme, maar de inhoud daarvan is weinig transparant.

Organisatie Safe Ta Night maakte een sensibilisatievideo voor horecapersoneel, zodat ze op de hoogte zijn van de signalen van seksuele intimidatie en dat ze weten hoe ze hun verantwoordelijkheid moeten nemen in zulke situaties.

Maar de verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij de sectoren, zegt Ben Hamou. "Iedereen moet zijn steentje bijdragen, alleen zo zullen we verandering zien. De mentaliteit moet veranderen. Wie getuige is van seksueel geweld, moet automatisch actie ondernemen."

Meer aangifte bij de politie

Vrouwen durfden vaak geen klacht indienen omdat ze bang zijn dat ze niet geloofd of geholpen zullen worden. Claire Cervello van Emergency Victim Assistance (EVA), een cel van de politie Brussel die in 2021 werd opgericht zodat slachtoffers sneller de weg vinden naar hulp, ziet het aantal klachten van slachtoffers stijgen.

"Van de 650 mensen die vorig jaar van onze diensten gebruikmaakten, heeft 60 procent uiteindelijk een klacht ingediend bij de politie," zegt ze. Over cijfers van voordien heeft ze geen zicht. Volgens Schlitz werd het budget voor deze cel opgetrokken naar 2 miljoen euro.