Het fotografisch geheugen 2: Kristien Hemmerechts in het Brussel van haar jeugd

Tijdens de zomer bladeren we door oude albums van enkele bekende mensen, op zoek naar een fotografische herinnering aan het Brussel van hun jeugd. In de tweede aflevering gaat het over Kristien – 'Kiki' – Hemmerechts en Coco de papegaai op Expo 58.

Sinds de moeder van Kristien Hemmerechts eind december naar een rusthuis ging, waakt de schrijfster over de fotoalbums, die haar moeder zorgvuldig bijhield. Over de datering van het fotootje dat Hemmerechts eruitpikt bestaat geen twijfel. Het is genomen tijdens Expo 1958, toen Hemmerechts bijna drie was. Ze herinnert zich alleen de verhalen erover. “Mijn vader (wijlen Karel Hemmerechts, red.) maakte toen voor de BRT dagelijks reportages van op de Expo. Mijn moeder ging elke dag met ons te voet naar de Heizel. Ik zat in de poussette, en mijn broer en mijn zus liepen links en rechts ervan en moesten de stang vasthouden. Dat was toch nog een eindje van bij ons thuis in Strombeek.”

De charme van de foto bestaat voor een deel uit de handgeschreven vermelding 'Kiki en Coco' op het gekartelde randje. Hemmerechts: “Mijn moeder zegt soms Kristien, maar mijn broer, mijn zus en mijn vader noemden me Kiki. Het eigenaardige aan die naam was dat zodra mensen hem hoorden, ze hem gingen gebruiken. Ook bij de jeugdbeweging of onder vrienden en vriendinnen was ik altijd Kiki. Toen ik ging studeren aan de UFSAL (de intussen ter ziele gegane universiteit aan Simonis, red.) had ik het voornemen Kristien te worden, maar in mijn jaar zat iemand van mijn jeugdbeweging, waardoor ik ook daar weer Kiki werd. Die naam hoort bij die periode.”

Het jurkje dat de kleine Kristien op de foto draagt heeft haar moeder gemaakt. “Dat heeft ze lange tijd gedaan voor de drie kinderen, net als ons haar knippen. Wij noemden dat een coupe à la jatte.” (Lacht)

Als ze door het album bladert, vindt Hemmerechts het moeilijk om zichzelf te associëren met het kind op de foto's. “Ik weet met mijn verstand dat ik dat ben, maar ik voel het niet. Wat mij gezegd is – maar dat klinkt zo stoeferig (lacht) – is dat ik een lief en opgewekt kind was. Wat in ieder geval waar is, en wat ook belangrijk is voor het verdere leven, is dat ik als jongste in het gezin veel liefde heb gekregen. Ik was een beetje de pop voor iedereen. 'Ons Kiki' werd graag gezien. Dat gevoel heeft mijn vader zelfs een beetje overweldigd. En misschien heb ik me daar op een gegeven moment ook wel van losgemaakt, waardoor ze niet begrepen waarom 'ons Kiki' nu toch weer dit of dat ging doen. Zoals in het buitenland gaan wonen bijvoorbeeld.”

Hemmerechts is in Brussel geboren en in het Brusselse opgegroeid. Toen ze dichter Herman de Coninck ontmoette, trok ze naar Antwerpen, een stad die ze voordien nauwelijks kende. De banden met Brussel zijn wel gebleven, want Hemmerechts gaf nog les aan de KUB – de vroegere UFSAL. “Toen ik kind was, waren wij typische randbewoners die naar de stad gingen om boodschappen te doen. Dan trokken we met grote boodschappentassen op de boerentram tot aan halte rue Georges Matheus – destijds was dat pal in de hoerenbuurt, bevreemdend genoeg – om vandaar naar de Place Rogier, de Nieuwstraat en Adolphe Max te gaan. De Heizel – toen al wat vervallen – is nog een tijdje het decor voor uitstapjes gebleven. Met mijn eerste liefje sprak ik altijd af aan de voet van het Atomium. Later begon ik af en toe uit te gaan in het centrum, bijvoorbeeld voor de Mallemuntconcerten. Of ik fietste achter 't gat van mijn moeder naar de stad. Maar nooit naar café Le Noeud, dat zou ik niet hebben gewaagd, want daar gebeurden zogezegd allemaal slechte dingen. Destijds had de stad wel veel minder charme. Vanden Boeynants had lelijk huisgehouden. Nu is Brussel een veel aangenamere stad geworden.”