Het fotografisch geheugen (3): Oda Neygen en de Mallemunt-festivals

Tijdens de zomer bladeren we door oude albums van enkele bekende mensen, op zoek naar een fotografische herinnering aan het Brussel van hun jeugd. In de derde aflevering blikt Oda Van Neygen, de oprichtster van jeugdtheater Bronks, terug op haar beginperiode bij de Beursschouwburg, met onder meer de Mallemunt-festivals.

Tot aan haar pensioen in 2014 was Oda Van Neygen bijna 38 jaar lang actief in het jeugdtheater. In 1991 werd ze directeur van jeugdtheater Bronks, dat ze toen zelf had opgericht. Ze is afkomstig uit Dilbeek maar kwam eind jaren 1960 al in Brussel wonen, waar ze via het gemeenschapsleven op café in de cultuurwereld belandde toen ze in 1976 in de Beursschouwburg begon.

Van Neygen heeft ook iets met fotografie. Dat ze voor ons een stapeltje oude zwart-witfoto's van haar periode bij de Beursschouwburg opdiepte, heeft met die liefde voor fotografie te maken. “Fotografie is mijn hobby van toen ik kind was. Al op mijn achttiende had ik een eigen studio en ontwikkelde ik heel veel foto's. Bij de Beursschouwburg en Bronks had ik er geen tijd meer voor. “
“Onlangs moest ik voor een opdracht aan de Academie van Anderlecht in al mijn oude albums naar jeugdfoto's gaan zoeken. Daar zat de map uit de periode van de Beursschouwburg tussen. Met foto's van mijn eerste kindertheaterfestivals daar, en van de Mallemunt-festivals waarop ook deze foto genomen is.”

De Mallemunt-festivals in de jaren 1970 en 1980 zijn nog steeds een referentie, als een van de eerste stadsfestivals in de zomer in de openlucht. Van Neygen: ”Voor mij was de tijd in de Beursschouwburg een heel gelukkige periode. Ik ben er begonnen met het klasseren van de archieven, daarna met het programmeren van film, het introduceren van Nederlands jeugdtheater, het organiseren van de kinderfestivals en het opzetten van eigen producties.”

“Met weinig middelen leverden we pionierswerk, maar je voelde je geborgen tussen vrienden en gelijkgezinden. Ik heb me daar artistiek enorm ontwikkeld zonder te worden geconfronteerd met de rompslomp die ik later meemaakte bij Bronks.”

“Ik ben ook bijzonder trots. We hebben daar prachtige voorstellingen gerealiseerd en veel prijzen gewonnen met jonge makers die nu gevestigde waarden zijn, maar mijn collega's en ik moesten ook voortdurend zelf op zoek naar locaties en subsidies.”

De Beursschouwburg stond behalve voor goede vrienden ook voor goede artiesten. Van Neygens archief bevat groepsfoto's met Brusselse cultuurpersonaliteiten als Johan Wambacq, Lieve Van Buggenhout, Hugo Vandendriessche, Jef Verhelst of Pat Van Hemelrijck. Op een andere foto, een selfie avant la lettre, staat ze dan weer zij aan zij met de legendarische Ierse gitarist Rory Gallagher.

“De Beursschouwburg had toen een grote reputatie als muziektempel. Eerst Jari Demeulemeester en later Lieven Van den Broeck en Dirk Vercruysse: zij hadden allemaal een neus voor muzikanten en groepen die snel daarna onbetaalbaar werden. Op ons programma stonden Tom Waits, Loudon Wainwright III, Roy Orbison, Peter Tosh, Joe Jackson en Ry Cooder, maar evengoed Vlaamse groepen als De Kreuners en The Kids, een monument als Boudewijn de Groot of een dichter als Tom Lanoye. Mallemunt programmeerde muziek en theater. Bekend zijn natuurlijk ook de fantastische affiches van Eddy Vermeulen, Albert Pepermans en Charlotte Mutsaers.”

“Na de optredens op het Muntplein sloten we in de beginjaren af in Mudra, de dansschool van Maurice Béjart in de Greepstraat. Zo herinner ik het mij toch. Daar kaartten we nog wat na, met medewerkers en artiesten. Op deze foto zit ik aan het onthaal samen met Agnès Macken, de vrouw van Rudi D'heygere, decennialang een van de technici van de Beursschouwburg.”

“Mallemunt zorgde zo voor een verbroedering met alle medewerkers en nadien aan de toog ook met de artiesten waarmee je zowel over je privéleven als over muziek of theater kon praten. Je ziet de biervaten op de foto. Ik dronk ook graag een pint. Werk kunnen combineren met genieten is zalig.”