Hoe genitale verminking bestrijden? 'Stop lepel in slip'

Brussels staatssecretaris voor Gelijke Kansen Bianca Debaets (CD&V) raadt meisjes die vrezen voor genitale verminking in hun thuisland aan om een lepel of metalen voorwerp in hun slip te steken. Zo wordt het luchthavenpersoneel gealarmeerd, en kan het bij de metaaldetector kan ingrijpen. Dat zei ze woensdag tijdens een persconferentie over het thema van Kind & Gezin in Brussel. Gespecialiseerde vzw GAMS pleit voor een gezamenlijke aanpak door de gewesten.

Debaets gaat contact opnemen met de federale overheid en met de douanes van de verschillende luchthavens in ons land om hen te wijzen op de problematiek van meisjes die naar hun land van herkomst meegenomen worden om besneden te worden.

Vakantieperiode is risicoperiode

"We weten dat de vakantie die voor de deur staat, een risicomoment is omdat veel gezinnen terug naar hun land van herkomst gaan met hun kinderen", zei ze. De Brusselse staatssecretaris ziet heil in een methode die ook in Zweden en Engeland wordt toegepast.

"We raden meisjes die het risico lopen genitale verminking te ondergaan aan een lepel in hun slip te steken. Het overgrote merendeel van de verminkingen gebeurt in het land van herkomst. Als ze dan naar de luchthaven gaan, zullen ze de metaaldetector niet kunnen passeren. De douaniers kunnen dan gebruik maken van de gelegenheid om het meisje - weg van haar familie - te ondervragen en op te vangen. Ik weet dat dit onorthodox lijkt maar we moeten durven denken aan innovatieve oplossingen voor zo'n moeilijk detecteerbaar fenomeen dat honderden meisjes verminkt", klinkt het in een persbericht.

De staatssecretaris benadrukt dat ingrijpen op de luchthaven enkel de laatste stap is in de strijd tegen genitale verminking. Ze ziet een grote rol weggelegd voor Kind & Gezin, huisartsen, vroedvrouwen, gynaecologen en verpleegkundigen. Zij krijgen in Brussel sinds enkele jaren vormingen over het thema om zo alarmsignalen te leren detecteren. Sinds dit jaar zijn er ook vormingen voor politieagenten.

810 kleuters verminkt in Brussel

Uit cijfers van de organisaties GAMS en Intact van 2016 blijkt dat in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 810 meisjes jonger dan vijf jaar "zeer waarschijnlijk" genitaal verminkt zijn. In heel België gaat het om 3.262 meisjes jonger dan vijf jaar. In 2012 waren er in heel België ruim 13.000 meisjes en vrouwen van alle leeftijden die zeer waarschijnlijk besneden waren, en bijna 5.000 meisjes die een risico liepen. In 2016 waren naar schatting 17.000 meisjes en vrouwen zeer waarschijnlijk besneden en liepen meer dan 8.600 meisjes een risico.

Die stijging is een gevolg van een betere registratie, maar ook van een toename van de migratie uit landen waar de praktijk veel voorkomt, klinkt het. Het gaat dan vooral om landen uit Afrika ten zuiden van de Sahara, het Midden-Oosten en Azië. In ons land komt genitale verminking het meest voor bij mensen wiens roots in Guinee, Somalië, Egypte, Ethiopië en Ivoorkust liggen. Wereldwijd zijn er naar schatting 200 miljoen meisjes en vrouwen uit 29 landen slachtoffer van genitale verminking. In sommige landen is zelfs meer dan 90 procent van de vrouwen tussen 15 en 49 jaar besneden. In Guinee is dat 96,8 procent en in Somalië zelfs 97,9 procent.

'Gezamenlijke aanpak van gewesten nodig'

Katrien De Koster van GAMS, een organisatie die strijdt tegen vrouwelijke genitale verminking, benadrukt dat de gevolgen voor de betrokken meisjes groot zijn, zowel op vlak van gezondheid, seksualiteit als op psychologisch vlak. Bij de besnijdenis kunnen levensgevaarlijke bloedingen ontstaan. Op termijn kan de ingreep bovendien tot onvruchtbaarheid leiden.

Khadidiatou Diallo, de voorzitster van GAMS, zegt dat het belangrijk is de aanpak in Brussel, Vlaanderen en Wallonië te harmoniseren. "Anders verplaatsen families zich naar regio's waar minder aandacht is voor het probleem", klinkt het.