Hongerstakers krijgen steun: 26.000 Belgen willen regularisatie

De 475 sans-papiers die in de ULB, VUB en Begijnhofkerk in hongerstaking zijn, gaan richting hun vierde week van voedselonthouding. Vakbonden, studenten en wetenschappers ondersteunen hun vraag om regularisatie op basis van transparante criteria. Ook 26.000 Belgen ondertekenden die vraag.

Het is de 25e dag van een hongerstaking die op 23 mei begon. Ruim 450 mensen pleiten voor regularisatie op basis van duidelijke criteria. Velen bezetten de Begijnhofkerk, de ULB en de VUB al sinds eind januari.

Daniël Alliët is al 34 jaar priester in de Begijnhofkerk, die nu het ‘House of Compassion’ heet. Zeven bezettingen heeft hij meegemaakt in die periode, en vier hongerstakingen. “Het is triestig om altijd te moeten zien dat het niet in orde raakt voor deze mensen,” zegt hij. Hij vertelt hoe ‘waardigheid’ ook nu het codewoord is. Waardig werken, waardig leven. Hij verwijst naar internationale huishoudelijke werkneemsters, die meestal in het zwart werken. “Een Belgische vrouw wil niet werken als fulltime hulp in huis.”

Alliët was de eerste spreker op de persconferentie, waar ook dichter Charles Ducal, ULB-prof Andrea Rea en afgevaardigden van Pax Christi, de vakbond FGTB, de sans-papiers en de christelijke arbeidersbeweging MOC het woord namen. Ook werden de cijfers voorgesteld van de campagne We Are Belgium Too. 26.000 mensen willen de sans-papiers regulariseren op basis van heldere criteria.

Arbeidsmarkt

Socioloog Andrea Rea van de ULB deed onderzoek naar onder andere de regularisatie van sans-papiers in 2000. “Alle studies laten zien dat het informele werk de arbeiders creëert, en niet andersom,” zegt hij. “Dat zien we in de horeca, de bouwsector, en bij de hulp in het huishouden.”

Dat bevestigt ook VUB-collega Ilke Adam, hoofd van de interdisciplinaire onderzoeksgroep Migratie en Minderheden. “Het grote verschil met Nederland en Duitsland is dat we in België een hele grote informele arbeidsmarkt hebben. Je hoeft maar naar het Klein Kasteeltje te gaan om te zien hoe zwartwerk wordt getolereerd. Het is deel van onze economie. De controle op de arbeidsmarkt in Noord-Europa is zoveel strikter.”

Actiris

De sans-papiers vragen om regularisatie om in het wit te kunnen werken. In 2019 heeft dat idee even op tafel gelegen bij de Brusselse tewerkstellingsdienst Actiris. Er waren op dat moment meer lege vacatures dan arbeiders. Actiris onderzocht in 2019 of de mensen zonder wettig verblijf een vorming konden krijgen zodat ze aan de slag konden in knelpuntberoepen.

In 2020 verdedigde minister Bernard Clerfayt (Défi) het idee om een werkvergunning te verlenen aan ongeregistreerde arbeiders in Brussel, mits diens baan beantwoordt aan een reële behoefte op de arbeidsmarkt. Défi heeft ook aan de federale regering laten weten, dat de partij bereid is om werkvergunningen af te geven aan ongeregistreerde werknemers voor functies die beantwoorden aan de behoeften van de Brusselse arbeidsmarkt.

"Dat wetsvoorstel werd begin juni 2021 door de federale meerderheid in de commissie Binnenlandse Zaken verworpen," laat woordvoerster Pauline Lorbat weten. Ook PS, de grootste partij in de federale regering, sprak eerder zijn steun uit aan de hongerstakers. De partij wil duidelijke criteria voor individuele regularisatie van migranten zonder wettig verblijf en om de toegang tot werk en opleiding te vergemakkelijken.

Ahmed, woordvoerder van de hongerstakers in de Begijnhofkerk, betreurt dat het 'innovatieve voorstel' om sans papiers de knelpuntberoepen te helpen invullen niet is uitgevoerd. “Dat terwijl 100.000 mensen op pensioen gaan volgend jaar in Vlaanderen en dat elk jaar voor de komende tien jaar." Hijzelf werkt sinds tien jaar in België. “Eigenlijk twintig jaar,” zegt hij. “Want als sans-papiers werk je dubbel zoveel dan als Belg.”

Mahdi roept op hongerstaking te stoppen

Het antwoord van het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) blijft ongewijzigd: “We roepen op om de hongerstaking te stoppen, al is er wel dialoog mogelijk. Arbeidsmigratie en gezinshereniging kan in België, maar als je dat niet formeel aanvraagt in het land van herkomst dan mag je hier niet zijn. Jaarlijks vertrekken 10.000 mensen vrijwillig of gedwongen. We moeten dit beleid doorzetten, anders is er geen beleid.” Ook de criteria voor individuele regularisatie worden niet openbaar gemaakt.

Landen als Spanje of Portugal of Ierland hebben collectieve regularisaties wel toegelaten vanwege de uitzonderlijke situatie van het coronacrisis. Op de vraag waarom de hongerstakers niet vanwege die bijzondere omstandigheden geregulariseerd konden worden, zegt woordvoerster Sieghild Lacoere: “Ze zouden dan een tijdelijk verblijfsrecht hebben gekregen, maar dat is niet wat ze willen. Bovendien hebben ze wel recht op medische hulp.”

Solliciteren vanuit land van herkomst

Lacoere benadrukt dat mensen die stateloos zijn, aanspraak maken om Belg te worden, en zegt ook dat Belgische knelpuntenberoepen wel degelijk openstaan voor niet-Belgen. “Maar daarvoor moet je solliciteren in het land van herkomst.”

“We zijn hier nu,” reageert Ahmed. “We hebben een aanvraag ingediend bij Dienst Vreemdelingenzaken en moesten soms jaren op een antwoord wachten. Waarom arbeiders gaan zoeken in andere landen, terwijl we hier alles in huis hebben? Van kappers tot timmerman of verpleegkundigen?”