Identificatie bewoners Paleizenstraat van start, maar van uitzetting (voorlopig) geen sprake

Vandaag is de identificatie van de bewoners van het kraakpand in de Schaarbeekse Paleizenstraat van start gegaan. Over wanneer het kraakpand leeg moet zijn, lopen de meningen uiteen. Brussels minister Sven Gatz (Open VLD) noemt een uitzetting "nakende", staatssecretaris Nicole de Moor (CD&V) laat zich niet op een datum pinnen.

Honderden asielzoekers, niet-begeleide minderjarige vluchtelingen, daklozen en mensen zonder wettig verblijf leven sinds oktober in erbarmelijke omstandigheden in een kantoorgebouw in de Paleizenstraat.

Vorig jaar beval een vrederechter de ontruiming van het pand, maar daar wilden Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) en de gemeente Schaarbeek niet van weten, zo lang er geen oplossing was voor de bewoners. Toch zei Brussels minister Sven Gatz (Open VLD) donderdagochtend op Radio 1 dat een “uitzetting nakend is.”

“Wie het ontruimingsbevel moet geven, weet ik niet, maar er is intens overleg geweest en een ontruiming zit er aan te komen,” aldus de minister, die weliswaar niet bevoegd is voor deze materie.

Geen uitzetting, maar wel identificatie

“Waar hij die informatie vandaan haalt, weet ik niet, maar laat me duidelijk zijn: op korte termijn komt er geen uitzetting,” reageert kabinetschef van Schaarbeeks burgemeester Cécile Jodogne (DéfI) Marc Weber. De gemeente Schaarbeek zat woensdag nog aan tafel met het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) en het Brussels Gewest. “Iedereen werkt hard samen om de bewoners van het pand zo snel mogelijk te kunnen herhuisvesten.”

Daarvoor moeten de betrokken overheden eerst te weten komen wie er precies in het pand verblijft, want niet alle bewoners vallen onder de bevoegdheid van dezelfde overheid. Die taak kreeg Fedasil toegeschoven, in samenwerking met Samusocial. Maar wegens veiligheidsproblemen werd dat identificatieproces uitgesteld. Vandaag is de identificatie dan toch van start kunnen gaan, bevestigen Vervoort, Jodogne en De Moor aan BRUZZ.

Eenmaal het identificatieproces op volle snelheid draait moeten 200 screenings per dag mogelijk zijn.

Om de identificatie te vergemakkelijken, zette het gewest alvast drie bewakingsagenten aan de ingang van het pand. Bewoners die het pand ’s ochtends verlaten krijgen een gekleurd polsbandje. "Zo worden de mensen geïdentificeerd als bewoner van het kraakpand en kunnen ze weer naar binnen. Dat moet vermijden dat de groep nog groter wordt", aldus de woordvoerder van Vervoort.

De effectieve identificatie gebeurt op een locatie vlakbij en moet enerzijds uitmaken om hoeveel mensen het gaat, en anderzijds onder welk statuut ze vallen. Dat laatste bepaalt onder wiens bevoegdheid ze komen. Asielzoekers onder die van de staatssecretaris, daklozen, maar ook mensen zonder wettig verblijf kunnen terecht in het opvangnetwerk van Samusocial (voor zover daar plaats is). “Bij Samusocial wordt niemand geweigerd,” aldus Zeynep Balci, de woordvoerster van minister-president Vervoort.

De Moor: "Neen, het gaat hier niet om het afschuiven van verantwoordelijkheid. Maar voor daklozenopvang zijn nu eenmaal anderen bevoegd. Ik neem mijn verantwoordelijkheid en anderen moeten dat ook doen. Enkel als iedereen zijn deel doet, kunnen we snel een einde maken aan deze schrijnende situatie."

'Bezetting komt op zijn einde'

Bij dat identificatieproces is ook Schaarbeek betrokken. Die schakelt sociale werkers en de gemeenschapswacht in. “Dat kost de gemeente niet zozeer veel geld, maar wel veel tijd,” zegt Jodognes kabinetschef. “Vergadering na vergadering gaat het over de Paleizenstraat. Een collega is er voltijds mee bezig, terwijl ze zich normaal gezien over andere dossiers ontfermt. Hetzelfde met de politie. Die moet elke dag tussenkomen voor gevechten.”

Toch maakt Weber zich sterk: “De bezetting van het pand komt op zijn einde, hopelijk binnen twee à drie weken.” Die termijn wil niemand anders bevestigen.

“Op dit ogenblik zijn al 150 asielzoekers overgebracht naar het netwerk van Fedasil, tegen het einde van deze week zullen dat er ongeveer 200 zijn", zei de staatssecretaris donderdagmiddag in het federaal parlement. "Maar we moeten stapsgewijs te werk gaan, want elke dag opnieuw komen ook families en kinderen toe in ons land die asiel vragen. Zij zijn het meest kwetsbaar en we vangen hen daarom prioritair op."

Hoe dan ook: er zal geen hardhandige uitzetting plaatsvinden, klinkt het nog bij de Brusselse minister-president. Zo’n uitzetting is ook volgens de burgemeester van Schaarbeek onhaalbaar. “Onze politiezone zou vijftien dagen de tijd moeten nemen om dat voor te bereiden,” aldus haar kabinetschef. “En stel je voor dat die 900 mensen dan op het voetpad staan. Wat dan? Maar als er binnen enkele weken nog enkele bewoners overblijven in het pand, nadat de rest is opgevangen, zullen zij wel uitgezet moeten worden met de hulp van de politie.”

Slechte leefomstandigheden

Vrijwilligers, ngo’s, maar ook overheden omschrijven de situatie in het kraakpand al een tijdje als gevaarlijk en onrustwekkend. De overbevolking, slechte leefomstandigheden en uitzichtloosheid leiden tot spanningen onder de bewoners. Eind vorig jaar stierf er een man door een steekpartij. Er is sprake van diverse uitbraken, waaronder schurft en difterie, en ook de mentale gezondheid van de bewoners wordt ‘schrijnend’ genoemd door het Rode Kruis. De sanitaire voorzieningen zijn onvoldoende en het gebouw is ook niet goedgekeurd op brandveiligheid. Vorige week vond er nog een brand plaats in het kraakpand, waarbij wel geen gewonden zijn gevallen.