BIG CITY. Welke oorlogsdaden vonden plaats op de plek waar nu de VRT staat?

Ze kozen hun laatste avondmaal, rookten nog een sigaret en schreven hun laatste woorden neer, in een afscheidsbrief voor hun familie. Zo zag de avond eruit van oorlogsgevangenen die de dag erna naar Schaarbeek gevoerd werden, om daar te worden gefusilleerd. Sommigen liggen er nu nog steeds. Want een beetje verstopt, op het grote domein van de VRT en de RTBF ligt het Ereperk der Gefusilleerden.

De Duitsers kozen deze plek niet zomaar uit. Lang voor de openbare omroepen hun gebouwen hier optrokken, stond er de Nationale Belgische Schietbaan. Het was de tweede die in Brussel gebouwd werd. De eerste stond op het Daillyplein. De tweede, op de grotere site, werd gebouwd in 1888. Voor de oorlog was het de bedoeling dat de Burgerwacht er schietoefeningen kwam doen. De Burgerwacht was een soort van hulpleger, bestaande uit burgers. De Nationale Schietbaan was een groot complex met overdekte schietlokalen, schietterreinen in de openlucht en een weide met schietheuvels om te leren schieten op valse vogels.

(Lees verder onder de foto)

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de Burgerwacht afgeschaft en namen de Duitsers de plek al snel in beslag. Het was voor hen de geschikte plaats om verzetsstrijders te fusilleren. Zo lieten er een paar markante figuren het leven, onder anderen Edith Cavell, de Britse verpleegster die tijdens de oorlog actief was als verpleegster voor het Rode Kruis. Door haar functie lukte het haar om veel Britse, Franse en Belgische soldaten te laten ontsnappen. Ze bezorgde de Britse inlichtingendienst informatie die ze Duitse gewonde soldaten ontfutselde, terwijl ze hen verzorgde. Toen de Duitsers haar op het spoor kwamen, schoten ze haar neer op de schietbaan in Schaarbeek. Ook Philippe Baucq, die in hetzelfde netwerk als Cavell zat, werd er rond dezelfde dag als zij vermoord.

Herdenkingsgraf

Een andere bekende verzetsstrijdster die er het leven liet, is Gabrielle Petit. Zonder blinddoek schoten de Duitsers haar neer op de schietbaan, uit wraak voor haar verzetsacties bij een Britse inlichtingendienst. In de Eerste Wereldoorlog werden er om en bij de 35 mensen vermoord door de Duitsers. Achteraf kregen ze op de plek allemaal een herdenkingsgraf.

Toen later de Tweede Wereldoorlog uitbrak, duurde het niet lang voordat de Duitsers de schietbaan weer inpalmden. Ditmaal stierven er een pak meer mensen op de terreinen: meer dan 260 mensen werden tijdens die periode omgebracht. Onder hen ook vooral verzetsstrijders. Een van hen was Youra Livchitz, een Joodse verzetsstrijder die een aanval leidde op een treinkonvooi naar Auschwitz, waardoor meer dan tweehonderd gedeporteerde Joden konden ontsnappen. Maar ook hij werd door de Duitsers gevat en liet het leven op de schietbaan.

Om al die mensen te eren, werd de begraafplaats gebouwd, op het grasveld waar ze na hun executie begraven werden. Hoewel de schietbaan in 1963 afgebroken werd, staat de beschermde begraafplaats er nog steeds.

• VOLGENDE KEER: Wat gebeurt er met de oude metrostellen wanneer die worden vervangen?

BIG CITY: stel zelf je vraag

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie.

De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.

Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag via het formulier.

> Meer over Big City