Koerden in Brussel: 'Het zijn bange dagen'

De inval van Turkije in Noord-Syrië zorgt ook in Europa voor geweld tussen Turken en Koerden, maar in Brussel blijft het rustig, al kijken de Brusselse Koerden toe met een bang hart. "Je weet maar nooit wanneer Turkse extremisten opnieuw aanvallen.”

Een Turks café aan het Liedtsplein in Schaarbeek. Terwijl een groepje bejaarde mannen op een vrijdagmiddag een rustig spelletje Okey speelt – het Turkse gezelschapsspel heeft wat weg van Rummikub – zitten twee jongere mannen onder de televisie een joint te rollen. Op de achtergrond brengt CNN Türk live verslag uit vanop de grens tussen Turkije en Syrië, over het staakt-het-vuren dat Turkije en de Verenigde Staten donderdagavond aankondigden.

“Of dat een goede zaak is? Turkije en de VS hebben hun mening al gegeven, maar wat zullen de Koerden zeggen?”, stelt een Schaarbeekse Turk sceptisch. “De situatie is ingewikkeld. Turkije is omringd door dictaturen in Syrië, Irak en Iran, en heeft jarenlang opgetreden als waakhond van de Sovjet-Unie. Daar is Turkije niet beter van geworden en nu staat het land op.”

'Honderd procent achter Turks leger'

Dat er in het westen veel kritiek is op de Turkse inval in Noord-Syrië begrijpt de Turkse Schaarbekenaar die anoniem wil blijven. “Maar bij een oorlog vallen altijd slachtoffers - ook kinderen en burgers - wanneer je bombardementen uitvoert.”

Volgens hem staat het Turkse volk “honderd procent” achter het Turkse leger. “Dat zijn onze mannen en iedereen weet dat zij niet de beslissingen nemen”, vertelt hij. “Wat Erdogan betreft, is het land verdeeld. Als er morgen verkiezingen zijn, haalt hij geen meerderheid. In Brussel staat de meerderheid van de Turken achter de president, maar dat zijn migranten die geen voeling hebben met de problemen in Turkije.”

Dat zijn volgens de Schaarbekenaar vooral problemen rond armoede en democratie. “Als iemand twintig jaar aan de macht blijft, is dat geen goede zaak. Maar dat krijg je wanneer er meer moskeeën dan scholen zijn.”

'Zo goed als geen conflicten in Brussel'

Café Beton, een Turks café in Sint-Joost, tussen de Kruidtuin en de Haachtsesteenweg, ligt er vrijdagmiddag nog verlaten bij. De deur is open, maar binnen zit niemand. “Ze komen hier vooral ’s avonds kaarten”, verklaart de barman. Turkse kranten, waaronder Hürriyet en Sabah, bedekken een tafel bijna volledig. Op de voorpagina’s eisen Erdogan en Amerikaans vicepresident hier en daar een plek op, foto’s van Turkse soldaten zien we op elke voorpagina. De barman wijst naar een foto van een Turkse acteur. “Hij steunt de militaire operatie”, vertaalt de barman, die de krant omdraait en naar een andere foto wijst. “Terroristen van de PKK hebben in Duitsland een moskee aangevallen.”

In sommige Europese steden zorgt de Turkse inval voor een opflakkering van geweld. In Rotterdam gingen Turken en Koerden met elkaar op de vuist en in Verviers, in de provincie Luik, werden de lokalen van een Koerdische vereniging aangevallen. Maar in Brussel blijft het rustig. “Voor de meeste Turken hier is de oorlog zelfs geen gespreksonderwerp, want 99 procent is het toch met elkaar eens. Hier zijn zo goed als geen conflicten, behalve enkele incidenten wanneer er verderop aan de Turkse ambassade een betoging is.”

'Erdogan moordenaar'

Toch vrezen Koerden in Brussel voor geweld. Het Koerdisch Instituut in Sint-Joost was in het verleden al verschillende keren het doelwit van vandalen. “De laatste jaren doen de veiligheidsdiensten hun best om de Koerden hier te beschermen”, zegt voorzitter van het Koerdisch Instituut Derwich Ferho. “Maar er zijn veel Turkse islamieten die iets zouden kunnen doen. Je weet maar nooit wanneer Turkse extremisten opnieuw aanvallen.”

Ook de jonge Brusselse Koerd Evrim vreest voor geweld. “Maar wij Koerden antwoorden nooit met geweld”, zegt ze zaterdagmiddag tijdens een protestactie voor het Centraal Station. “Wij hebben ook niets tegen de Turken. We protesteren tegen de Turkse staat”, vertelt ze, terwijl slogans als “Erdogan moordenaar, Erdogan terrorist” door de luidsprekers klinken.

'Genocide'

De oorlog in Noord-Syrië is dezer dagen hét gespreksonderwerp binnen de Koerdische gemeenschap, die volgens het Koerdisch Instituut in Brussel uit zo’n 6.000 mensen bestaat. “We praten er heel de tijd over, want we hebben daar allemaal familie. En Erdogan is daar bezig met een genocide.”

Dat zegt ook Derwich Ferho. “De Turkse staat probeert de Koerden in Noord-Syrië weg te vegen. Iedereen hier heeft familie aan beide kanten van de Turkse grens. We volgen het dag en nacht op, maar het zijn bange dagen.”