Kwetsbare Brusselaars geloven in democratie, maar niet in representatie centrumpolitici

Uit een doctoraatsonderzoek van VUB-onderzoekster Kenza Amara-Hammou blijkt dat Brusselaars in socio-economisch precaire situaties veel belang hechten aan democratische waarden en normen. Dit ondanks het gevoel te hebben dat de politici in het parlement hen niet écht vertegenwoordigen. Opvallend is dat partijen aan de weerszijden van het politieke spectrum wel als goede vertegenwoordigende actoren worden gezien.

Voor haar doctoraatsonderzoek trok Amara-Hammou doorheen de verschillende Brusselse wijken in de gemeenten Sint-Jans-Molenbeek, Anderlecht, Sint-Joost-ten-Node, Koekelberg en Schaarbeek. Bedoeling was om na te gaan hoe mensen in sociaal-economisch precaire situaties denken over vertegenwoordiging.

Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat deze klasse en mensen onderaan de socio-economische ladder de democratie willen versterken, in tegenstelling tot de idee dat zij de democratie verachten en verwerpen. Ze menen dat er méér onderling contact moet zijn tussen politiek en burger, luidt het.

'Politici hebben de kennis niet'

"Op dit moment vinden participanten dat politici falen om acute problemen zoals huisvesting en onderwijs kordaat aan te pakken omdat ze niet de kennis en competenties hebben," aldus Amara-Hammou. "Politici begeven zich niet op het terrein en hebben geen weet van hoe het beleid zich vertaalt in de praktijk," schetst de onderzoekster. Politici hebben de vertegenwoordigden nodig, niet omgekeerd, klinkt het.

"Uit het gebrek aan luisteren van politici, kan ik afleiden dat ze ons niet serieus nemen," zegt Nesrine, een van de respondenten. "Dat ze van de veronderstelling uitgaan dat wij niks 'bruikbaars' te zeggen hebben terwijl de oplossingen feitelijk alleen maar van ons kunnen komen."

"Vergeet niet dat iemand die op straat slaapt, ook wanneer het koud en donker en gevaarlijk is, geen pauzeknop kan indrukken," getuigt Leo. "Veldwerk vraagt dus om een echte tijdsinvestering."

Partijen buiten het centrum gezien als competenter

Dat laatste is meteen ook de reden dat de partijen aan weerszijden van het spectrum door de betrokkenen aanzien worden als competenter in het opnemen van een vertegenwoordigende rol. "Partijen zoals PVDA en Vlaams Belang worden niet vanuit ideologische of protestafwegingen als potentieel meer competente vertegenwoordigers gezien," stelt de onderzoekster. "Wel om pragmatische redenen, namelijk het veldwerk dat ze verrichten en de kennis die ze daarbij opdoen."

Minderbedeelde Brussels willen niet "gehoord worden" door politici. "Deze mensen zoeken niet per definitie naar beleidsmakers met dezelfde achtergrond of levenservaring. Ze willen oplossingen op maat, door naar meer efficiëntie te streven. Politici die zich te empathisch opstellen, worden gezien als incompetent," zegt Amara-Hammou. "Ze vinden het belangrijk dat hun vertegenwoordigers continue inzichten blijven vergaren door aan veldwerk te doen."