MIVB-voorzitter: 'Geen dieselbussen bestellen'

De MIVB zit bijna halverwege haar beheerscontract met de Brusselse regering. De uitdagingen zijn enorm: het openbare vervoersaanbod moet aanzienlijk verhogen, tegelijk wordt de stad steeds dichter bevolkt en het verkeer drukker, waardoor het openbaar vervoer moet vechten voor zijn plaats. Voorzitter Thomas Ryckalts maakt alvast duidelijk zeker dat er nu toch geen nieuwe dieselbussen meer komen bij de MIVB.

R yckalts geeft het zelf toe. De macht van de voorzitter van de raad van bestuur van de openbaarvervoersmaatschappij is eerder beperkt.

De MIVB is een goed geoliede organisatie die officieel uitvoert wat de regering vraagt, maar die, door de opgebouwde knowhow en door de omvang (8.000 personeelsleden), zelf grotendeels de touwtjes in handen heeft in de uitbouw van het regionaal openbaar vervoer in de hoofdstad, in samenspraak met de Brusselse regering. De rol van de tussenliggende Raad van Bestuur is bescheiden, net zoals die van de voorzitter.

“Klopt. Je kan moeilijk verwachten in zo’n groot overheidsbedrijf dat één iemand zijn stempel drukt op alle beslissingen. Er is een beheerscontract waar de MIVB aan gebonden is, er is de hoofdaandeelhouder die beslissingsmacht heeft, de voogdijminister (minister Pascal Smet, SP.A), het regeerakkoord, enzovoort. Dus als voorzitter kun je accenten leggen en de violen trachten gelijk te stemmen. Ik heb het trouwens bij mijn aanstelling tegen CEO Brieuc de Meeûs gezegd: ik zal niet de schoonmoeder zijn van de MIVB. Maar ik waak er wel over dat de MIVB uitvoert wat in het regeerakkoord is afgesproken.”

We wilden u eigenlijk feliciteren omdat er in het jaar dat u voorzitter bent geen perslekken waren, in tegenstelling tot de vorige legislatuur. Toen waren die met de mediatieke spring-in-’t veld en vicevoorzitter Ridouane Chahid schering en inslag. Maar kijk vandaag in La Libre: de ringbus rond de autovrije zone is een fiasco, volgens een anonieme bron in de raad van bestuur.
Thomas Ryckalts: “Het is veel te vroeg om te concluderen dat de ringbus een fiasco is. Er zijn nog geen tellingen, alleen indrukken. Ik onthoud vooral dat bij de uitvoering van het autovrij maken van de centrale lanen op heel korte termijn goed is samengewerkt tussen de stad Brussel en de MIVB.”
“En, twee, het is altijd de bedoeling geweest om te evalueren. En daarvoor is het nu veel te vroeg.”
“En over die perslekken: er zijn er nog al geweest afgelopen jaar. We proberen die onder controle te houden omdat ze niet in het belang zijn van de maatschappij.”

Welk punt uit het regeerakkoord vindt u dat de prioriteit moet krijgen?
Ryckalts: “De nieuwe metrolijn van noord naar zuid natuurlijk. Het is van Herman De Croo (liberaal minister, onder meer van verkeer, SVG) geleden dat er nog een nieuwe lijn werd gegraven. Iedereen is het er nu over eens dat die er moet komen, maar toch blijkt het geen makkelijke oefening.”

Het had allemaal wat sneller mogen gaan?
Ryckalts: “Ja. We hebben vertraging opgelopen, dat kunnen we niet ontkennen. Daar zijn technische redenen voor, maar ook budgettaire. Europa laat niet toe dat we grote schulden maken.”

Is metro-Noord niet vooral een zaak van de federale regering? Het lijkt erop dat Beliris aan de knoppen zit. Niet het Brusselse Gewest.
Ryckalts: “Neen, dat klopt niet. De aanleg van metro zal maar in mindere mate door Beliris gefinancierd worden, en zal vooral een grote hap nemen uit het Brussels investeringsbudget voor mobiliteit. De onderhandelingen hierover zijn nu bezig. Beliris zal zo’n 50 miljoen euro ophoesten per jaar (het totale investeringsbudget van de metro bedraagt meer dan één miljard euro, SVG).”
“Het klopt wel dat Beliris de nieuwe tunnel graaft, en de bijhorende stations. De MIVB past de bestaande premetrolijn aan, onder meer met de bouw van het station Grondwet.”

Als de metro rijdt, zal ook de exploitatie geld kosten.
Ryckalts: “Het voordeel van een metrolijn is precies dat de exploitatie zichzelf grotendeels terugbetaalt, door het grote aantal reizigers dat vervoerd wordt. Het is vooral de investering die veel kost.”

Wordt de inbreng van een privépartner overwogen voor de exploitatie van de metrolijn?
Ryckalts: “Daar is niets over beslist. Er zijn in het verleden wel ooit plannen geweest voor PPS-constructies, onder meer voor de stelplaatsen, maar daar is men van afgestapt.”
“Naast de metro vind ik dat er meer werk moet worden gemaakt van de samenwerking met de andere operatoren. Persoonlijk vind ik bijvoorbeeld dat het onderbenutte NMBS-net in Brussel, of zelfs het GEN, mee door de MIVB zou moeten worden uitgebaat.”

En de samenwerking met De Lijn?
Ryckalts: “Die loopt goed. Er zijn afspraken met De Lijn voor een tramhalte aan Neo. Die tram zou in de toekomst zelfs kunnen doorrijden tot aan het Noordstation.”

Daar zijn niet alle buurtbewoners aan het Poesjkinplein voorstander van. En de hiervoor noodzakelijke Picardbrug over het kanaal wordt een busbrug, geen trambrug. Is Open-VLD wel voorstander van het doortrekken van die tram?
Ryckalts: “Als het van ons afhangt wordt er een metro aangelegd van het Noordstation naar Pannenhuis. Die piste heeft op tafel gelegen maar is vandaag budgettair onhaalbaar.”

Een skymetro kan ook nog altijd natuurlijk...
Ryckalts: “(Lacht) Ja die piste heeft ook op tafel gelegen. Maar daarvoor moet u bij een andere partij zijn (een metro op palen is een voorstel van mobiliteitsminister Pascal Smet, SP.A, SVG).”

Over Pulsar, de automatische metro, is de communicatie niet zo helder. Er komt een semi-automatische metro?
Ryckalts: “Er is niets beslist. Het probleem is dat de metrolijnen 1 en 5 gemoderniseerd moet worden. Het signalisatiesysteem is verouderd en moet vervangen worden. Een volledige automatisering is hierbij een extra optie. Maar die kost geld. Zo moeten de kades beveiligd worden. De Brusselse regering moet hier keuzes maken. Ze zal dat hopelijk binnenkort doen.”

Ook het nieuwe busplan wordt binnenkort beslist...
Ryckalts: “Dat is het prerogatief van de Brusselse regering. Wij nemen er alleen akte van.”

Maar over de aankoop van de bijhorende bussen moet de Raad van Bestuur wel beslissen. En daar lijkt de MIVB voor dieselbussen te willen gaan, hoewel dat wettelijk niet kan.
Ryckalts: “Er is in de zomer beslist om geen dieselbussen aan te kopen.”

Dat is nieuw. Op het UITP-congres in Milaan in juni bleek dat de degelijke alternatieven voor diesel niet voor het rapen liggen. De standaarden voor hybride-bussen staan nog niet op punt. Dat heeft u daar zelf ook kunnen vaststellen.
Ryckalts: “De MIVB-diensten zijn op zoek naar een oplossing die technisch haalbaar is, en in lijn met de bestaande wetgeving ter zake.”

Laatste vraag: bent u zelf een gebruiker van het openbaar vervoer?
Ryckalts: “Ik zal hier eerlijk in zijn: ik gebruik alleen de metro. En dan nog. Ik ben advocaat die meestal in Vlaanderen werkt. Ik probeer soms de oefening te maken: hoe zou ik hier of daar met het openbaar vervoer kunnen geraken? Maar het is vaak niet te doen. En daar heeft de ruimtelijke ordening uit de jaren 1970, met de lintbebouwing, de verkavelingen en de industriezones, veel mee te maken. Je ziet het als je over België vliegt: ons land lijkt volledig volgebouwd, wat niet zo is. Daar is het landelijk openbaar vervoer de dupe van. In compacte steden is dat een veel minder groot probleem.”

Wie is Thomas Ryckalts?

• °1976
• 2002 licentiaat in de rechten (VUB)
• 2003 Advocaat gespecialiseerd in administratief recht, sinds 2012 vennoot van Orys advocaten
• 2011-2014 Voorzitter Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij
• Sinds 2014 Voorzitter van de Raad van Bestuur en van het Beheerscomité van de MIVB
• Sinds 2009 Voorzitter Open VLD Brusselse Hoofdstedelijk Gewest
• Woont in Jette