Op stap met Brigitte De Pauw: "Jette is nog altijd een dorp in de stad"

De Pauw is OCMW-voorzitter sinds 2012. Ze is als ACW’er gepokt en gemazeld in de zorgsector en ze kent het terrein uitstekend. De Vlaamse zorgvoorzieningen voor bejaarden begonnen in Jette in de Leon Theodorstraat in het centrum van de gemeente.

“En die plaats had zijn voordelen, het was op tien minuten stappen van de Delhaize. Die had aan de kassa zelfs een bank gezet, zodat de bejaarden nadat ze hun inkopen hadden gedaan wat konden rusten en een babbeltje slaan. Nadeel was echter dat er op die plek alleen serviceflats waren, geen bejaardentehuis.

Daarom hebben we gekozen voor een residentie met serviceflats, een bejaardentehuis en een dienstencentrum bij Belgica. De dag komt dat mensen die een serviceflat bewonen meer zorg nodig hebben en naar een rusthuis moeten. Dankzij het dienstencentrum en de cafetaria van Warlandis verliezen de bewoners het contact met de buitenwereld niet.”

Jette legt nu de laatste hand aan de renovatie van het OCMW-rusthuis in de Sint-Pieterskerkstraat: “Toen ik hier aankwam, was het rusthuis verschrikkelijk,” zegt De Pauw. “Het gebouw dateert uit de jaren 1960 en er was vele decennia niet in geïnvesteerd. De bewoners hadden eigen geen toilet of badkamer.

Het gebouw was volledig uitgeleefd. Als kersvers OCMW-voorzitter heb ik me afgevraagd: mocht ik hier met mijn ouders komen, zou ik hen inschrijven? Het antwoord luidde: nee. Het is ook niet omdat het een OCMW-rusthuis is dat mensen die niet de volle pot kunnen betalen minder respect verdienen. Hier is iedereen is hier gelijk.”

Een bewoonster vraagt of ze de voorzitter kan spreken. De Pauw belooft dat ze later in de week zal langskomen. Maar dat zint de dame niet, als het niet onmiddellijk kan, hoeft het voor haar niet. Een andere wil weten of het wel goed gaat met De Pauw. “Tout va bien,” zegt Depauw. Waarop gerepliceerd wordt met een schalkse lach: “Oui, oui. Tout va bien madame la marquise.”

Op de rails

“Ik krijg weleens de vraag of ik die miserie niet meeneem naar huis ‘s avonds? Nee dus, ik trek de deur dicht en ik laat het achter me. Als je dat als OCMW-voorzitter niet doet, dan slaap je geen nacht meer. Wij kunnen niet alle ellende van heel de wereld oplossen. Dan denk ik: iedere mens die je geholpen hebt, die je opnieuw op de rails gezet hebt, telt. Als je dan soms de dankbaarheid van mensen ziet, dan pakt mij dat. Ik zeg dan: ge moet mij niet bedanken, wij zijn er om u te helpen.”

“Ook huisvesting wordt een schrijnend probleem. Je hebt er geen idee van hoeveel mensen hier binnenkomen omdat ze uit hun huis gezet worden. Wij hebben geen woningen, wij zijn niet rijk zoals de Stad Brussel en de gemeente Ukkel. Sommigen denken dat wij hen iets moeten geven.

We hebben weliswaar een overeenkomst met de sociale verhuurkantoren en sociale woningen, maar die hebben niet altijd plaats. Ik zie het nog voor me: op een avond stond een gezin met vier kinderen aan de balie met pak en zak. We hebben hen een leegstaande kamer in het rusthuis gegeven voor een nacht, zodat ze naar het toilet konden en konden douchen. Het is ook al gebeurd dat we voor een nacht een hotelkamer betaalden.”

Ademruimte

Na de site van het OCMW, trekken we naar het Kardinaal Mercierplein, waar de voetgangers sinds een viertal jaar veel meer plaats gekregen hebben. Nu is er ademruimte, om het met de woorden van De Pauw te zeggen. Het is de plaats waar iedere Jettenaar weleens komt of moet komen: hier vind je het gemeentehuis, het vredegerecht en het politiekantoor.

De Pauw: “Hier zijn ook de twee bibliotheken, de Nederlandstalige en de Franstalige. Daar hebben we het Nederlandstalige jeugdhuis De Branding, waar we zo lang op gewacht hebben en dat ik in gang heb kunnen steken toen ik nog schepen was. Het plein is fel verbeterd, er is af en toe een muziekoptreden en ook de jaarlijkse kermis staat hier”.

Terwijl we op het Kardinaal Mercierplein staan te praten, wordt Depauw zowat door iedere voorbijganger gegroet. “Ik weet dat het een cliché is, maar Jette is nog altijd een dorp in de stad. Ik woon hier meer dan dertig jaar en ik heb me hier onmiddellijk thuis gevoeld.”

De Pauw is afkomstig uit Oost-Vlaanderen en woonde eerst twee jaar in Sint-Pieters-­Leeuw, maar daar voelde ze zich nooit thuis. “Nochtans werd ik onmiddellijk lid van de KAV. Ik moet tussen de mensen zijn, maar het hielp niet. Mijn man en ik hebben in Jette eerst in een appartement aan de Woestelaan gewoond, later hebben we een huis gekocht aan de De Smet de Naeyerlaan.

Het eerste wat ik gedaan heb na de verhuizing was op vrijdagavond naar het gemeenschapscentrum trekken. Ik voelde me er onmiddellijk thuis, de mensen spraken me direct aan en dat is nog altijd zo. Waar ik woon, heb ik nog een Nederlandstalige bakker en slager.”

De Pauw schat dat Jette nog zestien tot zeventien procent Vlamingen telt. “Maar wat is een Vlaming of een Nederlandstalige?” vraagt ze. “Heel wat allochtonen spreken Nederlands. We hebben veel nationaliteiten, maar we hebben geen concentratiewijken. De mensen wonen verspreid. De jongste jaren zijn er veel Oost-Europeanen bijgekomen, je ziet het aan de Poolse winkeltjes. Als ik vroeger om halfelf thuiskwam, was er geen kat op straat, nu is er veel volk met de nachtwinkels.”

Jette heeft ook een bekende pastoor, Dirk Vannetelbosch, Depauw wijst eerst het parochiehuis aan, dan de kerk. “Ik ken Dirk al vijftien jaar. Sinds zijn aanstelling als pastoor in Jette heeft hij de christelijke gemeenschap nieuw leven in geblazen. De kerk zit na al die jaren opnieuw vol, ze is opgefleurd, vrijwilligers zetten zich in voor het onderhoud ervan en hij organiseert talrijke activiteiten. Zo heeft hij een groep mensen bijeengebracht die op huisbezoek gaan bij zieke en eenzame mensen. Chapeau.”

Tram 9

We trekken richting de Spiegel, alles ligt er netjes bij, maar Jette lijkt niet meer de middenklassengemeente van weleer. “Daar is het sociaal restaurant De Engelbewaarder, waar we mee samenwerken en ook het tweede sociaal restaurant RestoJet.

Ik heb hier een paar jaar geleden ook een sociale kruidenier, CabaJet in de Leopoldstraat, opgericht in samenspraak met de sociale restaurants, en we hebben hier een voedselbank waar mensen voedselpakketten kunnen afhalen.

In het begin was het zoeken, maar de grootwarenhuizen beginnen te bellen als ze overschotten hebben of als er een onverwachte staking is en de bederfbare waren weg moeten.”

Maar volgens De Pauw is Jette wel nog altijd een middenklassegemeente: “Dat wil niet zeggen dat er geen armoede is, of dat er geen mensen zijn die in een precaire situatie leven, mensen met een heel laag pensioen bijvoorbeeld. In tegenstelling tot de voedselbank moeten de klanten van de sociale kruidenier wel iets betalen, zo kunnen mensen hun waardigheid behouden.”

En dan komen we aan de eindbestemming: het Spiegelplein dat ligt te blaken in de zon. Een draaimolen maakt de sfeer compleet. “Er is heel veel weerstand geweest tegen de heraanleg van het plein en tegen de komst van tram 9 naar het UZ. Maar nu hoor ik: ‘was dit maar eerder gedaan’.

Tram 9 zit altijd vol als ik hem tussen zes en zeven uur ‘s avonds neem. Er zijn mooie terrassen op het Spiegelplein. Als je hier vroeger een terrasje deed, zat je tussen de auto’s, nu staan de auto’s ondergronds. En ik hoor dat de handelszaken het goed doen.”

De zaak waar we een hapje gaan eten zit in ieder geval vol. “Mensen zijn tegen veranderingen, maar als ze doorgevoerd zijn, zijn ze doorgaans tevreden. Maar het is iedere keer opnieuw beginnen.”

In deze zomerreeks laat BRUZZ vier Vlaamse schepenen tijdens een wandeling aan het woord over hun gemeente.
Dit is de laatste aflevering van deze zomerreeks. U kunt de reeks nalezen op bruzz.be/opstap