Politie zit met financiële kater van 42 miljoen

Mogelijk komen de Brusselse politiezones in moeilijkheden als de lokale politiekorpsen de zogenaamde Copernicuspremie moeten uitbetalen. Voorlopig geeft de rechter de vakbonden gelijk, maar de federale overheid tekent beroep aan. Aan de uitbetaling hangt voor de Brusselse zones een prijskaartje van om en bij de 42 miljoen euro.

De politiezone Brussel-Elsene, het grootste lokale korps van België, stelde vorige week haar begroting voor. Bij de presentatie van alle cijfers legde Brussels burgemeester Freddy Thielemans (PS) de nadruk op een nakend gevaar: als de lokale politiekorpsen, en niet de federale overheid, de achterstallige Copernicuspremies moeten betalen, komt de financiële gezondheid van het korps in gevaar.

Eerst en vooral: wat is de Copernicuspremie?

In 2002, net na de politiehervorming, besliste de federale overheid het burgerpersoneel van de lokale en federale politie een premie toe te kennen. Dat gebeurde na een Koninklijk Besluit dat stelde dat ambtenaren van federale overheidsdiensten recht hadden op dubbel vakantiegeld. De filosofie van die regeling kaderde in de Copernicushervormingen van de federale overheid, hervormingen die een moderner personeelsbeleid voor de overheidsdiensten en een beter functioneren van de overheid op het oog hadden. Het dubbele vakantiegeld kreeg de naam Copernicuspremie.

Die regeling vonden de politievakbonden discriminerend. Volgens de bonden moest ook het operationele personeel, agenten, kaderleden en officieren, de premie krijgen. Maar de federale overheid was (en is) van mening dat deze premie niet voor operationeel personeel van toepassing kan zijn omdat dat personeel niet gedefinieerd kan worden als 'openbaar ambt', en afzonderlijke (hogere) loonschalen heeft dan het burgerpersoneel. In 2008 kwamen de politievakbonden echter met de federale overheid overeen om het vakantiegeld gradueel te verhogen voor het operationele personeel, als compensatie, en dit tussen 2009 en 2011.

De politievakbond Sypol stemde niet in met deze regeling en stapte naar de rechtbank van eerste aanleg om de betaling van de Copernicuspremie juridisch af te dwingen, en wel voor de periode 2002-2007.

In september stelde de rechtbank Sypol in het gelijk, en ze verplichtte de federale overheid tot het betalen van de premie aan operationeel politiepersoneel. De andere vakbonden sprongen mee op de kar, hoewel ze met de overheid een compensatiedeal hadden afgesloten. Voor de federale politie betekent de uitbetaling van de premie een bedrag van 131 miljoen euro, voor de lokale korpsen 263 miljoen euro, volgens cijfers van de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG). Dat is gemiddeld 1,34 miljoen euro per lokaal politiekorps. De federale overheid zal, zodra het vonnis betekend is, beroep aantekenen.

Personeelstekort
Voor het korps Brussel-Elsene komt een eventuele uitbetaling van de premie op 17,5 miljoen euro, volgens de politiezone "een gevaar voor de politiebegroting en voor de twee gemeenten die haar financieren". Volgens de woordvoerder van de zone zouden hierdoor de aanstelling van nieuw politiepersoneel (Brussel-Elsene kampt met een ernstig personeelstekort) en nieuwe investeringen in gevaar kunnen komen.

Ook bij de andere Brusselse politiezones is de situatie precair, leert navraag. De politiezone Zuid rekent de achterstallige Copernicuspremie uit op zes miljoen euro, de zone West op 5,5 miljoen. De zones Mont­gomery en Watermaal-Bosvoorde/Ukkel/Oudergem spreken van respectievelijk 3,6 en 3,5 miljoen euro. De politiezone Noord wil geen bedrag doorgeven, maar kan als zone vergeleken worden met Zuid: dus zes miljoen euro. Voor de Brusselse korpsen betekent dit alles tezamen een bedrag van om en bij de 42 miljoen euro. Alle betrokken politiewoordvoerders zeggen duidelijk dat de federale overheid de gevolgen van vroegere onderhandelingen moet dragen, en dus ook maar moet betalen.

In een discussie in de senaatscommissie Binnenlandse Zaken in december jongstleden antwoordde minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom (Open VLD) met: "Helaas kunnen wij geen bankbiljetten drukken" op het argument van Philippe Moureaux (PS) dat de uitbetaling van de Copernicuspremies gigantische bedragen zijn voor - vooral - stedelijke politiekorpsen. Turtelboom gaf aan dat zij als ontslagnemend minister niet kan beslissen over de betaling van het totaalbedrag, bijna 400 miljoen euro. Het probleem is dus voor de volgende regering.