Professor Michel Maus: 'Brussel benut fiscaliteit niet ten volle'

Volgens Michel Maus, professor fiscaal recht aan de VUB, benut het Brussels Gewest zijn fiscale mogelijkheden niet ten volle. Dat zei hij dinsdagmiddag in A la carte, waar hij te gast was naar aanleiding van de honderdste verjaardag van het Belgische belastingstelsel. Hij had het onder meer over zijn nieuwste boek, de hoge belastingdruk en toekomstige fiscale uitdagingen.

“Brussel profiteert te weinig van de Vlaamse en Waalse werknemers die in de hoofdstad komen werken." Dat is de balans die Maus opmaakt voor de hoofdstad. “Pendelaars worden belast in Vlaanderen en Wallonië en niet in Brussel, waardoor het gewest daar fiscaal maar weinig van terugkrijgt." De oplossing die hij hiervoor aanreikt, is de invoering van personenbelasting in de regio waar iemand werkt.

Te weinig communicatie

Met zijn fiscale kritiek doet hij niet alleen Brussel aan, maar ook de politiek. ‘Politici communiceren te weinig over wat ze met de belastingen doen’, zo gaat de professor verder. ‘Mensen vergeten het wel eens, maar België is nog steeds een verzorgingsstaat, hoewel de herverdeling niet langer eerlijk is. Hierdoor is er veel frustratie en fiscale fraude’.

Een andere belangrijke factor is de lobbykracht. Maus geeft het voorbeeld van de karaattaks, die werd ingevoerd in 2016 toen de diamantsector in slechte papieren zat. Hierbij werd enkel de omzet van de diamanthandel belast. ‘Diamantairs verenigden zich en sloten een deal met de regering, wat een gigantisch cadeau was aan de sector’.

Vervolgens werd de aloude vraag gesteld hoe het komt dat grote bedrijven maar zo weinig belastingen moeten betalen. Hij nuanceerde dit enigszins door te wijzen op de tewerkstelling die een grote firma genereert en op het systeem van indirecte financiering door de belastingheffing op lonen. Toch concludeerde de professor dat het niet zou mogen dat een bedrijf zoals bijvoorbeeld AB InBev geen belastingen betaalt op een omzet van 2,6 miljard euro.

Verder verweet hij de Belgische overheid dat ze te weinig actie onderneemt voor een eerlijker belastingstelsel, terwijl op Europees niveau wel stappen worden genomen.

Geld moet rollen

Maus beaamde in een reeks van korte ja/nee-vragen een aantal fiscale vuistregels, zo bevestigde hij dat geld moet rollen, politieke beslissingen van vandaag de belastingen van morgen zijn en rijken er al dertig jaar in slagen om belastingen voor zichzelf te verlagen. Hij biechtte ook op dat hij zelf nog nooit gecontroleerd is geweest door de fiscus.

Ook over de veelbesproken woonbonus was de professor duidelijk: ‘eigenlijk is het een pure besparingsoperatie. Bij aankoop van woning betaal je registratierechten, waardoor je de jaren erna een fiscaal voordeel hebt, terwijl het eigenlijk logischer is om te werken met lagere registratierechten’.

De erfenisbelasting is volgens hem evenzeer onrechtvaardig: ‘ het is een van oudste belasting die we hebben, ze gaat terug op de middeleeuwen, maar het herverdelend verhaal van vroeger is er niet meer. Je kan je de vraag stellen in welke mate een erfenisbelasting nog van deze tijd is. 10 van de 28 EU-landen werken niet langer met een dergelijk systeem’.

Een huis van 100 jaar mag al eens gerenoveerd worden

Tot slot herhaalt Maus dat hij niet zozeer kritiek heeft op de omvang van de belastingdruk, maar veeleer op de verdeling ervan. Zo pleit hij voor een grondige hervorming van het fiscaal stelsel: ‘uitdagingen zoals de technologische revolutie, ecologie en mobiliteit moeten worden ingepast in het fiscaal stelsel. Vandaag wordt iemand die ver van zijn of haar werk woont, fiscaal beloond en iemand die dichterbij woont niet’.