Rond Brussel (11): Sint-Jans-Molenbeek

Een rotonde is een enkelvoudige cirkel, zou je denken. Maar zulke simpele wijsheden gelden niet in België en al helemaal niet in het surrealistische Brussel, zie bijvoorbeeld de vierkante rotonde op het Koningsplein. Het toppunt is echter te vinden in Sint-Jans-Molenbeek, op het Hertogin van Brabantplein om precies te zijn.

Stel je voor: een bijna vierkant plein met zijden van honderd meter, waar zeven straten naartoe leiden. Op het plein aangekomen kun je als automobilist kiezen: je slaat meteen rechtsaf, volgt de weg langs de wanden van het plein tot de straat van je keuze en verlaat daar het plein. Officieel is dit geen rotonde, hoewel je net als op een gewone rotonde alleen tegen de klok in mag rijden. Maar je kunt het plein ook een stukje oprijden, tot de echte rotonde die in het midden ligt.

Nou ja, echte rotonde, het middeneiland is een rechthoek van veertig bij twintig meter, waar het verkeer omheen draait. Behalve de trams: die rijden dwars door het midden in een rechte lijn naar de overkant.

Het gevolg van deze 'rotonde in een rotonde' is dat er behalve het middeneiland nog zes eilanden op het plein liggen; ze zijn in gebruik als parkeerplaats, als stalling voor Villo-fietsen, als mini-parkje met banken, als opstelpunt voor glasbakken en, driemaal per week, als groentemarkt. Dan staan de twee eilanden aan de noordzijde vol kramen en bestelbusjes, de prijzen zijn hier het laagst van heel Brussel.

De gemeente wil het plein het liefst geheel autovrij maken, maar daarvoor ontbreekt voorlopig het geld. Wel komt er dit voorjaar 'een lichte heraanleg': vanuit vijf straten kun je straks de middelste rotonde niet meer op. Er komen keerlussen, afsluitpaaltjes en stukjes weg met tweerichtingsverkeer.

De winst: meer speel- en zitplekken en minder geparkeerde auto's. Het verlies is dat het schier onmogelijk wordt om de verkeersstromen op dit plein nog met woorden te beschrijven. Gaat dat dus deze lente zelf zien, het liefst op dinsdag-, donderdag- of zondagochtend, als er markt is.

Rond Brussel weergeven op een grotere kaart

----------------------------------------------------------------------------------------

Vlaanderen heeft de reputatie dat de rotondes er vol staan met bespottelijke beelden. Maar hoe zit het in Brussel? Voor BDW onderneemt de Nederlandse rotondoloog Tijs van den Boomen de komende maanden een zoektocht naar de rotondes van de negentien Brusselse gemeenten. Welke spiegel houden ze ons voor?