Rue du Croissant (1): Bajram & Kisa Lamaj

Bajram Lamaj: "Ik ben vertrokken door de oorlog in ex-Joegoslavië. Ik was al twaalf jaar aan de slag als bosbouwkundig inge­nieur toen een bende soldaten thuis op de deur klopte. Ik was op het werk, mijn moeder was thuis. Ze heeft me gebeld om me te waarschuwen. Misschien is zoiets voor jullie moeilijk te begrijpen, maar ik moest onmiddellijk vertrekken. Ik heb geen afscheid kunnen nemen. Ik heb moeder pas negen jaar later weer teruggezien."

"De Serviërs waren bezetters. Zij waren een kleine minderheid ten opzichte van ons, Albanezen, maar wij hadden geen rechten. Op straat mochten we onze taal niet spreken. Mijn naam Lamaj werd geassimileerd tot Lamovitsj. Natuurlijk heb ik me daartegen verzet, net als veel van mijn vrienden en familieleden, van wie er ook veel gestorven zijn. Mijn tante en haar kinderen hebben ze levend verbrand in hun kelder. Mijn schoonbroer, die aan deportatie wilde ontsnappen, hebben ze ter plekke geëxecuteerd. Puur nationalisme en pure haat."

"Ik kende België al van in de middelbare school. Zelfs van de kwestie tussen Vlaanderen en Wallonië had ik al gehoord. Maar ik had natuurlijk nooit gedacht dat ik hier zou belanden."
"We hebben ons hier altijd welkom gevoeld. Ik werk hier al tien jaar in de horeca. Een tijd in het Hilton en nu in een restaurant op de Louizalaan. Niet in het bos, nee, want mijn diploma is hier niet geldig, en op je 32ste is het te laat om nog iets anders te gaan studeren."

"Ik voel me Kosovaar en Belg, en sedert vijf jaar bén ik ook Belg. Vandaag is de politieke situatie onrustwekkend, maar als democratie blijft België een voorbeeldland. In de taalkwestie sta ik misschien iets meer aan de kant van de Nederlandstaligen. Ze hebben op veel punten gelijk, al heb ik het dan niet over het Vlaams Belang. Maar het klopt dat het grootste deel van de vreemdelingen zich hier niet wil integreren. Ze zijn alleen gekomen om te profiteren van het systeem. Als je in een vreemd land komt, dan moet je de regels volgen, en de geschiedenis en de taal kennen."

Dromen? "Die zijn gebroken. Mijn studie is voor niets geweest. De familie is uit elkaar gevallen. Mijn broer woont met zijn vier kinderen in Canada. Over het internet zeggen we elkaar af en toe goedendag. We hebben geluk gehad, maar er is ook veel melancholie."

-----------------------------------
Volgende week: de Frans-Marokkaans-Belgische familie Noumair van nummer 117

Rue du Croissant van Philippe Blasband en met Mohamed Ouachen is tot en met 5 februari te zien in Théâtre Les Tanneurs (in het Frans, 02-512.17.84, www.lestanneurs.be) en van 16 tot en met 27 februari in de KVS (in het Frans met Nederlandse boventitels, 02-210.11.12, www.kvs.be)