Shawn Moss: ‘Schaken leert je dat je niet te snel moet opgeven'

Café Le Strof, gelegen tussen de Zavel en de Marollen, ontpopt zich mede dankzij zelfstandig schaakleraar Shawn Moss tot een nieuw toevluchtsoord voor schakers in Brussel. “Rotsklimmen heeft veel overeenkomsten met schaken.”

Le Strof opende zijn terras in mei vorig jaar en sinds enkele maanden kan je ook binnen zitten in het café, gelegen op de hoek van de Rollebeekstraat en de Hoogstraat. Het gebouw, waar vroeger restaurant Le Forestier zat, is gemakkelijk herkenbaar aan het authentieke tegelpaneel dat al ongeveer tachtig jaar 'Bières Wielemans Forst' promoot. 's Avonds worden er regelmatig concerten gegeven, maar overdag zitten cafégangers er vaak in volle concentratie aan een tafeltje, gebogen over een schaakbord.

Schaken was van het begin deel van de identiteit van Le Strof, maar de ambities om een nieuwe Brusselse schaaktempel te worden kregen een ferme boost met de komst van zelfstandig schaakleraar Shawn Moss (48). Hij geeft advies over Spaanse of Engelse openingen indien gevraagd, koppelt spelers voor een partij, speelt zelf uiteraard, en is in het algemeen een enthousiaste pleitbezorger van het eeuwenoude strategische spel dat sinds de Netflix-hit The Queen's Gambit een revival beleeft.

Voor Moss zelf is schaken altijd al deel van zijn leven geweest, zo vertelt hij op de sfeervolle bovenverdieping van Le Strof. “Het heeft me door de jaren heen heel veel geschonken. Ik heb er veel mensen mee leren kennen, ook op minder voor de hand liggende plekken. Luchthavens bijvoorbeeld. Schaken is een manier van communiceren, soms met mensen die je taal niet spreken. Veel mijn vrienden in Brussel ken ik ook door het schaken. Ik heb er zelf als mens ook bijzonder veel van opgestoken.”

Moss verwijst onder meer naar het essay 'The Morals of Chess' van een van de Founding Fathers van zijn geboorteland, Benjamin Franklin. Daarin stelt Franklin dat schaken je vooruitziendheid, behoedzaamheid en doorzettingsvermogen aanscherpt, kwaliteiten die je in het leven meer dan goed van pas komen. “Het leert je onder meer dat je niet te snel moet opgeven, je kan in het spel dikwijls uit een schijnbaar verloren positie terugkomen en winnen. Ik ben zelf zo'n speler die zich pas gewonnen geeft als het echt niet anders kan.”

Al op jeugdige leeftijd begon Moss zijn passie voor schaken uit te dragen door lessen te geven in bibliotheken en scholen in de VS, en daar is hij nooit meer mee opgehouden. “Schaken is voor mij in de eerste plaats een middel om een doel te bereiken: empowerment,” legt hij uit. “Ik hou er bijvoorbeeld van om jonge spelers te koppelen aan oudere beginners, dat is enorm goed voor het zelfvertrouwen van jongeren, je ziet ze dan als het ware groeien.”

Rotsklimmen

Moss past dezelfde filosofie toe wanneer hij lessen geeft in rotsklimmen, een andere passie van hem. “Rotsklimmen heeft ook veel overeenkomsten met schaken. Je moet op voorhand heel goed inschatten hoe je het zal aanpakken en je strategie visualiseren. Als je dat niet doet, raak je bij rotsklimmen heel snel zonder energie.”

Net zoals Moss het schaken leerde van zijn vader, geeft hij zijn liefde voor het spel nu ook door aan zijn zesjarige zoon Kai. “Hij doet het graag, maar op dit moment vooral omdat het iets is dat hij samen met zijn pa kan doen, minder wegens het spel zelf,” glimlacht Moss.

Zijn zoontje is ook de reden waarom Moss zo'n vijf jaar geleden zonder duidelijke vooruitzichten naar Brussel kwam, zonder kennis van het Frans en Nederlands ook. Moss deelt het ouderschap met zijn voormalige partner, die hier werkt. “Ik hou van het internationale en multiculturele karakter van Brussel. Eerlijk, mijn situatie hier is niet eenvoudig,” zegt Moss, “maar ik zal Kai overal volgen, ik wil hem zoveel mogelijk zien.” Wanneer de fotograaf suggereert om af te spreken voor een tweede fotosessie, op een moment dat Kai er ook bij kan zijn, gaat Moss gretig op het voorstel in. “That's what my story here is all about. Het draait allemaal rond hem.”