Uitgelicht: het circulatieplan, een ingrijpend compromis

De stad Brussel, de MIVB en het Brussels Gewest hebben het nieuwe circulatieplan voorgesteld voor de Vijfhoek. De aanpassingen zijn ingrijpend. Er zijn wel nog wat losse eindjes.

H et nieuwe circulatieplan is deel van het compromis tussen liberalen en socialisten in de stad Brussel. PS en SP.A verkregen in het meerderheidsakkoord een autovrij stadscentrum tussen het De Brouckèreplein en het Beursplein. Dat is enkele weken geleden voorgesteld.

In ruil verkregen MR en Open VLD dat de auto nog tot in het hypercentrum mag, dat er ondergrondse parkings bijkomen en dat de automobilist van de ene wijk naar de andere kan dankzij een ‘bestemmingslus’. Die is maandag voorgesteld, inclusief een strakke timing. Al in de zomer start een testfase.

De bestemmingslus gaat voor wie van de Wetstraat komt, over de Wolvengracht en Augustijnenstraat, langs de Van Arteveldestraat, Zespenningenstraat, en via de Cellebroerstraat terug naar boven, tot de Keizerslaan.

Daarnaast is er nog een doorsteek langs de Lombardstraat (in beide richtingen) en de Schildknaapstraat (richting kathedraal). De bestemmingslus kan verder bereikt worden via de Jacqmainlaan, de Dansaertstraat, de Stalingradlaan en de Hoogstraat (zie plan hieronder).

(Lees verder onder het plan)

Voorts komt er wellicht een grote rotonde aan de Houtmarkt (kruispunt Loksumstraat en Cantersteen) om de goede afwikkeling van het autoverkeer te verzekeren.
De lus gaat in één richting, tegen de klok in en krijgt op de meeste plaatsen twee rijvakken.

Over de uitvoerbaarheid hiervan rijzen wel nog twijfels. Zo zal de Zespenningenstraat getest worden met één rijvak én met twee rijvakken.

Het dubbele rijvak zet ook de andere vervoersmodi onder druk. Zo zullen een aantal busbanen verdwijnen. De MIVB zal wel uittesten of de bussen zich niet volledig vastrijden. Is dat wel het geval, dan zal de busbaan in de Wolvengracht terug worden ingevoerd.

Ook voor de fietser en voetgangers vormt het circulatieplan een uitdaging. Als auto’s dubbel rijden, verhoogt automatisch de snelheid. Minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) heeft daarom een stadsfietsnetwerk uitgetekend dat ervoor moet zorgen dat de fietser overal veilig de Vijfhoek kan bereiken.

Winterpret
Er komen ook afgescheiden fietspaden. Vraag is wel of een dubbele autorijstrook, parking, voetpaden én afgescheiden fietspaden in twee richtingen überhaupt overal mogelijk zijn. Dat kan alleen als de straat voldoende breed is. Ook hier zal de testfase veel duidelijk moeten maken.

Voetgangers hebben baat bij verkeerslichten of verhoogde plateaus om de drukke bestemmingslus over te steken, maar het is nog niet duidelijk òf die er zullen komen, en waar.

Ook voor de gebruiker van het openbaar vervoer verandert één en ander. Een aantal bustermini wordt uit het hypercentrum verplaatst. Bus 38, 63 en 86 bijvoorbeeld worden beperkt tot aan het Centraal Station. Vooral voor het overstappen van de éne lijn op de andere vormt dat een probleem. Stoppen er vandaag tien buslijnen aan het De Brouckèreplein, dan blijven er na de zomer maar drie over.

Volgens het stadsbestuur zal het circulatieplan en het autovrije stadscentrum het transitverkeer uit de Vijfhoek houden. Vandaag is dat goed voor 30 à 40 procent van het totale autoverkeer in de Vijfhoek.

“Het circulatieplan zal meer auto’s naar de Kleine Ring leiden,” zegt schepen van Mobiliteit Els Ampe (Open VLD). Ook hier zal de testfase moeten uitwijzen of dit klopt want het blijft nog altijd mogelijk om de Vijfhoek met de wagen te doorkruisen: van noord naar zuid (langs Jacqmain-, Van Artevelde- en Lemonnierlaan) en van oost naar west (via Wetstraat, Wolvengracht en Dansaertstraat).

Daar staat tegenover dat vijf kruispunten met de Kleine Ring vereenvoudigd kunnen worden. Dat is dan weer bevorderlijk voor de doorstroming op de Kleine Ring.

Het circulatieplan en het autovrije stadscentrum komen er al erg snel. Tijdens Winterpret (vanaf 13 december) wordt een eerste fase ingevoerd, met een wijziging van de rijrichting van de Jacqmainlaan, de Adolphe Maxlaan en de Lakensestraat. De meest ingrijpende wijziging is voor de zomer gepland, zodat tegen 1 september 2015 de gebruikers en bewoners van de stad aan de nieuwe verkeerssituatie gewend zullen zijn. Na een evaluatie kan dan de definitieve aanleg van start gaan.