Uitgelicht: Het grote metro-veiligheidsvraagstuk

Niemand lijkt de situatie op het metronet echt onder controle te hebben, het federale niveau niet, het Brusselse evenmin. Dagelijks zijn er incidenten, en de slagkracht van metropolitie en van MIVB-veiligheidsagenten is beperkt. Toch is de dotatie van de vervoersmaatschappij dit jaar opnieuw gestegen. Er zijn enkele begrotingsgrepen die uw aandacht verdienen.

W anneer u dit leest, is de MIVB nog altijd bezig met de aanwerving van vijftig agenten voor de veiligheidsdienst van de vervoersmaatschappij. Dat is een maatregel die onder meer werd aangekondigd nadat er, begin maart dit jaar, tijdelijk agenten van de externe beveiligingsfirma Securitas waren aangeworven na een zoveelste incident op een lijn. Een operatie die 135.000 euro kostte, en die de Brusselse regering eigenlijk officieus deed meedelen dat ze de veiligheidssituatie op de Brusselse metro niet helemaal meer onder controle heeft.

Merkwaardig genoeg stijgt jaar na jaar de dotatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: in 2010 bedroeg ze 452 miljoen euro, dit jaar 509 miljoen euro en volgend jaar is er 555 miljoen euro begroot voor de MIVB. Die stijging wordt gerechtvaardigd met het argument dat er jaar na jaar meer reizigers en meer ritten zijn. Volgens een onlangs gepubliceerd rapport van het Rekenhof (dat alle Belgische begrotingen controleert) over de begroting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bedraagt de som die dit jaar naar veiligheid gaat, echter één miljoen euro minder. Bij de MIVB verwijzen ze voor uitleg naar het kabinet van Brussels MIVB-voogdijminister Brigitte Grouwels (CD&V). Daar klinkt het dat het een begrotings­ingreep is die van toepassing is op een programma bedoeld voor de veiligheid van de reizigers. "Dat programma, dat onder meer ging over praatpalen, bewakingscamera's en personeel, viel goedkoper uit dan begroot, waardoor deze begrotingspost met één miljoen euro werd teruggeschroefd," zegt Grouwels' woordvoerder Philippe Vanstapel. De woordvoerder zegt voorts dat dit bedrag geen betrekking heeft op de aanwerving van de vijftig extra veiligheidsagenten of op de plaatsing van metropoortjes.

Toch blijft het opmerkelijk dat het Rekenhof aan deze specifieke post extra aandacht besteedde. Hetzelfde rapport merkte ook op dat een bedrag van ongeveer dertig miljoen euro dat oorspronkelijk van het Brussels Gewest moest komen, door het federale Beliris-fonds voor de verfraaiing van de hoofdstad wordt gedekt. Uitleg: het geld dient voor de aankoop van nieuw rollend materieel, metro's meer bepaald. Maar dit terzijde.

Onderbemand
De nationale media berichtten vorige week volop over de problemen bij de Brusselse metropolitie. Die heeft aangekondigd de eerste twee weken van december te zullen staken. De argumenten: te weinig personeel, een slechte ligging van het hoofdgebouw van de spoorwegpolitie (wat het interveniëren op het volledige net bemoeilijkt) en een te laag loon voor het politiewerk in vergelijking met wat men bij de lokale politie verdient. De metropolitie is onderdeel van de federale politie.

Over de problemen bij de metropolitie waren er vorige week twee mondelinge vragen in de Senaat aan de bevoegde federale minister, Annemie Turtelboom (Open VLD). Die zei dat er binnenkort een nieuwe lichting agenten afstudeert, zodat er zeker extra personeel voorradig is. Senator Bart Laeremans (VB) deed dat af als nonsens; collega-senator, voormalig minister van Binnenlandse Zaken Guido De Padt was zachter voor zijn partijgenote Turtelboom. Concreet wist Turtelboom wel dat er gewerkt wordt aan een nieuwe, betere standplaats voor de metropolitie in een gebouw aan het Zuidstation.

Wanneer het nieuwe onderhandelde federale Brusselakkoord van kracht is (als...), krijgt het Brussels Gewest de coördinerende bevoegdheid over veiligheid. Misschien biedt dat betere oplossingen bij veiligheidsproblemen. Hoewel. Zolang er federaal niet meer agenten bij komen, neemt de MIVB veiligheidsagenten aan die beperkte bevoegdheden hebben en van wie de juridische omkadering ter discussie staat. Die agenten mogen "zeker geen politionele bevoegdheden krijgen," dixit MIVB-voorzitter Adelheid Byttebier (Groen!). Een sukkelstraatje. Laten we echter niet vergeten dat de socialistische vicepremier Laurette Onkelinx dit jaar nog vertelde dat desnoods het leger kan worden ingezet.