UZ Brussel zet AI in om bloeddrukval tijdens operaties te voorkomen

Het UZ Brussel is gestart met een proefproject waarbij anesthesisten tijdens een operatie artificiële intelligentie (AI) gebruiken om een bloeddrukval te voorspellen. Een algoritme, dat een hele resem parameters tijdens de operatie analyseert, kan tot een kwartier voor een bloeddrukval zich voordoet, voorspellen dat hij eraan komt. Het gebruik van AI door anesthesisten is een primeur in de Benelux.

"Recente grote klinische studies hebben aangetoond dat bloeddrukverval tijdens de operatie verstrekkende gevolgen kan hebben voor de patiënt op lange termijn", legt anesthesist Domien Vanhonacker (UZ Brussel) uit. "Vroeger werd aangenomen dat de impact pas belangrijk werd bij een te lage bloeddruk gedurende meerdere minuten. Nu weten we dat ook verschillende kortere periodes van bloeddrukverval de nieren en de hersenen kunnen aantasten. Zeker bij patiënten die al kwetsbaar zijn, is dat van belang."

Uit de wetenschappelijke literatuur blijkt dat een bloeddrukval tijdens een operatie vaak voorkomt, vooral bij risicopatiënten zoals ouderen, die een zware ingreep ondergaan en ook bij hart- en vaatpatiënten. Daarom wordt tijdens de ingreep voortaan de bloeddruk gemonitord én geanalyseerd. Dat gebeurt met een computerprogramma dat door een Amerikaanse supercomputer in een algoritme werd gegoten.

Het algoritme is het resultaat van een grote data-analyse bij meer dan duizend patiënten. Door een te lage bloeddruk komt de zuurstofbevoorrading van vitale organen zoals nieren en hersenen in het gedrang. Dat kan na de operatie leiden tot slechter functionerende nieren of tot verwardheid.

In de toekomst kijken

"Soms komt er volledig herstel", zegt Vanhonacker. "Maar evengoed kunnen de problemen blijven. Het is dus van groot belang om tijdens een operatie met verdoving de bloeddruk zo constant mogelijk te houden, zowel voor het verloop van de operatie als voor de impact na de ingreep."

"Bij een operatie worden verschillende hemodynamische parameters met betrekking tot vochtstatus, hartfunctie en elasticiteit van de bloedvaten geanalyseerd", verduidelijkt Vanhonacker.

"Door het algoritme kunnen we nu met veel meer factoren rekening houden om de bloedstroom in beeld te brengen en als het ware in de toekomst te kijken. De computersoftware wordt aangesloten op een kleine katheter die zich in een bloedvat bevindt en bij grote ingrepen standaard geplaatst wordt. We kunnen daardoor de kans op een bloeddrukval tot een kwartier voor die zou optreden voorspellen en proactief ingrijpen door bijvoorbeeld de vochtbalans bij te sturen, medicatie toe te dienen om de pompfunctie van het hart beter te regelen of om de bloedvaten beter te doen samentrekken."

Primeur

Het UZ Brussel is daarmee het eerste ziekenhuis in de Benelux dat in de praktijk gebruikmaakt van deze vorm van artificiële intelligentie via een supercomputer, ontwikkeld door het Amerikaanse Edwards Lifesciences. Die werd tot nu enkel in het kader van klinisch onderzoek gebruikt.

Op basis van de conclusies van het proefproject zal worden bepaald of de technologie, die nu in eerste instantie tijdens zware ingrepen zal worden toegepast, op termijn ruimer zal worden gebruikt of enkel bij hoogrisicopatiënten. Er werden naar verluidt de voorbije dagen al tien operaties uitgevoerd met AI-assistentie en de resultaten zijn uitstekend.