Van Quickenborne trekt erkenning Moslimexecutieve in: 'Gebrek aan transparantie'

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) trekt de erkenning van het Executief van de Moslims van België (EMB) of Moslimexecutieve in. Dat meldt de minister donderdag. "Ik heb nog nooit zo’n amateurisme meegemaakt."

Het EMB werd in 1996 officieel een gesprekspartner van de overheid, als aanspreekpunt voor de vrij gedifferentieerde moslimgemeenschap in ons land. De instelling is bevoegd voor onder meer het aanvragen van erkenningen van moskeeën, het organiseren van islamitisch godsdienstonderwijs, de aanstelling en opleiding van imams en het inrichten van moslimpercelen op openbare begraafplaatsen.

De beslissing om de erkenning nu in te trekken, is de culminatie van een lange strijd tussen Van Quickenborne en de Moslimexecutieve. De minister eiste van de Executieve grondige hervormingen om te komen tot een "inclusief, pluralistisch, representatief en transparant" orgaan. In ruil voor een subsidie van meer dan 500.000 euro per jaar wilde hij dat de Moslimexecutieve werk zou maken van de inrichting van een modernere, Belgische versie van de islam, zonder beïnvloeding vanuit landen als Marokko of Saoedi-Arabië.

Hervormingsvoorstellen

De Executieve kwam in februari met hervormingsvoorstellen, maar die gingen voor Van Quickenborne niet ver genoeg. De procedure voor intrekking van de erkenning is diezelfde maand opgestart. Sindsdien zat er geen vooruitgang in het dossier.

Meerdere verzoeken om het orgaan onafhankelijker, representatiever en transparanter te maken, draaiden op niets uit, zegt Van Quickenborne. "Het mandaat van de leden van het EMB is bijna 2,5 jaar verstreken. Beslissingen van de EMB worden genomen door slechts enkele leden van de raad van bestuur. Ondanks herhaalde beloftes van het EMB zijn er nog steeds geen geloofwaardige democratische verkiezingen in het vooruitzicht gesteld."

Weinig transparantie

De voorbije jaren kwam de Moslimexecutieve meermaals in opspraak. Zo stelde de Staatsveiligheid in het najaar van 2020 vast dat er sprake was van buitenlandse inmenging. Het EMB stelde zich ook weinig transparant op, zegt Van Quickenborne. "Ondanks een raad van 17 verkozen leden die de verschillende strekkingen van de moslimgemeenschap zouden moeten vertegenwoordigen, was het bestuur de facto in handen van enkele individuen."

De raad van bestuur is niet meer bijeengekomen sinds oktober 2019. Een eigen evaluatierapport uit 2020 lijstte al verschillende tekortkomingen op zoals een gebrek aan vrouwelijke vertegenwoordiging en infiltratie door extremisten.

Ondanks twee ingebrekestellingen - in juli 2021 en oktober 2021 - en de organisatie van verschillende overlegmomenten met zijn kabinet, ondernam de Moslimexecutieve volgens Van Quickenborne nog steeds geen stappen om verkiezingen te organiseren zodat het orgaan inclusief, pluralistisch, representatief en transparant zou worden samengesteld. "Ondanks vele beloftes zijn hiertoe nog steeds niet de nodige stappen ondernomen. Hierdoor heeft de moslimgemeenschap in ons land niet de vertegenwoordiging waar ze recht op heeft. Dat staat de integratie van moslims in ons land in de weg."

"Ik heb nog nooit zo'n amateurisme meegemaakt," zegt de minister. "En dat voor een orgaan dat een cruciale rol vervult voor de moslimgemeenschap in ons land. Die verdient beter en daarom heb ik besloten om de erkenning in te trekken."

Hij roept de moslimgemeenschap in ons land op om zich te organiseren "op een transparante, onafhankelijke en pluralistische wijze, gesteund op godsdienstvrijheid en het democratische en vrije karakter van onze samenleving". Volgens de minister is er door het intrekken van de erkenning van de Moslimexecutieve geen vacuüm ontstaan, want de lopende zaken worden nog altijd waargenomen om de continuïteit van een aantal administratieve taken te verzekeren, zoals de erkenning van de lokale geloofsgemeenschappen door de deelstaten, het aanstellen van islamconsulenten en islamleerkrachten.

Financiering van de moskeeën

In de provincie Oost-Vlaanderen vraagt eerste gedeputeerde Kurt Moens om opheldering wat betreft de financiering van de moskeeën, want het zijn de provinciebesturen die voor de financiering van de lokale geloofsgemeenschappen moeten zorgen. De erkenningsprocedure voor islamitische erediensten verloopt nog steeds via de Moslimexecutieve, die de dossiers vervolgens overmaakt aan het Agentschap Binnenlands Bestuur.

"Ik vind het toch bizar dat minister Van Quickenborne al in februari dit jaar aankondigde de erkenning van de Moslimexecutieve in te trekken, maar dat de procedure voor de erkenning van de lokale geloofsgemeenschappen gewoon is blijven doorlopen," zegt Moens. "Je zou toch verwachten dat er overleg gepleegd wordt met de (Vlaamse) minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers. Ik lees nu her en der dat er 'overgangsmaatregelen' worden voorzien voor lopende aanvragen, maar die hadden er natuurlijk al lang moeten zijn."