Vier nieuwe centra voor gedwongen terugkeer

De Vivaldi-coalitie heeft een akkoord over de bouw van drie nieuwe gesloten centra en een extra vertrekcentrum om uitgeprocedeerde buitenlanders vast te houden in afwachting van hun gedwongen uitzetting. Dat schrijft De Tijd woensdag en het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) bevestigt het nieuws.

100 miljoen euro, zoveel trekt de regering-De Croo uit voor een nieuw strategisch plan om de terugkeer van mensen zonder verblijfsrecht in ons land op te drijven. Speerpunt is de bouw van nieuwe centra. Zo komt er een nieuw centrum in Steenokkerzeel, net naast de luchthaven van Zaventem. Dit wordt een vertrekcentrum voor kort verblijf waar mensen die moeten terugkeren kort worden vastgehouden om van daaruit een snelle terugkeer naar hun herkomstland mogelijk te maken.

De openbare aanbesteding voor het centrum wordt deze week gelanceerd. Ook in Jabbeke, Zandvliet en en in het Waalse Jumet, bij Charleroi komen er nieuwe centra. Het akkoord kwam er na stevig ­onderhandelen, ­vernam De Tijd, want het is geen geheim dat de groenen koele minnaars zijn van het concept gesloten centra.

De nieuwe centra zullen leiden tot een ­gevoelige stijging van het aantal plekken om mensen zonder verblijfsrecht vast te houden in afwachting van hun gedwongen repatriëring. Sinds het begin van de legislatuur steeg het aantal plekken al van 635 naar 751. Met de bouw van de nieuwe centra gaat de capaciteit naar 1.145. "Deze beslissing is een echte mijlpaal. We creëren meer terugkeercapaciteit dan ooit en kunnen een reuzensprong voorwaarts zetten in het terugkeerbeleid van ons land", aldus staatssecretaris Mahdi (CD&V).

Het centrum in Jabbeke komt er ter vervanging van het bestaande gesloten centrum in Brugge. In Steenokkerzeel, nabij de luchthaven van Zaventem, wordt een vertrekcentrum gebouwd voor kort verblijf. Hier worden ook mensen die moeten terugkeren kort vastgehouden om van daaruit een snelle terugkeer naar hun herkomstland mogelijk te maken. De openbare opdracht voor het centrum wordt deze week gelanceerd.

Voor de terugkeer van families met minderjarige kinderen wordt de capaciteit in terugkeerhuizen (zogenaamde FITT-woningen) quasi verdubbeld met 26 woningen tot een totaal van 54 woonunits. In terugkeerhuizen worden gezinnen intensief begeleid door terugkeerbegeleiders en gelden minder vrijheidsbeperkende maatregelen. Kinderen kunnen bijvoorbeeld school blijven lopen.

Kritiek uit politieke hoek

In een reactie heeft Kamerlid Theo Francken (N-VA) het over "hemeltergende aankondigingspolitiek". "Bij haar aantreden werd groot uitgepakt met het nieuws dat er twee gesloten centra zouden bijkomen in Zandvliet en Jumet, terwijl dit al drie jaar eerder beslist was. Dit is geen nieuw beleid, men heeft simpelweg getreuzeld om een reeds genomen beslissing uit te voeren."

Ook vanuit groene hoek wordt de beslissing serieus genuanceerd. Het centrum van Brugge wordt vervangen door Jabbeke, waardoor de infrastructuur beter en menselijker wordt, terwijl het in Steenokkerzeel om een vertrekcentrum gaat dat gedwongen verwijderingen humaner moet maken, luidt het.

Bovendien valt te horen dat staatssecretaris Mahdi er in totaal 470 plaatsen bij wilde, maar dat het er uiteindelijk slechts 344 zijn, wat in lijn ligt met wat voorzien was in het Masterplan van voormalig staatssecretaris Theo Francken.

Overigens werd ook beslist dat het Koninklijk Besluit wordt ingetrokken dat het mogelijk maakt minderjarigen op te sluiten in gesloten centra. Die praktijk werd sowieso niet meer toegepast sinds de start van de Vivaldi-regering, maar wordt dus ook wettelijk gebetonneerd.

'Uitstel van oude beloftes'

In een reactie benadrukt het kabinet-Mahdi dat er een beslissing is genomen over 344 plaatsen in gesloten terugkeercentra en 1 vertrekcentrum met 50 plaatsen. "Er is budget voorzien voor deze plannen en de effectieve openbare aanbestedingen die noodzakelijk zijn om projecten uit te voeren staan op de planning. De eerste daarvan wordt vrijdag gelanceerd. Je kan het houden bij plannen, maar daar is de burger vet mee. Ik voer uit wat ik aankondig, dat is berekend en wordt stap voor stap uitgevoerd", aldus de staatssecretaris.

Op de oppositiebanken is Vlaams Belang niet onder de indruk. "Dit is veel te weinig en veel te laat", luidt het. "Het is niets anders dan een uitstel van oude beloftes, dit keer tot 2030."