Vrienden zoeken in de stad: ‘Instagram brengt de eenzaamheid naar boven’

Eenzaamheid is alomtegenwoordig, maar vaak taboe. Na een dappere oproep ontmoeten vijftien Brusselaars elkaar voor het eerst, op zoek naar nieuwe vrienden. “In een grootstad als Brussel moet je het wat tijd geven.”

Op een blauwe donderdag eind juni wordt de facebookgroep ‘Durf te vragen Brussel II’ opgeschud door een oproep van een zeldzame eerlijkheid: “Heeft er iemand die van Vlaanderen naar Brussel is verhuisd ook soms een gevoel van eenzaamheid?”

De bekentenis komt van Magali De Reu, een freelance journalist en copywriter van eind de twintig. Anderhalf jaar woont ze ondertussen in Elsene, bij haar lief. Maar buiten de cocon van het samenleven vindt ze het moeilijk om nieuwe vrienden te maken in de stad.

Schepen van Eenzaamheid

De Reu is niet alleen. Vorig jaar nog bleek dat bijna de helft van de Belgen zich eenzaam voelt. Bij jongeren van 20 tot 34 jaar is dat zelfs meer dan de helft, bij de 70-plussers een derde. En Nederlandse cijfers tonen hoe de stad meer eenzamen telt dan het platteland. Het Limburgse Sint-Truiden stelde begin dit jaar nog een schepen van Eenzaamheid aan.

Vaak is eenzaamheid een taboe, maar het bericht van De Reu raakt een snaar. Tientallen Vlaamse Brusselaars reageren dat ze het gevoel herkennen. Anekdotes en tips vliegen in het rond. Enkelen nemen zelf het heft in handen en besluiten elkaar een week later voor het eerst te ontmoeten op het Flageyplein.

Big bad wolf

Laten we niet overdramatiseren: de vijftien enthousiaste mensen die donderdagavond het Flageyplein bezetten zijn niet degenen die zich mensenschuw opsluiten in hun kamertje zodra de dagtaak erop zit. Integendeel, veel van hen hebben bijvoorbeeld een relatie, en vrienden in andere delen van het land.

Een schepen van Eenzaamheid hebben ze niet nodig; wel nieuwe, Brusselse vrienden die ze spontaan kunnen zien zonder dat ze het halve land moeten afreizen of die niet al de maten zijn van hun lief.

“Als ik mezelf verlies op Instagram, komt de eenzaamheid naar boven,” zegt Cleo, die met haar vriend samenwoont in Elsene. “Dan zie ik hoe mijn hele vriendengroep in Dendermonde samen aan het barbecuen is, en voel ik me alleen.” Af en toe gaat ze haar vrienden opzoeken. In Brussel afspreken is minder vanzelfsprekend: “Terwijl hier zo veel leuke dingen te doen zijn, op elk moment. Maar Brussel is voor hen de big bad wolf.”

Kinderen

Wie wel al vrienden maakte in de stad, ziet ze ook weer vertrekken. Martje en Marlies bijvoorbeeld wonen al ettelijke jaren in Brussel en raakten bevriend met expats, die nadien helaas weer weggingen uit België. Er zijn ook veel Vlaamse Brusselaars die aan kinderen beginnen en vervolgens de stad uittrekken, of niet meer buitenkomen. “Ik wissel daardoor ongeveer elke vijf jaar van vriendenkring,” zegt vijftiger Stefan.

“Zelf moeder worden is anders ook niet gemakkelijk,” vertelt Martje, die samenwoont en een dochtertje van 21 maanden heeft. “Je wereld wordt zo beperkt. Ik spreek wel af met andere jonge mama’s, maar dan zit je toch weer aldoor die kinderen in het oog te houden. Als mijn vriend dan een keer thuis is, wil ik echt tijd voor mezelf met mijn eigen kliek, zonder te moeten whatsappen in de tuin met oude vrienden die elders wonen.”

En dan is er nog het Frans in Brussel, dat vaak een extra barrière vormt. Cleo merkt dat ze met haar Franstalige collega’s bij televieomroep RTL toch minder gemakkelijk afspreekt. Herlinde uit Sint-Lambrechts-Woluwe zit dan weer in een Franstalig wijkcomité. “Heel fijn, maar na een dag praten over de buurttuin, met Franstalige plantennamen die ik helemaal niet ken, voel ik dat Nederlandstalige vrienden heel welkom zouden zijn.”

Pinten over en weer

Het valt op dat vijftiger Stefan de enige man is in het gezelschap. En hij is er dan nog vooral omdat hij Magali De Reu al kende. Durven mannen minder voor hun eenzaamheid uitkomen? Het is gissen, bij gebrek aan respondenten. Mannen gaan wellicht gemakkelijker gewoon op café, klinkt het. Maar ook die toogcultuur deemstert weg.

“Cafébazen verbinden niet meer. Ik herinner me een oudejaarsavond aan de toog van De Dolle Mol. Plots kreeg ik een gratis pint aangeboden. ‘Van die meneer aan de overkant,’ zei de barman. Helemaal niet waar, natuurlijk. Maar ondertussen gingen de pinten over en weer, en raakten we aan de praat. Met extra omzet voor het café als bijkomend voordeel,” vertelt Stefan lachend.

“Dat zie ik nu niet meer gebeuren, helaas. Sinds de komst van de gsm spreekt iedereen op voorhand af en gaat apart aan een tafeltje zitten. Dan is het moeilijk om als tooghanger nog met nieuwe mensen aan de praat te raken.”

'Durven je plaats innemen'

Het is ondertussen een gezellige bedoening geworden, in de gele strandstoelen op het Flageyplein. Iedereen praat met iedereen, nummers worden uitgewisseld. “Uiteindelijk is het toch gewoon een kwestie van geduld voor je vrienden maakt,” zegt juriste Ella, die niet klaagt over eenzaamheid, maar vooral nieuwe mensen wil leren kennen. “Ga naar een andere grootstad als Berlijn of Parijs en je hebt net dezelfde moeilijkheden. Zoek een leuke hobby, geef het wat tijd en je bouwt vanzelf een vriendenkring op.”

En dat ze in Brussel willen zijn, zelfs als hun vrienden elders wonen, is voor deze mensen wel duidelijk. “Hier komt natuurlijk wel veel op je af, met al die culturen door elkaar en alles wat er te doen is. Je moet durven je plaats innemen,” zegt Ellen. “Maar er is voor iedereen wel iets, en dat is hier zo leuk. In Brussel mag je zijn wie je bent.”