Vrijwilligers geven al 5 jaar ontbijt aan vluchtelingen: 'Niemand helpt hen'

Een team van vrijwilligers deelt elke vrijdag aan de Akenkaai broodjes, melk, water en sapjes uit aan vluchtelingen die het nodig hebben. “Het zijn enkel de burgerinitiatieven zoals wij die deze mensen echt helpen," zegt initiatiefneemster Riet Dhondt (70).

Het is drukkend warm op de Akenkaai. Een vierhonderdtal mensen staat in de rij voor een ontbijt of een middagmaal. Ze komen uit verschillende windstreken, maar strandden allemaal in Brussel. Nu wachten ze, op de goedkeuring van hun dossier, of op een kans om door te reizen. “Toen we begonnen, stonden er minstens twee keer zoveel mensen aan te schuiven,” zegt Riet.

Jungle van Calais

Vijf jaar geleden vertrokken Riet en vriendin Christiane (76) op eigen initiatief naar het vluchtelingenkamp in Calais. “We verbleven er twee dagen, om er te helpen en met onze eigen ogen te zien wat er zich daar afspeelde. Ook de kleinkinderen waren mee,” vertelt Riet. Maar bij de terugkeer naar België zagen ze dat de situatie hier niet zoveel verschilde van die in Noord-Frankrijk.

“Toen we voorbij het Maximiliaanpark passeerden, zagen we dezelfde taferelen als in Calais”, zegt Riet. De opvangcentra voor vluchtelingen werden een voor een gesloten, de mensen konden nergens terecht. Velen sliepen in het park of op straat. “Ze werden door niemand geholpen. Sommigen stonden al aan te schuiven om vier uur in de ochtend aan de Dienst Vreemdelingenzaken, omdat er maar een beperkt aantal personen per dag binnen mocht. Voor hen zijn we toen de eerste keer begonnen met het uitdelen van ontbijt.”

Strenge procedures

“Sinds maart zijn door de coronacrisis alle opvangcentra gesloten. Ook de Dienst Vreemdelingzaken is niet open. Het zijn enkel de burgeriniatieven die hulp verlenen aan die mensen,” zucht Riet. Dat de regelgeving rond asielprocedures ook steeds strenger wordt, draagt volgens haar ook bij tot de problematiek. “Het wordt bijvoorbeeld steeds moeilijker om gezinnen te herenigen,” legt ze uit. “Ook al wordt een persoon in ons land erkend, dan nog kan het negen maanden duren alvorens de rest van het gezin mag overkomen.”

Ook de duur van de asielprocedures blijkt een hekel punt. “Een Afghaanse vluchteling die we opvolgen, verblijft al meer dan twee jaar in België,” vertelt Christiane. “En nu pas krijgt hij te horen dat zijn dossier verworpen wordt en hij ons land moet verlaten. Ook al spreekt hij intussen perfect Frans. Het is niet menswaardig om iemand zo lang te laten wachten.”

Geëngageerde vrijwilligers

De dames staan er niet alleen voor. Een team van een dertigtal vrijwilligers helpt hen elke vrijdag. Onder hen ook twee geëngageerde studenten, Birthe (20) en Ruben (22). “Ik woon eigenlijk in Oostende, maar kom toch elke vrijdag met de trein naar hier om te helpen,” zegt Birthe. Ze is al een hele poos begaan met de vluchtelingenproblematiek, en werkte ook als vrijwilliger bij het asielcentrum in Koksijde. “Toen dat centrum werd afgesloten wegens de coronacrisis werd er een protestactie georganiseerd. Tijdens die actie heb ik Riet leren kennen. Zo ben ik hier terechtgekomen.”

Voor Ruben is het de eerste keer dat hij ontbijt komt uitdelen. “Op Manifiësta hoorde ik voor de eerste keer van dit project. Ik besloot dan ook meteen om ook eens handje toe te steken.” Ook hij bekommert zich al een tijd over de vluchtelingenproblematiek, en schrijft er zelfs een thesis over. “In samenwerking met Vluchtelingenwerk Vlaanderen onderzoek ik de sociale cohesie tussen vluchtelingen en de bewoners in de Noordwijk. Op die manier draag ik ook mijn steentje bij,” klinkt het.

Zelf gevlucht

Tussen de helpende handen treffen we ook Aiman (28) aan. Hij arriveerde zelf als vluchteling, nadat hij zijn thuisland Yemen verliet op het moment dat de burgeroorlog uitbrak. “Een jaar geleden maakte ik kennis met deze organisatie. Ik was pas gearriveerd in België en had ook hulp nodig. Gelukkig kon ik bij hen terecht.” Ondertussen is zijn dossier goedgekeurd en helpt hij ook als vrijwilliger bij vzw Vriendschap Zonder Grenzen. Daarnaast is hij ook heel actief met humanitaire hulp. “Elke drie maanden ga ik spreken op de vergadering rond humanitair recht in Genève. “Ik wil de mensen bewust maken van de oorlog in mijn thuisland en ervoor zorgen dat het conflict stopt. Het is tijd voor vrede.”