Woonzorgcentra op zwarte lijst: 'Geen tijd voor bad en maand lang sla eten'

Wegens tijdgebrek worden er geen baden gegeven. Gedurende een maand lang krijgen bewoners sla als enige groente te eten. Personeel dat geen Nederlands kan. Dat zijn maar enkele van de wantoestanden binnen een aantal rusthuizen. De Vlaamse Zorginspectie brengt daarom één Brussels woonzorgcentrum en zes centra uit de Rand onder verscherpt toezicht.

De Vlaamse Zorginspectie zet vijftien Vlaamse woonzorgcentra op een ‘zwarte lijst’. Dat schrijft Het Nieuwsblad. Eén daarvan bevindt zich in Brussel: in Anderlecht komt woonzorgcentrum Le Clos Bizet, met plaats voor 120 mensen, onder verscherpt toezicht te staan.

“Tijdens de rondgang kon vastgesteld worden dat de kar met onderhoudsproducten gedurende een zeer lange tijd onbeheerd bleef staan. Verpleegposten zijn halfopen, er kon medicatie weggenomen worden die op het bureau lag. Er liggen verzorgingsproducten als Isobetadine en Daktarinspray op de kamers van bewoners met dementie”, staat er onder meer te lezen in een derde inspectieverslag van het rusthuis.

Daarnaast beschikken sommige bewoners niet over een noodoproepsysteem, al werd daar in een eerder verslag al op gewezen. Er zijn ook klachten over de netheid en hygiëne. “Kastjes in de sanitaire cel en koelkastjes zijn niet altijd proper. De bakjes waar de medicatiedoosjes worden bewaard, waren niet proper”, klinkt het. “Tijdens de rondgang werd vastgesteld dat de lakens in een kamer tamelijk groezelig waren.”

‘Geen tijd voor een bad’

In de keuken beschikken personeelsleden niet over bewonersgegevens inzake allergieën. Bovendien kregen de bewoners gedurende een maand lang alleen sla als groente te eten. “Tijdens het bijwonen van de maaltijd kon vastgesteld worden dat de ene bewoner de andere hielp zonder dat het personeel een handje toestak”, klinkt het verder.

“Bewoners krijgen momenteel niet de keuze tussen een bad of een douche. Volgens de gesprekspartners worden er wegens tijdsgebrek geen baden gegeven”, klinkt het nog in het laatste inspectieverslag. Bovendien wordt er inadequaat omgesprongen met de medicatie en voeren zorgkundigen taken uit van verpleegkundigen.

Tenslotte schort er nog wat aan de talenkennis van het personeel. “Sommige personeelsleden spreken onvoldoende Nederlands waardoor bewoners niet altijd kunnen rekenen op een vlot passend antwoord op hun hulpvragen. Voor bewoners met dementie is het niet aangesproken worden in de moedertaal een bijkomende drempel tot contact en begrip.”

Van de vijftien woonzorgcentra die onder verscherpt toezicht staan, behoren zes tot dezelfde commerciële groep Vulpia. Ook Le Clos Bizet in Anderlecht behoort tot die groep, net als Residentie Blaret in Sint-Genesius-Rode. “Wat ons opvalt is dat veertien van de vijftien woonzorgcentra onder verscherpt toezicht commerciële instellingen zijn”, zegt Olivier Remy, vakbondssecretaris bij LBC-NVK.

“Met de weinige middelen die zij hebben proberen ze winst te maken, ten koste van de zorg. Dat is totaal onaanvaardbaar”, zegt de vakbondsman verontwaardigd, die wijst op een structureel personeelstekort. “Het heeft met geld te maken”, bevestigt VUB-professor Liesbeth De Donder, onder meer gespecialiseerd in ouderenmisbehandeling.

'Institutionele misbehandeling'

Zelf heeft ze de inspectieverslagen niet gelezen, maar de wantoestanden die er worden aangekaart vallen volgens haar onder institutional abuse, institutionele misbehandeling. “We moeten dan niet naar een persoon kijken, maar naar de slechte organisatie van de zorg, of die nu niet moedwillig is door gebrek aan kennis of ervaring of wel, door bijvoorbeeld winstbejag. Als sla een maand lang op het menu staat, is dat de keuze van de instelling.”

“Het moet anders”, zegt ook Olivier Remy. Professor De Donder pleit voor meer diversiteit in de woonzorgmogelijkheden. “Kleinschalige woonzorggelegenheden in de buurt, daar pleiten wij voor. De kleinere commerciële woonzorgcentra doen het trouwens beter, maar anderen zijn bijna beursgenoteerde concerns.”

Naast Le Clos Bizet in Anderlecht, Vuerenveld in Wezembeek-Oppem en Residentie Blaret in Sint-Genesius-Rode van de groep Vulpius, komen ook de woonzorgcentra Iris, Ascot en Anemoon in Grimbergen op de ‘zwarte lijst’ van de Vlaamse Zorginspectie, net als Ofelia in Overijse. Dat vinden Remy en De Donder een goede zaak. “Die woonzorgcentra zullen nu plannen moeten opstellen om de problemen op te lossen”, aldus vakbondssecretaris Olivier Remy.