'Zeer zeldzame' bever dood aangetroffen in Laken: 'Eerste in 20 jaar'

In Laken heeft een jager een Europese bever dood aangetroffen. Dat is opmerkelijk, want het beschermde knaagdier staat als 'zeer zeldzaam' opgeschreven binnen de grenzen van het Brussels Gewest.

Het is een opmerkelijke vondst die een jager in Laken - pal naast het Koninklijk Paleis - enkele weken geleden deed. Hij kon namelijk een Europese bever vastleggen op foto, en dat is binnen de grenzen van het Brussels Gewest uitzonderlijk. "Het zou wel eens de eerste, misschien zelfs de enige bever in Brussel kunnen zijn in twintig jaar tijd," duidt Thomas Merckx, bioloog aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB).

Hoewel bevers beschermde knaagdieren zijn komen ze in België niet vaak voor. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is er in de periode 2001 - 2017 slechts één bever gespot, in de buurt van de jachthaven in Laken om precies te zijn.

Essentiële rol

En toch, ze vervullen een essentiële rol in de strijd tegen de steeds intensere droogteperiodes waarmee ook Brussel geconfronteerd wordt. "Het belangrijkste is dat ze voor vernatting van de gronden zorgen, waardoor er minder kans is op overstromingen. Dankzij de dammen die ze aanleggen bij waterpartijen oefenen ze rechtstreeks een invloed uit op het waterhuishouden," aldus de bioloog, gespecialiseerd in global change biology.

Maatregelen om ze beter te beschermen zijn daarom cruciaal, vindt Merckx, "net zoals voor de wolf in Vlaanderen. Het feit dat wilde (zoog)dieren in België zo makkelijk worden aangereden heeft alles te maken met ons dichte wegennet. Er zijn meer wildpassages nodig waar dieren in alle veiligheid drukke banen kunnen oversteken. Denk aan ecoducten, onder of boven de grond, waarnaar de dieren geleid kunnen worden.

Maatschappelijk draagvlak

De oorzaken van de terugkeer van de bever - die overal in Europa waarneembaar is - zijn divers, maar betere wettelijke bescherming hoort daar zeker bij. Daardoor hebben de populaties zich langzamerhand kunnen herstellen. "Zelfs tot in sterk verstedelijkte gebieden als de Belgische hoofdstad," schrijft Brussel Leefmilieu in een rapport over de toestand van zoogdieren in het Brussels Gewest.

"Ten onrechte wordt vaak gedacht dat grote wilde zoogdieren vooral nood hebben aan veel ongerepte wildernis om een stabiele populatie te handhaven. Hoewel die ook belangrijk zijn als rustgebieden, kunnen grote wilde zoogdieren zich in veel gevallen ook aanpassen aan een meer door mensen gedomineerd landschap. De vraag is niet zozeer of zoogdieren kunnen terugkeren, maar of ze mogen terugkeren."

Maatschappelijk draagvlak is daarbij essentieel en dat geldt des te meer voor soorten die conflicten kunnen veroorzaken met menselijke activiteiten. Merckx: "Voor de maatschappij in haar geheel is de terugkomst van de bever zeker een positieve ontwikkeling. Maar voor de landbouwer die zijn veld of tuin sneller onder water ziet komen is het dan weer minder goed nieuws. Netto heeft de bever zeker een positief effect, maar we moeten het als samenleving ook willen."