Karin Vandenrydt van Anima Festival: 'België maakt animatie van wereldklasse'

Codirectrice Karin Vandenrydt neemt na 25 jaar afscheid van Anima. Ze loodst BRUZZ een laatste keer door het programma van de 44e editie, dat nog maar eens aantoont dat het Brusselse animatiefilmfestival de vinger aan de pols heeft. “Drie van de vijf kortfilms die nu in de running zijn voor een Oscar vielen vorig jaar al in de prijzen op Anima.”

Anima heeft al 44 edities lang de vinger aan de pols. Dit jaar opent het internationale animatiefilmfestival van Brussel op 28 februari met Memoir of a snail, een Australische kleianimatiefilm, die niet meteen voer is voor kinderen, maar twee dagen later, op 2 maart, wel in de running is voor een Oscar. “Memoir of a snail is grappig, onderhoudend en goed verteld, maar bovenal is het een film die je diep raakt,” vertelt codirectrice Karin Vandenrydt. “Scenarist en regisseur Adam Elliot is een meester in het scheppen van personages, in zijn handen worden het mensen van vlees en bloed, gebaseerd op figuren uit zijn jeugd. Het zijn underdogs, bijna marginale figuren die uit de boot zijn gevallen of geduwd, maar hij zet hen met zo ontzettend veel mededogen en liefde neer dat je niet anders kan dan meevoelen met mensen die je in het gewone leven waarschijnlijk zou mijden. Dat is Elliots grootste kracht, en de reden waarom we hem al heel lang volgen.”

Om de Oscar te winnen moet Memoir of a snail onder meer voorbij Pixars Inside Out 2, Wallace & Gromit: vengeance most fowl van de Britse studio Aardman en het fenomeen Flow. In die adembenemende, woordloze fabel moet een kat een wankel bootje delen met andere dieren na een zondvloed die de mensheid lijkt te hebben weggespoeld. De Letse regisseur Gints Zilbalodis viel voor de productie deels terug op het Brusselse bedrijf Take Five. Hoewel de film eerder dit jaar al in de bioscopen uitkwam, loopt de voorverkoop als een trein. “Blijkbaar willen mensen hem bij ons zien, dat is fijn om vast te stellen,” lacht Vandenrydt. “Ik kan er de vinger niet op leggen waarom die film zo succesvol is. Technisch bestaan er veel straffere animatiefilms, soms zie je dat Flow met beperkte middelen is gemaakt, en er wordt ook nog eens geen woord in gesproken. Maar iedereen is wel van de eerste tot de laatste seconde helemaal mee. We vertoonden ook Zilbalodis' vorige film al, die hij bijna helemaal alleen maakte – hij is heel introvert. Deze keer heeft hij toch een kleine productieploeg rond zich kunnen scharen, mede dankzij Take Five. Wie wil weten wat er achter het fenomeen zit, mag onze making-of van Flow niet missen.”

Brave Belgen

Vandenrydt zwaait straks, na 25 jaar bij Anima, af als codirectrice. In die kwarteeuw zag ze de Brusselse animatiesector enorm professionaliseren. “Toen ik in 2000 begon, werd er nog op initiatieven gebroed om animatoren in België te houden. Vandaag is er een volwassen industrie. Vooral als coproducent zijn Belgische bedrijven graag gezien. Aanvankelijk was het taxsheltersysteem een belangrijke reden, maar nu pakken veel landen uit met belastingvoordelen. En toch blijven we gegeerd. Door onze uitstekende reputatie: we zijn brave, betrouwbare, hardwerkende mensen, die kwaliteit aanleveren en goed om kunnen met de bazaar die er altijd bij komt kijken. Zoals omgaan met ego's ...”

Als je kijkt naar de genomineerden voor de Oscar voor beste korte animatiefilm valt nog meer op dat Anima weet waar de klepel hangt. Drie van de vijf genomineerde kortfilms vielen vorig jaar al in de prijzen op het Brusselse festival. “Wander to wonder van Nina Gantz won de prijs voor beste internationale kortfilm, Yuck! van Loïc Espuche werd beste kortfilm voor kinderen, en Beautiful men van Nicolas Keppens won de Belgische kortfilmcompetitie.” Die kortfilmprogramma's zijn een belangrijke pijler van het festival. “En terecht, België heeft talent zat. Animatieregisseurs als Nicolas Keppens of Emma De Swaef zijn wereldklasse, en ik zeg dat écht niet snel.”

Bij de langspeelfilms voor kinderen tipt Vandenrydt Hola Frida, “een supertoffe film over de jeugd van Frida Kahlo. Ik heb er met mijn kleindochter naar gekeken en die was helemaal in de ban.” Bij de langspeelfilms voor volwassenen raadt ze Pelikan blue van de Hongaar László Csáki aan. “Heel grappig, heel menselijk, heel tof verteld. Een groep jongeren wil na de val van het IJzeren Gordijn maar één ding: door Europa reizen. Ze vervalsen treintickets, maar raken zo via een malafide gast betrokken bij een grote illegale handel.” Ook dat domein van geanimeerde langspeelfilms is enorm veranderd in de voorbije kwarteeuw. “Vroeger werden er bij wijze van spreken vijf lange animatiefilms gemaakt, die we alle vijf vertoonden. Vandaag kunnen, en moeten, we elk jaar kiezen uit 120 films. Dat is nieuw voor ons. Mijn hart bloedt als ik zie wat we allemaal niet kunnen tonen.”

Nieuwsgierige neuzen

Nog een in het oog springende langspeelfilm is Red de jungle van Claude Barras, die in 2016 harten veroverde met Ma vie de Courgette. “Met Red de jungle gaat Barras op de ecologische toer. Het verhaal hangt een beetje met haken en ogen aan elkaar, maar erg vind ik dat niet, omdat het er zo goed uitziet en echt tot het kind in ons spreekt.” De poppen kan je bewonderen in een kleine Red de jungle-expo in Flagey, het kloppende hart van het festival.

“Het is een droom van ons om meer te doen met het vaak fantastische artwork dat aan een animatiefilm voorafgaat. Veel animatoren zijn geweldige tekenaars. Het artistieke werk achter een film is vaak de max. Het kriebelt om daar meer mee te doen, maar daar hebben we de middelen niet voor.” Wel organiseert Grafik in Marni een tentoonstelling over de raakvlakken tussen animatie en illustratie.

Virtual reality is dan weer terug van weggeweest. Net als animelegende Shinichirō Watanabe, bekend van Cowboy Bebop, die met Lazarus van Adult Swim terugkeert naar het scifigenre. Anima toont exclusief de eerste afleveringen van de serie, die later op HBO Max wordt gestreamd. Van Netflix-hit Arcane toont het festival dan weer een kijk achter de schermen bij de Franse studio Fortiche. “Onze ploeg is heel wat verjongd,” vertelt Vandenrydt, “en heel wat collega's zijn zot van Arcane. Voor ons was het maar een telefoontje om samen te werken voor een behind the scenes. Dat is de vrucht van vele jaren overal je nieuwsgierige, geïnteresseerde neus in steken. Ons programma is altijd erg eclectisch, net omdat we de enige speler zijn en een heel veld moeten coveren. Uiteraard proberen we daarbij zo breed mogelijk te gaan.”

“Door onze geschiedenis van 44 edities zijn we een beetje een inktvis geworden. Overal hebben we tentakels. Fortiche kennen we, net als Aardman, van voor het grote succes. Er is een legendarische foto waarop Philippe Moins (oprichter van Anima, red.) staat te keuvelen met Tim Burton en John Lasseter (medeoprichter van Pixar, red.). Uiteraard moet je dat met een korrel zout nemen, maar Burton heeft gezegd dat hij dankzij de aandacht van Anima voor zijn kortfilm Vincent het zelfvertrouwen kreeg om voort te doen.”

Met Karin Vandenrydt zwaait straks een van de laatste pioniers van het festival af. Het is aan de jongere generatie die de leiding overneemt om de Tim Burton of Aardman van morgen te ontdekken, en het Brusselse feest in de eredivisie van de animatiefestivals te houden.

Anima, het internationale animatiefilmfestival van Brussel, loopt van 28/2 tot en met 9/3 in Flagey, Marni en Cinematek, animafestival.be