Offscreen: Zweedse zondes, vlezige poppen en wraakwesterns

Niet alleen voor liefhebbers van gepeperde genrefilms, non-conformistische parels en de cultfilms van gisteren, morgen en vandaag is Offscreen een festijn. Het Brusselse filmfestival pleziert iedereen die graag wordt omvergeblazen door markante films. Het programmateam reikt op verzoek van BRUZZ vijf niet te missen parels aan.

1 Onheilspellend poppenspel

Voor Offscreen-programmator Vanessa Morgan was de animatie-en-liveactionhybride Stopmotion dé ontdekking van Sitges, het hoog aangeschreven genrefestival uit Spanje. “Een vrouw die stop-motionfilms maakt, slaagt er maar niet in om iets verbluffends te creëren tot ze een klein meisje ontmoet dat haar ideeën influistert. Alleen komt dat verhaal écht tot leven,” vertelt ze. “Dat klinkt misschien klassiek, maar het wordt meesterlijk verteld. Ik durf het een van de betere horrorfilms in jaren te noemen.” Stopmotion is het debuut van Robert Morgan. “Ik ben heel blij dat hij naar Brussel komt om zijn films in te leiden en in gesprek te gaan met het publiek, want volgens mij gaan we nog veel van die meneer horen.” Morgan is een Brit die al twintig jaar scoort met zeer bizarre, onheilspellende, korte stop-motionfilms zoals The cat with hands. Voor de stop-motion in Stopmotion werkte hij eigenaardige monsters uit. “Ze stellen op een afschrikwekkende manier mensen voor. Het lijkt alsof de poppen van rauw vlees zijn gemaakt. Heel speciaal. Ik vind zelf niet snel iets eng, maar mensen uit ons team vroegen zich af of we de toeschouwers niet moeten waarschuwen dat het erg eng wordt.”

2 Monstertjes uit de oude doos

Je kleine of ouwe eens meenemen naar Offscreen? Niet elke vertoning leent zich ertoe, maar wel de matineevoorstelling van The primevals. “Over het verhaal wil ik niet te veel kwijt, want een deel van het plezier schuilt in de vele wendingen en verrassingen. Na de ontdekking van een yeti wordt een expeditie op touw gezet, maar die verloopt anders dan je verwacht,” zegt Vanessa Morgan. “Er is niets choquerends aan. Het is een charmante avonturenfilm met leuke, schattige monsters: yeti's en aliens en alles wat jong of oud gelukkig maakt.” The primevals baadt in de sfeer van de oude stop-motionfilms en lijkt vintage, maar is dat maar half. “Regisseur David Allen, een specialist in special effects, begon in de jaren 1960 aan het project, maar moest meermaals stoppen door budgettaire problemen. In de jaren 1990 kon hij effectief filmen, maar opnieuw werd de stekker er voortijdig uit getrokken. Hij overleed aan kanker en heeft de film niet kunnen afwerken. Dankzij een Indiegogo-campagne in 2018 konden collega's met het storyboard en de stop-motionpoppen de film toch afwerken. Na zestig jaar is hij eindelijk op het grote scherm te zien. Toch bij ons.”

3 Een Japanner met een atoombom

Een specialiteit van Offscreen is het reveleren van filmregisseurs die niet onmiddellijk een belletje doen rinkelen, hoewel ze een of meerdere fantastische films hebben gemaakt. Deze editie van Offscreen zet zo Kazuhiko Hasegawa in het zonnetje. “Ik draai al heel wat jaren mee, maar zelfs voor mij is Hasegawa een ontdekking,” zegt Offscreen-oprichter Dirk Van Extergem. “Dat komt doordat hij maar twee films heeft gemaakt en floreerde in een periode waarin het Westen de Japanse cinema niet volgde: de jaren 1980.” Japan beschouwt The man who stole the sun als een revolutionair meesterwerk. “Het scenario is van Leonard Schrader, de broer van Taxi driver-scenarist Paul Schrader. Een zachtaardige leraar natuurkunde bouwt in zijn appartement een atoombom. Als grote fan van The Rolling Stones pikt hij het niet dat ze geen toestemming krijgen om in Tokio op te treden en hij dreigt zijn atoombom te gebruiken. Die zotte, bevreemdende tagline typeert de absurde stijl. De beeldvoering is magnifiek. Dankzij die zotte mix is The man who stole the sun vandaag nog steeds een vernieuwende, verfrissende, ongelofelijke film!”

4 Luxemburgse western

“Genrecinema wordt nogal snel geassocieerd met horror en sciencefiction. Maar western is voor mij evengoed een genre,” zegt Dirk Van Extergem. “We hadden ooit een luik rond spaghettiwesterns. Ik sluit niet uit dat we ooit iets rond zotte musicals doen.” In afwachting is er de Luxemburgse western van debutant Loïc Tanson. “Het is eens iets anders. Het beklijvende The last ashes is tegelijk een western, een rape & revenge-film en een shakespeariaanse tragedie. Ik noem niet graag namen, want dat creëert te hoge verwachtingen. Maar denk gerust aan de trage camera en de gestileerde beelden uit de westerns van Sergio Leone. Of aan High plains drifter van Clint Eastwood. Alleen is het hier geen man die wraak neemt, maar een vrouw. Ze komt in opstand tegen de onderdrukking van de vrouw en de restanten van een feodale, patriarchale maatschappij. De film begint in 1838 en verhaalt over de periode dat Luxemburg een natie werd. Ik vernoemde ook Shakespeare, want het wordt bigger than life en mythisch.”

5 Tarantino's favoriet

Het zwaartepunt van Offscreen ligt dit jaar op 'Scandinavian sins': een uitvoerige verkenning van de genre- en (s)exploitation-cinema van de jaren 1960 en 1970, waarmee Zweden en Denemarken seks uit de taboesfeer haalden. “De hoeksteen van de module, de sleutelfilm, is Thriller: a cruel picture,” vertelt programmator Frederik Van Allemeersch. “Het is de perfecte Offscreen-film: niet zo bekend bij het grote publiek, maar wel bij de cultliefhebbers. Er zit van alles in: seks, geweld in slow motion zoals bij Sam Peckinpah, autoachtervolgingen, drugs en fun. Het is een markante, brutale exploitation-film, maar mét een visie. Er zit een regisseur achter.” Die mening is ook Quentin Tarantino toegedaan, de regisseur van Pulp fiction en Inglourious basterds, die Offscreen vast zou platlopen als hij niet in Los Angeles maar in Brussel woonde. “Tarantino is een gigantische fan. Hij noemt het de 'toughest of all revenge movies.' Een serieuze uitspraak. Dat het personage van Daryl Hannah in Kill Bill een ooglapje draagt, is een directe hommage aan Christina Lindberg in Thriller: a cruel picture.” Deze cultactrice en eregaste van het festival speelt een jonge vrouw die tot prostitutie wordt gedwongen door een pooier die haar oog uitsteekt en haar afhankelijk maakt van heroïne. Haar wraak is explosief. De expliciete seksscènes zouden vandaag fel worden bekritiseerd. “Offscreen ziet zich als het platform waarop zulke films moeten kunnen worden vertoond. Een plek waar geen censuur wordt toegepast en waar je met eigen ogen kan kijken en oordelen.”

Offscreen verovert van 6 tot en met 24/3 Cinema Nova, Cinema RITCS en Cinematek, offscreen.be