Factcheck: 'Eén boom heeft koelvermogen van 10 aircotoestellen'

"Eén boom heeft met dit weer een koelvermogen van 20-30 kilowatt, dat komt overeen met ongeveer 10 aircotoestellen #hittestress", valt er voor het vierde jaar op rij te lezen op de Twitterpagina van duurzaamheidsexpert Wouter Florizoone (Groen). De ene expert schat het koelingseffect van een boom al hoger in dan de andere, maar ze pleiten wel allemaal voor meer bomen. En dan vooral in de stad.

Wouter Florizoone is voor zijn tweet de mosterd gaan halen in een PowerPointpresentatie van een onderzoek dat in 2011 werd uitgevoerd aan de Nederlandse universiteit van Wageningen. “Dit is het vierde jaar op rij dat ik die tweet post. Ik post die van zodra we te maken hebben met een hittegolf. Het ziet er naar uit dat deze post jaar na jaar vroeger te lezen zal vallen op mijn Twitterpagina. Een gevolg van de klimaatverandering”, zegt Florizoone aan BRUZZ.

"Het is een pleidooi voor meer bomen, vooral in een stedelijke context. In Brussel bijvoorbeeld zou men met zo’n hoge temperaturen veel vaker verkoeling kunnen krijgen indien er meer volwassen bomen zouden zijn. Vooral op pleinen moeten er meer bomen komen", vindt Florizoone.

Heel wat pleinen in Brussel kampen inderdaad met een chronisch tekort aan bomen. Het Jourdanplein werd begin 2019 bijvoorbeeld heraangelegd, en niet iedereen was er even opgezet mee. "Te weinig groen", klonk het het bij de buurtbewoners. Ook huidig formateur Elke Van Den Brandt (Groen) nam vorige maand geen blad voor de mond in BRUZZ: “De huidige regering doet simpelweg niet genoeg. Ze hebben allemaal de mond vol van bijvoorbeeld meer groen op straat, maar tegelijk zijn er nog nooit zoveel bomen gekapt in Brussel."

Maar zijn bomen dan werkelijk de beste oplossing om temperaturen tijdens een hittegolf leefbaar te houden?

Genuanceerd verhaal

De redactie van BRUZZ polste bij Willy Baeyens, professor milieuchemie aan de VUB, om te zien of de stelling wel degelijk klopt. Zijn antwoord is minder enthousiast dan de tweet van Florizoone. “Het is zo dat bomen schaduw produceren, en dat koelt de omgeving per definitie af. Maar om nu te zeggen dat een boom op een plein evenveel verkoeling biedt als tien airco’s in een huiskamer… Ik vind het een moeilijke vergelijking, waar sowieso meer studies voor nodig zijn”.

Roeland Samson, bio-ingenieurwetenchapper aan de UAntwerpen reageerde reeds vorig jaar op de stelling in Knack. Hij lijkt deze eerder te bevestigen: "Bomen verfrissen op twee manieren. Met hun schaduw, uiteraard. En doordat ze water verdampen. Als het heet is in de zon, kunnen ze geen schaduw opzoeken. Net zoals mensen zweten, verdampen bomen dan water. Zo verkoelen ze zichzelf. En hun omgeving."

Een boom koelt af

Dirk Saelens, professor bouwfysica aan de KULeuven, was dan weer genuanceerder in Knack: “Een grote, volwassen eik, in perfecte conditie en goed voorzien van water, kan 400 liter per dag gebruiken. Zo kom ik uit op een vermogen van 15 kilowatt. Op ruim vijf aircotoestellen dus. Geen tien.”

Ook al bestaat er duidelijk onenigheid, over een zaak is iedereen het eens: een boom koelt af. En dat zou dan meteen ook een ecologische en verantwoordde manier kunnen zijn om de temperaturen leefbaar te houden bij hittegolven, ook in Brussel.