Greenpeace: 'Bijna een kwart miljoen Brusselaars heeft geen park op wandelafstand'

Bijna een kwart miljoen Brusselaars heeft geen park op wandelafstand, en het groenpercentage ligt in veel gemeenten onder de norm. Uit een analyse van Greenpeace België en DataLab blijkt dat vooral rijke gemeenten in Brussel goed scoren, terwijl arme gemeenten en wijken achterblijven. "De volgende lokale besturen moeten zorgen voor een gelijke verdeling van groen."

De analyse van Greenpeace brengt voor elk gebouw in België in kaart hoeveel toegang de inwoners hebben tot stedelijke natuur, volgens de zogenaamde 3-30-300-regel.

Die houdt in dat iedereen vanuit zijn huis minstens drie bomen moet kunnen zien, dat er in de woonomgeving minimaal dertig procent bladerdek aanwezig moet zijn, en dat er op maximaal driehonderd meter afstand van het huis groenvoorziening is. Deze regel is een internationale richtlijn voor stedelijke vergroening, die ook door de Vlaamse overheid erkend is als norm.

Verschillende gemeentes scoren 0

Wat blijkt? In verschillende Brusselse gemeentes voldoet geen enkele woning volledig aan de 3-30-300-regel. Dit betekent dat mensen in deze gebieden geen bomen kunnen zien vanuit hun huis, onvoldoende bladerdek hebben, én niet dicht bij een groene ruimte wonen.

Zoomen we verder in, dan zien we dat het zicht op groen in de stad heel sterk verschilt per gemeentes en per wijk. In sommige buurten van Brussel Stad zijn er woningen van waaruit je minstens drie bomen kunt zien, maar in het centrum is dit zeldzaam. Naast Brussel Stad is het tekort aan groen ook in Sint-Jans-Molenbeek, Sint-Joost-ten-Noode, Koekelberg, en Sint-Gillis opvallend.

Bij het percentage groene oppervlakte zien we een gelijkaardige trend. In gedeeltes van Sint-Gillis, Etterbeek en Sint-Joost-ten-Node is er geen enkele woning die aan deze 30 procent bladerdak komt. Gemiddeld gezien is het zicht op bladerdak in Molenbeek 11,5 procent, in Sint-Joost-ten-Node en Sint-Gillis 12,2 procent, en in Brussel Stad en Anderlecht 15,6 procent.

Tot slot heeft bijna een kwart miljoen Brusselaars zelfs geen minipark op wandelafstand. Dit probleem is vooral groot in gemeenten als Elsene, Vorst, Ukkel, Sint-Gillis, en Schaarbeek.

De ongelijkheid in groen: lagere inkomens, minder groen

In het zuidoosten zijn er verschillende gemeentes die net wél volledig voldoen aan de 3-30-300 regel. Het gaat om verschillende wijken in gemeenten zoals Ukkel, Oudergem, Sint-Pieters-Woluwe, Sint-Lambrechts-Woluwe en Watermaal-Bosvoorde. Zij maken gebruik van een aantal 'groene longen' van de stad, zoals het Zoniënwoud en het Woluwepark.

Zelfs binnen gemeenten zijn er grote verschillen tussen arme en rijke wijken. In de wijk Luttrebrug in Vorst voldoet geen enkele woning aan de 30- en 300-regel, terwijl bijna alle gebouwen in het rijkere Haveskerke en een derde in Stuart Merril dat wel doen. Ook in Anderlecht is het contrast groot: de helft van de gebouwen rond park Scherdemaal voldoet aan de 3-30-300-regel, terwijl in de armere wijk Birmingham geen enkele woning voldoet. In beide gevallen ligt het inkomen in de rijkere wijken ruim 10.000 euro hoger.

"Bomen en parken zijn ongelijk verdeeld", concludeert Ruth-Marie Henckes, campagneleider Biodiversiteit bij Greenpeace België dan ook: "De rijkste wijken en gemeenten zijn het groenst, terwijl de armste mensen enkel op beton uitkijken. Hierdoor zijn ook de gezondheidsvoordelen van een groene woonomgeving ongelijk verdeeld."

Groen in de buurt hebben "maakt gelukkiger, gezonder en weerbaarder tegen de klimaatcrisis." Globaal gezien heeft elke Brusselaar 55 vierkante meter groen ter beschikking. In een vergelijkbare stad als Amsterdam is dat met 96 vierkante meter bijna dubbel zo veel.

Het beschikbare groen in Brussel liep de afgelopen decennia terug. Tussen 2003 en 2016 heeft Brussel maar liefst 14 procent van zijn groene ruimte verloren, wat overeenkomt met een oppervlakte van 1600 voetbalvelden.

Greenpeace roept politiek op om natuur te beschermen

De vorige Brusselse gewestregering heeft daarom beloofd om tegen 2030 minstens 25 procent van het grondgebied te beschermen en te behouden als groene ruimte. Hoewel dit doel vijf procent lager is dan de internationale afspraak die België heeft gemaakt tijdens de COP15 klimaatconferentie, is het toch een "belangrijke stap vooruit" voor het sterk verstedelijkte Brussels Gewest, klinkt het. Greenpeace roept lokale politici op om tijdens de volgende bestuursperiode te werken aan een gelijkere verdeling van stedelijk groen.