Na jaren discussie: bomen mogen blijven op het nieuwe Vrijheidsplein

De bomen op het Vrijheidsplein mogen blijven. De Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) adviseerde aanvankelijk om ze te kappen, omdat ze het zicht op de gevels wegnemen. Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed, Ans Persoons (Vooruit.Brussels), laat nu weten dat dat niet zal gebeuren. "De bomen zijn een enorme meerwaarde voor het plein."

Het stadsbestuur van Brussel wil, onder leiding van schepen van Stedenbouw Anaïs Maes (Vooruit.brussels), het Vrijheidsplein renoveren om het toegankelijker te maken voor fietsers en voetgangers. Tegelijkertijd wil ze de karakteristieke bomen behouden. Die zijn belangrijk voor de identiteit van het plein, maar hun wortels duwen de kasseien omhoog, wat het moeilijk maakt om het plein te betreden, vooral voor rolstoelgebruikers.

Experts stelden eerder dat de bomen niet noodzakelijk hoeven te blijven. Het plein werd namelijk niet ontworpen met bomen, die werden pas in 1978 toegevoegd. Omdat de bomen niet in het oorspronkelijke ontwerp staan, werd de vergunningsaanvraag voor de heraanleg aanvankelijk geweigerd door urban.brussels, op basis van een bindend advies van Monumenten en Landschappen. Die commissie stelde dat de bomen het zicht op de historische gevels wegnemen.

Schaduw

Buurtcomités die ijverden voor het behoud van de bomen, kregen gehoor bij de politiek. "De bomen op het Vrijheidsplein creëren een onmiskenbare, enorme meerwaarde voor het plein," zegt Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw Ans Persoons. "Ze zorgen er op warme dagen voor dat je even op adem kan komen en in de schaduw kan zitten. Ze maken deel uit van het uitzicht van het plein, en zijn even belangrijk als de historische gevels die ernaast staan."

Nadat de Stad Brussel in beroep ging bij de regering, zijn in een hoorzitting zowel het stadsbestuur als het gewest gehoord, die pleitten voor het behoud van de bomen. De regering is niet gebonden aan het advies van Monumenten en Landschappen. Dat maakte het mogelijk om dit keer een ontwerp in te dienen mét behoud van de bomen, waarvoor de vergunning nu is afgegeven.

Straatniveau

De plannen voor de heraanleg behouden de bomen, verbeteren de waterdoorlaatbaarheid en optimaliseren ook de toegankelijkheid van het plein. De voetpaden worden vernieuwd en alles wordt op straatniveau gebracht. Zo wordt het een grote ontmoetingsplek en profiteren ook de horecaterrassen hiervan.

Daarnaast worden erfgoedelementen zoals groenzones en sierhekken hersteld. In de Congresstraat worden er nieuwe bomen geplant, zodat het groene zicht van het plein hier op aansluit.

"Een project uitdenken zonder deze bomen was voor ons ondenkbaar," reageert Maes. De beslissing van de Brusselse regering is dan ook een grote opluchting en een signaal: "Patrimoniumbehoud kan en moet samengaan met vergroening."