Geen torens meer in de Wetstraat

Dat staat in de "Gedeelde Visie" die Stad Brussel en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest vandaag hebben voorgesteld. Het RPA “Wet” behoort daarmee definitief tot het verleden. Stad en Gewest komen met een nieuwe visie die de wijk moet vergroenen en moet zorgen voor een betere balans tussen wonen, werken en leven.

De uitwerking van het Richtplan van Aanleg (RPA) “Wet”, dat het ruimtelijke kader bepaalde voor de zone rond de Wetstraat, wordt stopgezet. “Er komen dus geen torens meer in de Wetstraat,” laten minister-president Rudi Vervoort (PS), staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet (Vooruit) en Brussels schepen voor Stedenbouw Ans Persoons (one.brussels – Vooruit) donderdagmiddag weten tijdens een persconferentie.

Stad Brussel en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest komen met een nieuwe ‘Gedeelde Visie’ voor de Europese Wijk. Die is opgebouwd rond negen principes en werd vastgesteld op basis van overleg tussen de betrokken gemeentebesturen, de bevoegde gewestelijke en Europese administratie, de privésector en vertegenwoordigers van het middenveld.

Concreet beogen stad en gewest een antwoord te vinden op de recente toename van thuiswerk, de behoeften van bewoners en werknemers, en de noodzaak om meer rekening te houden met de rol die openbare ruimten en gebouwen kunnen spelen bij klimaatverandering.

Niet verdichten en meer vergroening

“De huidige dichtheid van de wijk geldt daarbij als limiet,” stelt Rudi Vervoort. “De Europese wijk is al zeer verdicht, dus zal in de toekomst niet meer mogen verdichten.” Integendeel: “Waar mogelijk zullen we ontdichten en binnenplaatsen behouden,” vult Pascal Smet zijn collega aan.

Al zal dat niet gebeuren door extra in de hoogte te bouwen. “De torens in de Wetstraat komen er niet,” klinkt het beslist. Daarmee verdwijnen de ideeën van de Franse toparchitect Christian de Portzamparc nu definitief in de prullenmand.

Zowel Stad Brussel als het Gewest wil de Europese wijk nieuw leven inblazen door bestaande gebouwen zo veel mogelijk te behouden en kwalitatief om te vormen.

“Het principe van afbreken en opnieuw bouwen is voorbijgestreefd. Kijk naar het SECO-gebouw in de Aarlenstraat, waar we de bouwpromotor hebben kunnen overtuigen van een renovatie van het bestaande gebouw,” klopt Pascal Smet zich op de borst. “Op die manier behouden we ook de naoorlogse architectuur die zo typerend is voor de wijk.”

Kantoorgebouwen krijgen een gemengde invulling. “We willen geen monofunctionele kantoorgebouwen meer,” zegt Smet. “We zullen nog bouwvergunningen afleveren voor kantoorgebouwen, maar daarbij moet op zijn minst het gelijkvloers worden gevaloriseerd.”

‘Mixité’

“Globaal genomen moet de wijk gemengd gebruikt worden. Naast kantoren, moeten er ook woningen en winkels komen,” aldus de staatssecretaris voor Stedenbouw. Al geldt dat niet voor de Wetstraat en de Belliardstraat. “Woningen zijn daar niet realistisch. Het principe van ‘mixité’ is hier dus eerder principieel,” verduidelijkt Smet.

“Mixité” was duidelijk het buzzword op de persconferentie. Dat benadrukt ook Ans Persoons, die voor de Leopoldwijk – die vandaag amper 1017 bewoners telt – een balans wil hervinden tussen wonen, werken en leven. “Hiertoe gaan we de straten hiërarchiseren.” Elke straat krijgt een bepaalde functie. “Zo beogen we in de Wetenschapsstraat plaats te creëren voor horeca en ontspanning. Andere straten krijgen een residentiële invulling.”

Ondergrondse parkings benutten

Qua inrichting van de publieke ruimte is er volgens Persoons veel mogelijk. “Er is in de Leopoldwijk een overaanbod aan ondergrondse parkeerplaatsen, waardoor we bovengronds parkeren makkelijk kunnen verschuiven om zo de kwaliteit van de openbare ruimte in de wijk flink te verbeteren.”

Nog toe te voegen aan dit recept voor een leefbare Europese wijk is de beperking van het doorgaand verkeer. Het aantal rijstroken in de Wetstraat en de Belliardstraat verlaagt op termijn naar drie. Ook moet er meer groen komen.

Urban rulings als hefboom

Om de ontwikkeling van de wijk de juiste richting uit te sturen, "zetten we de stedenbouwkundige vergunning in als sterk beleidsinstrument,” aldus Smet. “Men hoeft daarbij geen laksheid te vrezen,” verzekert Vervoort.

Daarnaast ziet het gewest een hefboom in de zogenaamde urban rulings. Bij een eventuele verkoop van een gebouw kan het gewest duidelijk vaststellen wat mogelijk is met het gebouw. “Dat hebben we ook al gedaan bij de Proximustoren in de noordwijk,” illustreert Smet.

Wetende dat de Europese Commissie af wil van de helft van haar gebouwen tegen 2030, worden de urban rulings een belangrijke hefboom in de stedenbouwkundige politiek van het Gewest.