Na 40 jaar polemiek: akkoord over aantal woningen op Witte Vrouwen-site

De Brusselse regering heeft een akkoord gevonden met de gemeente Sint-Pieters-Woluwe over de bouw van woningen aan de Witte Vrouwenlaan. Daar zullen niet duizend of vijfhonderd woningen gebouwd worden, zoals de Brusselse regering de voorbije vijftien jaar ambieerde, maar slechts tweehonderd woningen, waarvan 120 sociale woningen. "Voor de eerste keer was er een dialoog tussen Gewest en gemeente."

Aan de Witte Vrouwenlaan in Sint-Pieters-Woluwe ligt een terrein van ruim 9 hectare, op de grens met het Zoniënwoud, dat eigendom is van de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij (BGHM). Er is al tientallen jaren sprake van de bouw van (sociale) woningen op het terrein dat nu nog als landbouwgrond gebruikt wordt. In 2007 had de Brusselse regering kenbaar gemaakt er sociale woningen te willen bouwen. Onder toenmalig staatssecretaris voor Huisvesting Françoise Dupuis (PS) was er eerst sprake van tot wel duizend woningen, dat werden er twee jaar later 625 en in het richtplan van de vorige regering waren dat er nog 250 tot 550 woningen.

De bouw van nieuwe woningen op het terrein, dat voor het overgrote deel geregistreerd is als bouwgrond, blijkt al lange tijd geen evidentie, alhoewel het terrein gewestelijk eigendom is. Vanuit de gemeente kwam er steeds verzet. Buurtbewoners verzetten zich tegen het project, dat volgens hen uit te veel woningen bestond. Er zou geen rekening worden gehouden met de woondichtheid in de aangrenzende wijken en de gevolgen op vlak van mobiliteit, klonk het steeds.

'Veertig jaar blokkage'

Het dossier kwam in mei van dit jaar nog ter sprake in het Brussels Parlement. Na veertien jaar stilstand in het dossier, gaf bevoegd staatssecretaris Nawal Ben Hamou (PS) aan te willen onderhandelen met de gemeente. “We zullen ons niet laten doen”, klonk burgemeester van Sint-Pieters-Woluwe Benoit Cerexhe (CDH) toen strijdvaardig op BX1.

Minder dan vier maanden later kan diezelfde burgemeester vanuit het gemeentehuis van Sint-Pieters-Woluwe aankondigen dat hij een akkoord heeft bereikt met de Brusselse regering en de BGHM. “Al meer dan veertig jaar zorgt dit dossier voor een blokkage tussen het Gewest en de gemeente. Toen ik in 1982 voor het eerst verkozen raakte in Sint-Pieters-Woluwe was dit terrein al het onderwerp van een electoraal steekspel”, zegt Cerexhe vandaag. “Voor de eerste keer is er een echte dialoog geweest tussen Gewest, gemeente en de BGHM.”

Die dialoog heeft het volgende akkoord opgeleverd: er komen tweehonderd woningen, waarvan 120 sociale woningen en tachtig middenklassewoningen voor verkoop. Van de sociale woningen zal vijf procent aangepast zijn aan de noden van mensen met een beperkte mobiliteit. De woningen komen op een deel van het terrein van 5 hectare. Daar zal naast woningen ook een “bovengrondse ruimte van collectief belang” komen met een maximumoppervlakte van 950 vierkante meter. Het kan dan gaan om een crèche of een buurthuis. Winkels komen er niet.

'Geen nieuwe getto'

“Wat we vandaag hebben is een evenwichtig project”, maakt burgemeester Cerexhe zich sterk. “De dichtheid van deze nieuwe wijk komt overeen met de dichtheid van de aangrenzende wijken. We hebben aangedrongen op diversiteit in de woningen, want we willen geen nieuwe getto creëren. We hebben ook benadrukt dat het belangrijk is om ruimte vrij te houden om te kunnen houden.”

Die ruimte zal er zijn binnen het project waarover een akkoord bereikt is. Naast het bebouwde gedeelte van het terrein van 5 hectare zal 4,3 hectare niet bebouwd worden. Dat gedeelte wordt voorbehouden voor “collectieve activiteiten.” Wat daaronder verstaan moet worden, moet nog duidelijk worden in de toekomst. “Een werkgroep zal zich daarover moeten buigen. De buurtbewoners zullen daar nauw bij betrokken worden”, aldus de burgemeester. “Het kan dan gaan om projecten rond stadslandbouw of sociale cohesie”, vult staatssecretaris Ben Hamou aan. Wat zeker is, is dat de collectieve moestuinen aan de kant van de Witte Vrouwenlaan behouden blijven.

'Liever 200 woningen dan geen'

De buurtbewoners – het zijn er ongeveer 5.000 – moeten wel nog geraadpleegd worden. Of zij gewonnen zullen zijn voor de komst van tweehonderd woningen blijft een vraagteken. Cerexhe: “We hebben een grote informatieronde gepland deze maand. Het grote verschil is dat wij nu vanuit het gemeentebestuur volledig achter dit project staan.” Tegen maart 2022 wil de regering een ontwerp- en effectbeoordelingsteam aanstellen om tegen december 2023 de vergunningen te krijgen.

In mei had Brussels parlementslid in de oppositie en gemeenteraadslid in Sint-Pieters-Woluwe Alexia Bertrand (MR) gezegd dat er niet meer dan 140 woningen zouden mogen komen op het terrein. Het huidige project wijkt daar niet heel ver van af. Daarmee lijkt de Brusselse regering als verliezer uit deze onderhandelingen te komen. “Daar ben ik het niet mee eens”, zegt Ben Hamou. “Dit dossier is al zo lang geblokkeerd, van nog voor ik geboren was. Met dit akkoord staat vast dat de woningen er komen. Ik heb liever tweehonderd woningen dan helemaal geen woningen.”

“Bovendien hebben we sinds de coronacrisis gemerkt hoe belangrijk het is om toegang te hebben tot groene ruimte”, aldus Ben Hamou nog. “Er is een nieuwe manier van leven en daar proberen we met dit project een antwoord op te bieden.”

Waar nog geen antwoord op wordt gegeven is de vrees van buurtbewoners voor meer verkeer in de rustige tuinwijken rondom het terrein. "Daarover zullen we nog moeten samenzitten met Brussel Mobiliteit en de MIVB."