Nieuw Schumanplein krijgt bouwvergunning, maar Etterbeek gaat in beroep

De heraanleg van de Schumanrotonde tot een stadsplein met opvallende luifel heeft een bouwvergunning gekregen van het Brussels Gewest. De werken zouden eind 2022 van start moeten gaan, maar de gemeente Etterbeek kan die tijdslijn dwarsbomen. Burgemeester Vincent De Wolf (MR) kondigt immers nu al aan in beroep te gaan. Staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet (One.Brussels) noemt dat een "dinosaurusreactie".

De bouwvergunning is de laatste noodzakelijke stap in de vergunningsprocedure. Vorig jaar gaf de overlegcommissie van de Stad Brussel al groen licht voor de plannen, weliswaar met opmerkingen. In april van 2021 werkte Brussel Mobiliteit een nieuwe versie uit. Die is in oktober afgewerkt en krijgt nu dus een officiële vergunning van Urban.brussels, de gewestelijke administratie voor stedenbouw.

Licht aangepast

In de plannen wordt de huidige rotonde omgevormd tot een ontmoetingsplek voor voetgangers en fietsers, maar ook tot evenementenplek. Het plein krijgt een futuristische luifel als blikvanger. Het autoverkeer wordt beperkt tot één rijstrook. Auto’s zullen alleen nog vanuit de Kortenberglaan tot in de Wetstraat kunnen rijden. Rondjes rijden kan na de heraanleg enkel nog voor bussen, taxi’s en bewoners met een vergunning.

Buurtbewoners en de gemeente Etterbeek vreesden wel dat er zo meer verkeer in hun woonwijken zou rijden. In de nieuwe plannen is de mobiliteit in de omliggende straten daarom licht aangepast. De Kleine Wetstraat, tussen de Schumanrotonde en het Jubelpark, blijft autovrij, maar het handvol bewoners van die straat mag wel nog in één richting naar de Kortenberglaan rijden.

In de Blijde Inkomstlaan, langs het Jubelpark, wordt het eenrichtingsverkeer omgekeerd vanuit de Kortenberglaan. Automobilisten mogen nog vanuit de Kortenberglaan in de Blijde Inkomstlaan rijden, maar niet meer omgekeerd. In die laan komt verder een fietspad in twee richtingen, dat aansluit op het fietspad in de Renaissancelaan.

92 bomen

Er komen ook meer bomen rond het plein dan eerst voorzien: 92 in totaal. Dat zijn er twintig meer dan vandaag en 13 meer dan in het vorige plan. In de Kortenbergstraat worden 42 platanen gekapt en vervangen door 18 eiken en 17 esdoorns. In de Wetstraat worden 25 bomen gekapt, maar komen 47 lijsterbessen in de plaats. Volgens het Gewest zijn die aanpassingen voldoende omdat het ondergrondse metro- en treinstation extra beplanting moeilijk maakt. Tenslotte is het plein beter aangepast voor slechtzienden en mensen in een rolstoel.

“Het nieuwe Schumanplein gaat een symbolische plek worden in het hart van Europa, België en Brussel die men over de hele wereld zal kennen,” voorspelt staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet (One.brussels-Vooruit). “Ik ben blij dat we, ondanks de technische uitdagingen van de ondergrond, toch voor een groener project zijn kunnen gaan,” vult minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) aan. “De doorstroming van de automobilist blijft mogelijk vanuit de Kortenberglaan richting Wetstraat, maar er komen knips op het plein waardoor voetgangers, fietsers en openbaar vervoer de plaats krijgen waar ze recht op hebben. Dat komt de verkeersveiligheid ten goede.”

(lees verder onder de afbeelding)

De werken beginnen eind 2022 en worden uitgevoerd door federaal bouwheer voor Brussel Beliris. Federaal minister Karine Lalieux (PS), bevoegd voor Beliris, belooft dat “er alles wordt aan gedaan om de site zo vlot mogelijk te laten verlopen, met zo min mogelijk impact voor de bewoners en gebruikers van deze belangrijke verkeersas in onze hoofdstad." Het Brussels Gewest krijgt voor de heraanleg 21 miljoen euro uit het Europees herstelfonds.

De startdatum voor de werken is evenwel nog onder voorbehoud. Zelfs al werden de plannen aangepast om een aantal Etterbeekse grieven op te lossen, kondigt de gemeente alsnog aan in beroep te gaan tegen de afgeleverde bouwvergunning. Begin januari wordt die procedure opgestart, bevestigt burgemeester Vincent De Wolf (MR), die vooral de nieuwe circulatie en de geplande knips in het autoverkeer aan de kaak stelt.

Files tot in Evere

"Er dreigen absurditeiten te ontstaan. Wie van de Steenweg op Etterbeek komt, rijdt volgens de beoogde verkeerssituatie in cirkels. Autobestuurders worden gedwongen twee keer rechts te nemen en komen zo opnieuw uit bij hun startpunt", legt De Wolf uit. "En de inwoners van Etterbeek zullen niet meer via de Schumanrotonde naar de Wetstraat kunnen rijden. Zij moeten omrijden via de Squares Ambiorix en Maria-Louiza. Nog meer sluipverkeer dus."

Volgens De Wolf zouden studies uitwijzen dat de verkeersimpact van de knips zich zou laten voelen tot in Evere. "Dit zal leiden tot files in alle straten binnen een straal van anderhalve kilometer rond Schuman. De leefbaarheid van de buurt gaat erop achteruit. Ik houd mijn hart al vast voor de Brabançonnelaan. En ook voor de handelaars, die door het vele telewerk van de Europese instellingen al inkomsten verliezen, zal dit een financiële impact hebben."

Staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet reageert op zijn beurt dat er voldoende overleg is gebeurd met de gemeente Etterbeek en noemt De Wolfs beroep een "dinosaurusreactie". "Uiteraard zal het verkeer zich even moeten aanpassen, maar onze studies wijzen erop dat het verkeer na enkele maanden zal afnemen met 30 tot 40 procent," aldus Smet. "De Wolf heeft geen rationeel argument om hiertegen te zijn."