Op wandel met Rudi Vervoort door de Zuidwijk: 'Buurt met troeven maar ook problemen'

Woensdagmiddag nam minister-president Rudi Vervoort (PS) een aantal journalisten mee op pad om de plannen voor de Zuidwijk voor te stellen. "Eerste resultaten boeken in 2024, 2025."

Het stadsvernieuwingscontract 7 moet 90 hectaren Brussels grondgebied nieuw leven inblazen. Geen gemakkelijke opdracht, want het gebied ligt verspreid over drie gemeenten: Stad Brussel, Sint-Gillis en Anderlecht. Daarom ook waren de burgemeesters in kwestie - Philippe Close (PS), Jean Spinette (PS) en Fabrice Cumps (PS) - van de partij, wanneer minister-president Rudi Vervoort voor een kransje journalisten woensdagmiddag zijn plannen uit de doeken deed tijdens een wandeling in de omgeving.

Zaten ook in de delegatie: afgevaardigden van Perspective en Urban Brussels.

Zuidwijk

“Het Zuidstation is het grootste station van België en een van de belangrijkste internationale treinstations van Europa. Dat is een grote troef, maar het brengt ook veel specifieke problemen met zich mee”, zegt minister-president Rudi Vervoort.

En die problemen zijn gekend: een hoge bevolkingsdichtheid, een gebrek aan groene ruimten en openbare voorzieningen, een aanzienlijke groep mensen die op straat leeft, een mobiliteitsnet dat volledig in functie van autoverkeer staat met het nodige lawaai tot gevolg,...

Europa-esplanade

Het startschot van de wandeling wordt gegeven op de Europa-esplanade, die als deel van het project heraangelegd zal worden. Dat geldt ook voor de Overdekte Straat, waar iedere zondag de Zuidmarkt plaats vindt. “Oorspronkelijk bevonden zich achter deze luifels winkelruimtes, al zijn die nooit echt een succes geweest”, zegt Antoine Crahay van studiebureau CityTools, die de wandeling leidt. “De architectuur van dit gebouw biedt veel mogelijkheden. Die moeten we optimaal benutten door er bijvoorbeeld buurtverenigingen in onder te brengen die de buurt nieuw leven kunnen inblazen.”

Naast de ‘baksteenoperaties’ waarbij de openbare ruimte heraangelegd wordt, moet het stadsvernieuwingscontract ook meer woon- en groene ruimten creëren en de socio-economische activiteiten in de Zuidwijk een boost geven. Door verenigingen een ruimte aan te bieden, maar ook door artistieke projecten, lokale vzw’s en leerprogramma’s te ondersteunen.

Leegstaand paleis

Volgende stop: een van de leegstaande paleizen onder het Zuidstation, waar Fuse nog maar pas haar 29ste verjaardag vierde. “Afgelopen weekend hebben we gezien wat voor potentieel deze ruimte heeft”, zegt Crahay. “Wat de invulling van deze ruimte jarenlang heeft tegengehouden, is de brandveiligheid ervan. Maar intussen zijn er afspraken gemaakt met de NMBS om de veiligheid van de gewelfde ruimte te verzekeren, en is ze klaar om getransformeerd te worden tot een open en actieve ruimte - zoals een skatepark, bijvoorbeeld.”

Aan de andere kant van het Zuidstation, op de Fosnylaan, wordt de nieuwe hoofdzetel van de NMBS ingericht. Daarmee worden alle NMBS-teams, die momenteel verspreid zijn over zeven locaties rond het Zuidstation, samengebracht op één plek.

Nieuw park

Op het huizenblok in de Tweestationsstraat komt een nieuwe openbare groene ruimte langs de bovengrondse Zenne. De hoofdingang zal zich in de Veeartsenstraat bevinden, op de plaats van het voormalige Shell-station.

“Parken creëren is niet evident: je moet namelijk panden opkopen en slopen. Deze ruimte is er gewoon en heeft een groot potentieel: er is een enorme behoefte aan groene ruimten in de Zuidwijk, en deze plek kan daar een antwoord op bieden.” Bedoeling is dat er op deze plek bijvoorbeeld sportfaciliteiten en een speeltuin komen. Een wandelpad langs het water moet Anderlecht en laag Sint-Gillis met elkaar verbinden, want ook die verbinding tussen de verschillende wijken is momenteel een pijnpunt in de Zuidwijk.”

Het Gewest wil ook de parkeerplaats aan de overkant van de rivier opkopen om het park uit te breiden en beide oevers te kunnen benutten.

De eerste uitvoeringsfase van het project is begin april van start gegaan en zal duren tot het voorjaar van 2028. Tijdens die periode zal het Brussels Gewest overgaan tot de nodige aankopen om de projecten te kunnen ontwikkelen, de overheidsopdrachten uitvoeren, technische studies verrichten, enzovoort. Daarna volgen de eigenlijke werken, die in 2030 klaar moeten zijn.

“Een aantal dossiers zijn al ingediend, zoals bijvoorbeeld de nieuwe hoofdzetel van de NMBS”, aldus Vervoort. “Die werken zullen dus binnen een aantal weken tot maanden beginnen. Een project van deze omvang vraagt tijd, maar het is wel de bedoeling dat de eerste resultaten in 2024, 2025 te zien zullen zijn.”