Voorlopig geen ‘dijkarchitectuur’ op de Vismarkt

Het geplande woon-, winkel- en horecaproject aan de Baksteenkaai heeft een negatief advies gekregen van de overlegcommissie stedenbouw. Desalniettemin willen de buurtbewoners, die het uitzicht van de Vismarkt hopen te vrijwaren, de bescherming van het plein als monument aanvragen.

De BVBA Baksteenkaai, de vennootschap van twee West-Vlaamse investeerders, wil tussen de Baksteenkaai en het Zeehondstraatje een bouwproject met twintig woningen, een supermarkt, restaurant, kantoren en ondergrondse parkeerplaats realiseren, op verschillende percelen.

Zo zou het pand op nummer 38-40, waar nu het leegstaande restaurant Castel de Rhodes staat, afgebroken worden. In de plaats wordt een nieuwbouw opgetrokken, bestaande uit een begane grond en vijf verdiepingen. Beneden komt een supermarkt, daarboven woningen.

De supermarkt loopt door tot in de Zeehondstraat, waar de nooduitgang is gepland. Om die te bouwen, zullen twee van de oude huizen van het steegje sneuvelen. Bovenop de supermarktuitgang komen vier verdiepingen met woningen.

De ontwikkelaars kochten ook het pand op nummer 48-52 van de Baksteenkaai en de begane grond van nummer 54. Daar willen ze op op het gelijkvloers kantoren maken, alsook een restaurant en een toegang tot een ondergrondse parking met 24 autoplaatsen en fietsenstalling.

Tegenkanting

De plannen kregen veel tegenkanting vanuit de buurt. De omwonenden maakten bezwaar tegen de hoogte en de omvang van het project, maar ook tegen de esthetiek. Volgens hen doet de geplande, van balkonnetjes voorziene gevel op de Baksteenkaai denken aan vakantieappartementen aan de kust en vloekt die stijl met de historische omgeving.

Ook de overlegcommissie van de Stad Brussel oordeelde onlangs dat het project onvoldoende afgestemd is op de erfgoedwaarde van de historische binnenstad. Voorts heeft het, aldus de commissie, een ‘te grote negatieve impact op de omliggende bestaande gebouwen’. Zo vindt de commissie dat de geplande nieuwbouw aan de Baksteenkaai niet in harmonie is met de omgeving wegens te hoog. Volgens haar moet die constructie lager en moeten ook de andere volumes beperkt worden. Dit betekent: minder woningen en minder parkeerplaatsen.

De buurt is opgelucht met dit advies maar is er toch nog niet helemaal gerust in. “Ik ben er zeker van dat deze ontwikkelaars verder zullen gaan met hun project. Sowieso zal er iets moeten gebeuren met het leegstaande Castel de Rhodes,” zegt buurtbewoner Bernard Widart.

“Bovendien is er op de Vismarkt nog een ander project in voorbereiding, dat van de Nederlandse promotor Prowinko. Die kocht het rijtje panden vanaf restaurant François tot La Huitrière en zou er een viersterrenhotel met 78 kamers boven willen maken. Dat zal ongetwijfeld betekenen dat die panden er een volume bovenop krijgen. Dat zou heel jammer zijn. De Vismarkt staat internationaal juist bekend voor de typische vissershuisjes-stijl.”

Bescherming als stadsgezicht

Deze vastgoedontwikkelingen baren Widart en andere buurtbewoners zorgen. Zal straks het karakteristieke aanzicht van de Vismarkt en de steegjes verdwijnen? “Er is immers maar een klein aantal huizen op het plein geklasseerd,” zegt Widart. De buurt kwam onlangs dan ook bijeen om te onderzoeken of de Zeehondstraat en de andere steegjes en ook de hele Vismarkt beschermd zouden kunnen worden als monument. “We denken aan een bescherming als stadsgezicht,” zegt Widart. “Hierdoor zou in de toekomst tenminste toch het huidige volume van de gebouwen, de skyline gerespecteerd moeten worden.”

Bescherming zou kunnen aangevraagd worden door enkele eigenaars in de buurt of door een vzw die zich bezig houdt met erfgoed. De omwonenden willen beide wegen bewandelen en namen ondertussen al contact op met stadsvereniging Arau. Die vzw heeft nog niet beslist of zij zich zal bezighouden met de doorgaans zeer omslachtige en lange procedure van bescherming.

Om druk te zetten gaan de buurtbewoners eerstdaags alvast een petitie lanceren.

Brussels schepen van Stedenbouw Ans Persoons (One.brussels/Vooruit) laat weten dat de Stad er zich ten zeerste van bewust is dat de Vismarkt een unieke plek in Brussel is. "Vandaar ook dat er geen vergunning toegekend werd voor het project dat op tafel lag." Ze belooft er ook in de toekomst op toe te zien dat vastgoedprojecten de historiek en de typische architectuur van de Vismarkt respecteren.