Burgemeester van Elsene vraagt taskforce om straatbendes aan te pakken

Al jaren is de Elsense Matongewijk het terrein van rivaliserende stadsbendes die drugs verhandelen en soms geweld gebruiken. Na de schietpartij van woensdagavond grijpt Elsens burgemeester Christos Doulkeridis (Ecolo) in met een pop-up politie-antenne in de Gulden Vliesgalerij en meer politie op straat. Al wil de burgemeester vooral een taskforce en meer middelen voor politie en justitie.

Gulden Vlieslaan woensdagavond rond 19.30 uur. Een man opent het vuur op een groepje van drie mannen, ter hoogte van de ingang van parking Twee Poorten. Er vallen in totaal vijf gewonden. Het mogelijke doelwit van de aanval verkeerde even in levensgevaar, maar overleefde de aanval. Drie andere slachtoffers, waaronder een Zweedse medewerkster van de Zweedse Gematigde Uniepartij ('Moderaterna'), liepen verwondingen op door de geweerschoten. Een vijfde persoon verdraaide zijn knie toen hij op de vlucht sloeg.

Dat het niet om een terreurdaad ging, concludeerden politie en parket relatief snel. Zij vermoeden een afrekening tussen stadsbendes uit Matonge. Niet voor het eerst is de Afrikaanse wijk in Elsene het toneel van zulke feiten. Eind september vielen er ook al schoten tussen rivaliserende bendes, waarbij een toevallige voorbijganger een kogel incasseerde.

"Ik zal nooit toestaan dat de wijk een speelterrein wordt voor drugsdealers en hun geweld," reageerde Elsens burgemeester Christos Doulkeridis (Ecolo) toen, maar begin november klonken er opnieuw schoten in de straten van Matonge, een maand later gevolgd door de schietpartij van woensdagavond.

Sky ECC

In Matonge woedt al jaren een bendeoorlog, die regelmatig opflakkert. “Vaak gaat het om bendeleden die de gevangenis verlaten en opnieuw hun territorium willen innemen,” weet burgemeester Doulkeridis. “En laat het duidelijk zijn: mensen komen heus niet beter uit de gevangenis,” voegt hij eraan toe. “Ook dat is een grondig debat waard: het penitentiair systeem in België. Er is nauwelijks opvolging.”

Sinds het Sky ECC-onderzoek uit 2021, dat miljoenen vergrendelde berichten van drugsbendes wist te kraken, wordt de territoriumoorlog in de wijk steeds zichtbaarder. Komt daarbij dat het aanbod aan drugs is uitgebreid. “Er circuleert niet alleen crack, maar ook synthetische drugs. Goedkope rommel die mensen werkelijk kapot maakt. Dat hoor ik van verenigingen op straat die werken rond daklozen en drugsverslaafden.”

‘Expertise opbouwen om gericht in te grijpen’

“Bendegeweld moet grondig worden bestudeerd alvorens doordacht op te treden. In de eerste plaats moeten we expertise opbouwen, zoals we dat ook gedaan hebben na de terreuraanslagen in Brussel.” Voor dat laatste zijn meer middelen nodig voor politie en Justitie, aldus Doulkeridis. “Die zijn vrijgemaakt door het federale niveau, maar de aanwervingen vragen tijd.”

Maar wat op de korte termijn? Doulkeridis begrijpt dat mensen bang zijn, “maar we mogen niet toelaten dat deze bendes bepalen hoe wij in onze stad leven. Als ecologist zet ik hoog in op samenleven en elkaar ontmoeten. Ik til dus heel zwaar aan wat er woensdagavond gebeurd is,” zegt de burgemeester, die verbaasd moest vaststellen dat de publieke aandacht voor de feiten verslapte toen duidelijk werd dat het niet om terrorisme ging. “Slachtoffers blijven slachtoffers.”

En dus neemt de burgervader enkele zichtbare maatregelen. “Zoals het verhogen van de politie-aanwezigheid,” zegt Doulkeridis, “maar onze ordediensten zijn overbevraagd. Naast het bendegeweld, zetten ze ook in op manifestaties, wijkpolitie, intrafamiliaal en seksueel geweld, enzovoort.” Zonder versterking houden ze dat niet vol.

Pop-up antenne Gulden Vlies

Hoewel het geen structurele oplossing biedt voor de problemen in de wijk, erkent Doulkeridis dat meer blauw op straat nodig is voor het veiligheidsgevoel van de mensen. “Daarom openen we een pop-up antenne in de Guldenvliesgalerij. Ik heb de politie daarnaast gevraagd om bij alle handelaars langs te gaan en zich kenbaar te maken, bij wijze van nabijheidspolitie.”

Toch vindt Doulkeridis dit soort ingrepen niet de belangrijkste. “Het is beter om te investeren in rechercheurs die deze netwerken onderzoeken. De politie doet al veel, maar we moeten hen meer ondersteunen opdat de zichtbare resultaten volgen.”

“We zullen daarvoor op alle niveaus moeten samenwerken. Al te vaak denkt men dat een burgemeester alle touwtjes in handen heeft en van alles op de hoogte is. Dat is niet het geval.”

Taskforce

Doulkeridis vraagt een taskforce die specifiek inzet op het probleem van de stadsbendes. “We moeten niet enkel op macroniveau ingrijpen in de Antwerpse haven, waar die smerige drugs vandaan komen, maar de problemen ook van onderuit aanpakken. Ik heb de indruk dat ook de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken zich hiervan bewust zijn.” En dat is nodig, volgens de burgervader, “als we willen vermijden dat er binnenkort meer slachtoffers vallen door bendegeweld dan door terreur.”

Correctie: in een eerste versie was sprake van de heropening van een wijkantenne in de Matonge. Het gaat echter om een pop-up antenne in de Gulden Vliesgalerij.