Grote politieactie op Jamarlaan: ‘Eindelijk gebeurt er iets’

De politiezone Brussel-Zuid heeft afgelopen weekend grote politieacties op de Jamarlaan in Sint-Gillis uitgevoerd. Geen dag te vroeg, want buurtbewoners worden er dagelijks geconfronteerd met intimidatie, overvallen, druggebruik en vandalisme. "Wat hier gebeurt is niet alleen slecht voor het imago van Sint-Gillis, maar ook voor dat van Brussel, België en Europa", zegt burgemeester Jean Spinette (PS).

In de nacht van vrijdag op zaterdag heeft de politiezone Brussel-Zuid een grote nachtelijke operatie uitgevoerd in de Jamarlaan in Sint-Gillis. “Bedoeling was om zo zichtbaar mogelijk aanwezig te zijn op het terrein en de overlast zo snel mogelijk aan te pakken”, zegt politiewoordvoerder Sarah Frederickx. “Tijdens de actie werden 19 personen bestuurlijk aangehouden, waaronder 16 voor illegaal verblijf."

Zaterdag volgde een tweede actie in de buurt van het Zuidstation, waaronder op de Jamarlaan. "Daarbij werden 18 pv’s voor sluikstorten uitgeschreven en 31 personen opgepakt: een iemand was voortvluchtig, 30 anderen bleken illegaal in ons land te verblijven", aldus Frederickx.

De politieactie kwam geen dag te vroeg, want de problemen in de Jamarlaan stapelen zich op. Op de grond liggen bankkaarten, spuiten, leeggeroofde rugzakken en sporen van crack. "Indrukwekkend hé?", zegt een toevallige passant. "‘s Avonds blijf je hier best zo ver mogelijk uit de buurt. En als je hier toch moet zijn, probeer dan vooral geen oogcontact te maken. Sommigen hebben niet veel nodig om volledig door het lint te gaan."

'Geen banale ergernissen'

De ontmoeting op straat bevestigt wat ook andere buurtbewoners ons vertellen. “In de Facebookgroep van ons gebouw verschijnen dagelijks berichten over intimidatie, openbaar druggebruik, overvallen,... Het houdt gewoon niet op”, zegt Michel Vandyck, die op de Jamarlaan woont. “Niet zo lang geleden ben ik zelf overvallen. Iemand heeft met een voorwerp op mijn achterhoofd geslagen. Ik ben 53 jaar, bijna twee meter groot en woon hier al meer dan tien jaar, maar na elf uur ‘s avonds durf ik niet meer naar buiten.”

Pieter-Jan Ombelet woont in dezelfde woonblok als Vandyck en beaamt dat de bewoners hun gedrag hebben aangepast, omdat ze zich niet langer veilig voelen. Zo stapt niemand nog naar rechts nadat ze de voordeur achter zich toetrekken, hoewel het de kortste weg richting Zuidstation is. Het autoportier blijft op slot tot de garagepoort helemaal dicht is en bezoek komt er bijna nooit. “Vrienden of familie durf ik niet meer uit te nodigen”, zucht Ombelet. “Iedereen die hier komt, is compleet onder de indruk van wat ze beneden te zien krijgen. Ik heb gewoon geen zin meer om geconfronteerd te worden met hun reacties."

Voor Vandyck is de maat vol. “Dit zijn geen banale ergernissen meer. Mensen durven niet meer buitenkomen, overwegen te verhuizen en weigeren nog kadastraal inkomen te betalen.” Ook hijzelf overweegt om zijn appartement te verhuren. "Maar ik heb mij ook al de bedenking gemaakt dat een gezin hier nooit zal komen wonen”, zucht Vandyck. Bij buurman Ombelet klinkt hetzelfde verhaal. "We denken erover na om te verhuizen, maar daarvoor moeten we eerst dit appartement verkocht krijgen. Ik hoef er geen tekening bij te maken: als iemand hier komt kijken, is de beslissing snel gemaakt.”

De frustraties van de buurtbewoners zijn groot, maar ze hebben het gevoel niet gehoord te worden. “We hebben al een brief naar de burgemeester gestuurd en er zijn al verschillende gesprekken gevoerd met onder andere de gemeente, de politie en de verantwoordelijke van de werf, maar eigenlijk verandert er niet veel”, zegt Vandyck vrijdag.

Volgens de buurtbewoners heeft dat alles te maken met de ligging van hun straat. De Jamarlaan ligt namelijk op de grens tussen verschillende gemeenten en politiezones.

Niemandsland

De voordeur van Vandyck ligt in Sint-Gillis, zijn slaapkamer in Anderlecht. De bevoegde politiezone is dus Brussel-Zuid, maar een niet dringende aangifte moet via Police On Web gebeuren. De plek ligt ook vlakbij het Zuidstation, waar de federale spoorwegpolitie verantwoordelijk is. En wie de straat oversteekt naar de Stalingradlaan, wandelt rechtstreeks de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene binnen.

“De specifieke ligging van de straat maakt dat de gemeenten de verantwoordelijkheid voortdurend doorschuiven”, zegt Ombelet. “De gemeente stuurt je naar de politie, die je op haar beurt weer naar een andere zone of de ombudsman van de metrowerken doorverwijst. Niemand is bevoegd, maar hoe langer de problemen aanslepen, hoe moeilijker het zal zijn om ooit terug te keren naar de situatie van voor de werken."

De imposante werf van metro 3 biedt uiteraard weinig soelaas: de werken spreiden zich over de hele lengte van de Jamarlaan, tot aan de Kleine Ring en de Europaesplanade, en verder tot de Stalingradlaan. Op z’n smalst is de Jamarlaan nog anderhalve meter breed. Auto’s kunnen er niet meer langs, waardoor de plek tot een soort van niemandsland is verworden. “Ik zie soms vrouwen met kinderwagens die moeten wachten tot de deal gesloten is vooraleer ze kunnen passeren met hun kroost. Waar gaat dit naartoe?”, vraagt Vandyck zich af.

Ombelet hekelt vooral het gebrek aan perspectief, als het over de metrowerken gaat. "We hebben totaal geen zicht op de tijdlijn van de werkzaamheden. Ik ben er zeker van dat de situatie vanzelf zou verbeteren als er opnieuw auto’s kunnen kunnen passeren, maar we krijgen sterk de indruk dat dit gewoon geen prioriteit is voor de bevoegde diensten.”

Voor de buurtbewoners blijft het moeilijk te begrijpen dat er niet meer wordt ingezet op hun straat, die zich op een steenworp van het Zuidstation bevindt. “Er passeren constant toeristen”, zegt Ombelet. “Die mensen schrikken zich een bult: ze moeten bij wijze van spreken over de gebruikers stappen.”

Jean Spinette, de PS-burgemeester van Sint-Gillis, is duidelijk: de problemen zijn er, het onveiligheidsgevoel van zijn inwoners terecht. “Ik woon zelf zo’n honderd meter verderop en passeer daar regelmatig. Ik kan u verzekeren dat de situatie rampzalig is.”

Spinette zegt al stappen ondernomen te hebben om het veiligheidsgevoel in de buurt te verbeteren. “Ik heb verschillende etablissementen gesloten en talrijke politie-interventies en vergaderingen met buurtbewoners georganiseerd, maar eigenlijk is het probleem heel simpel. We zijn een kleine politiezone die te maken krijgt met zeer grote problemen."

'Poort Van Europa'

“Het Zuidstation is de poort van Europa”, gaat Spinette voort. “De etalage van België en Brussel ligt op het grondgebied van Sint-Gillis, maar de problemen die zich hier voordoen zijn niet alleen ons probleem. Wat hier gebeurt is niet alleen slecht voor het imago van Sint-Gillis, maar ook voor dat van Brussel, België en Europa.”

Volgens de burgemeester zijn de uitdagingen die de politiezone Brussel Zuid geserveerd krijgt, simpelweg te groot. “Er bevinden zich twee voetbalstadions met ploegen die in eerste divisie spelen, twee gevangenissen en een internationaal treinstation op ons grondgebied. Het is bijna onmogelijk voor een kleine politiezone als de onze om de veiligheid in de hele zone te garanderen."

Dat de buurtbewoners maar weinig resultaat zien van de geleverde inspanningen, kan de burgemeester dan ook niet ontkennen. “Om resultaten te behalen heb je voldoende middelen en werkkrachten nodig, en die zijn er niet."

(Kleine) stap in de goede richting

Volgens Spinette is er alleszins een beetje beterschap op komst. In de begroting werd dit jaar 2,5 miljoen euro vrijgemaakt voor de politiezone Brussel-Zuid en er moet ook een nieuw politiebureau komen aan het Zuidstation, aldus nog Spinette.

“We zijn ons terdege bewust van onze problemen, maar onze zone moet ondersteuning krijgen. Om de politiediensten te betalen die nodig zijn om deze problemen op te lossen, zullen we er niet komen met het belastinggeld van de inwoners van Sint-Gillis. We zijn een kleine gemeente, maar zijn de poort naar een groter land en een nog veel groter Europa. Bovendien krijgen we te maken met heel wat problemen die eigenlijk federale bevoegdheden zijn. Een beetje hulp en ondersteuning lijkt mij dus op zijn plaats."

Voor Vandyck was de politieactie van afgelopen weekend alvast een stap in de juiste richting. "Een zwaluw maakt de lente niet, maar we zijn blij dat er eindelijk iets gebeurt."