Molenbeekse moskeegangers verbaasd over uitzetting van hun imam

De moskeegangers van de grote Al Khalil-moskee in Molenbeek begrijpen weinig van de uitzetting van hun hoofdimam Mohamed Toujgani. Die mag de volgende tien jaar het land niet meer binnen omdat hij een ernstig gevaar voor de veiligheid vormt, volgens informatie van de Staatsveiligheid. Veel gelovigen ontdekten het nieuws pas deze donderdag.

“Wij dachten dat hij met vakantie was, maar ik heb deze ochtend zelf pas gehoord dat hij het land niet meer binnen mag.” Mimunda (65) komt al jaren dagelijks naar de Al Khalil-moskee in Molenbeek, maar had geen idee dat de hoofdimam in het vizier van de veiligheidsdiensten lag. Imam Mohamed Toujgani verblijft momenteel in Marokko. In oktober kreeg hij van daaruit te horen dat zijn verblijfsvergunning in België ingetrokken werd.

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) deed dat op basis van informatie van de Staatsveiligheid. Toujgani zou een “ernstig gevaar voor de veiligheid” in ons land vormen, meldt Mahdi op basis van die informatie.

Toujgani was zelf al een jaar met pensioen als hoofdimam in Al Khalil. Het moskeebestuur was naar eigen zeggen nog niet op de hoogte van zijn ingetrokken verblijfsvergunning.

Geen verdere informatie

Welk gevaar hij precies vormt, is niet meegedeeld. De Staatsveiligheid geeft geen verdere informatie omdat de procedure nog loopt. Toujgani predikte wel een erg conservatieve islam. In 2019 dook een tien jaar oude video van hem op waarin hij opriep om joden te verbranden. Die uitspraak deed hij later af als een "emotionele uitschuiver" tijdens de Gaza-oorlog. De imam wordt verder gelinkt aan de behoudsgezinde Moslimbroeders en aan de Marokkaanse overheid. Volgens de VRT vrezen de veiligheidsdiensten onder meer spionage.

“Spionage?” lacht Mustapha (37) uit Anderlecht, die met twee vrienden voorbij de moskee loopt. Zelf komt hij regelmatig naar het vrijdaggebed in Al Khalil, maar hij wist nog niet dat de vroegere imam in Marokko vast zit. “Hij was helemaal niet negatief over andere groepen in zijn preken, hij hield goede preken met humor,” zegt hij. “Is hij zijn verblijfsvergunning echt kwijt?” vraagt Khalid (52) als we hem aanspreken na het middaggebed.

Nog twee andere moskeegangers laten weten dat ze het nieuws pas deze donderdagochtend vernamen. Omstreeks 13 uur begrijpen de gasten van het theehuis op de hoek pas tijdens het middagjournaal wat die RTBF-reporter in hun straat stond te doen.

Burgemeester Cathérine Moureaux (PS) van Molenbeek is karig met commentaar en heeft geen extra informatie over Mohamed Toujgani. De lokale politie trouwens ook niet. “Gezien de functie van de heer Toujgani als voorzitter van de Liga van Marokkaanse Imams in België, hoop ik dat staatssecretaris Mahdi echt belangrijke, nieuwe informatie heeft om dit besluit te nemen,” zegt Moureaux.

Staatssecretaris Sammy Mahdi was niet meer bereikbaar voor extra toelichting. In een persbericht van donderdagochtend zegt Mahdi dat de beslissing “niet lichtzinnig” is genomen.

In de Al Khalil-moskee is inmiddels nog geen nieuwe hoofdimam aangesteld. Sinds het pensioen van Toujgani zijn er omwille van corona toch geen gebedsdiensten in grote groep mogelijk. Dat zegt verantwoordelijk bestuurder Ouallad, die enkel met zijn achternaam geciteerd wil worden.

Geruchten

“Ik heb het een maand geleden gehoord via zijn zoon,” vertelt gemeenteraadslid Ahmed El Khannouss (CDH) uit Molenbeek. “De familie vernam het nieuws via de wijkagent.” De imam heeft hier elf kinderen en een tiental kleinkinderen. “Allemaal Belgen,” zegt El Khannouss. Volgens voorbijgangers woonde Toujgani in een van de straten rond de moskee.

Het Molenbeekse gemeenteraadslid noemt de beslissing van staatssecretaris Mahdi onbegrijpelijk. “Als er werkelijk bezorgdheden zijn over antisemitisme of spionage, dan had de overheid dit via justitie kunnen regelen,” vindt El Khannouss. “Ik ben ervan overtuigd dat Mahdi geprofiteerd heeft van de sluiting van het Marokkaanse luchtruim om deze beslissing te nemen. Hij wil concurreren met extreemrechts in Vlaanderen. De gevolgen zijn dramatisch, want Toujgani verliest hier niet alleen zijn verblijfsvergunning, maar ook al zijn rechten. Hij kan zijn gezin niet meer bezoeken of onderhouden.”

‘Nooit extremisme gehoord'

Via de familie kwamen alvast enkele geruchten op gang in de wijk. “Ik heb een tweetal weken geleden opgevangen dat hij in Marokko moest blijven, maar ik wist niet wat er van aan was,” zegt moskeeganger Mustapha (65) na het middaggebed. “Het was een goede imam. Ik heb hem nooit iets ergs horen zeggen.”

Ook binnen de moskee wil men Toujgani niet linken aan extremisme. “Ik begrijp niet hoe je zomaar een verblijfsvergunning kan intrekken,” zegt moskeebestuurder Ouallad. “Ik geloof er niks van. Ik heb hier nooit een extremistisch discours gehoord, ook niet tegen joden. Hij ging zonder problemen het gesprek aan met de joodse gemeenschap, christenen en protestanten. Het was een man die stond voor samenleven en tolerantie. Een ‘moslimbroer’ is maar een etiket dat pessimisten op hem plakken.”