Nu ook batterijen elektrische deelstep in het vizier van dieven

Diefstal van batterijen van elektrische fietsen is een gekend probleem. Maar zijn de vele deelsteps in Brussel intussen ook een doelwit geworden? Twee getuigen in Schaarbeek betrapten onlangs dieven op heterdaad beneden aan hun balkon. Niet alle deelstepbedrijven zijn even verrast, maar maatregelen worden voorlopig nog in beraad gehouden.

De Voltairelaan in Schaarbeek, eerder dit jaar. Twee mannen, gewapend met een hamer, rukken de batterij los van de deelsteps die op de stoep geparkeerd staan. Sebastiaan en Joris, twee dertigers, zien het avondlijke tafereel gebeuren vanop hun balkon.

“In de kofferbak van de wagen, die zijlings op het fietspad stond, zaten kistjes propvol van dit soort batterijen”, vertelt Sebastiaan.

“Er werd geen nieuwe batterij in de step gestoken. Het ging met andere woorden niet over zogeheten ‘charger boys’ (onderaannemers van deelstepbedrijven die per vervangen batterij betaald worden, n.v.d.r.) die nogal hardhandig te werk gaan.”

Geen cijfers

Bij de aanbieders van elektrische deelsteps en –fietsen in Brussel vallen gemengde reacties te horen. De getroffen steps in de Voltairelaan zijn van het merk Bolt. Maar bij die firma is het fenomeen tamelijk onbekend. “Cijfers van batterijdiefstallen houden we niet bij als aparte categorie. Wel zien we veel soorten klein vandalisme, zoals graffiti of stickers op de steps", aldus Marc Naether, Head of Public Policy bij Bolt Benelux.

Bij Voi en Tier worden wel cijfers over batterijdiefstallen bijgehouden, al blijven ook daar de gevallen enigszins beperkt. Zo kende Voi in 2022 23 gevallen van batterijdiefstal. Voor dit jaar staat de teller op 7. “Momenteel kennen we een vervalsnelheid van 2% in de stad”, zegt François Giraud, de manager voor Tier in Brussel. “Van die 2 procent is slechts een vijfde toe te schrijven aan vandalisme en diefstal van onderdelen. In alle andere scenario’s gaat het over verloren steps.”

De Brusselse politie verzamelt alle klachten over vandalisme op deelsteps onder één categorie. Er zijn dus vooralsnog geen exacte cijfers van de batterijdiefstallen. En de bedrijven dienen ook niet snel een klacht in.

Eerste generatie deelsteps

Sinds de introductie van de eerste deelsteps in Brussel in 2017 is er veel veranderd. Vandalisme en diefstal van zowel onderdelen als volledige steps waren schering en inslag in die beginperiode. Dat is ook meteen de verklaring waarom verschillende deelstepbedrijven na enkele maanden alweer uit Brussel wegtrokken.

“Het aantal diefstallen ging toen echt door het dak. Daarom is Tier in 2018 na drie maanden weggegaan uit Brussel”, vertelt Giraud. Ook Lime en Bolt hielden het toen even voor bekeken. "De eerste generatie deelsteps waren dezelfde modellen als die op de particuliere markt, met dezelfde standaardbatterij. Dat werkte diefstal in de hand."

Voor de bedrijven naar Brussel terugkwamen, werd een nieuwe generatie steps ontworpen, die veel zwaarder, robuuster en beter beveiligd is.

De meeste batterijen van deelsteps werken met een unieke software en zijn elektronisch vergrendeld. Zo zijn de batterijen van Lime, Bolt, Voi en andere aanbieders enkel verenigbaar met de steps van die specifieke bedrijven. Ze werden binnen het bedrijf ontwikkeld, waardoor de gestolen batterijen niet doorverkocht kunnen worden.

"Een omslachtige en gevaarlijke operatie"

Wat dieven dan precies doen met de gestolen batterijen, is niet duidelijk. “Waarschijnlijk om de individuele batterijcellen eruit te draaien en ze door te verkopen op de tweedehandsmarkt, of in het buitenland”, denkt Giraud. “Daar valt misschien wel iets aan te verdienen, maar het lijkt me nogal omslachtig.”

De batterijen bevatten ook heel wat waardevolle materialen zoals lithium, kobalt en nikkel. "De cellen ontmantelen om deze materialen eruit te halen, dat kan alleen een gespecialiseerd bedrijf dat over de gepaste apparatuur beschikt”, zegt Joerie Van Mierlo, VUB professor, gespecialiseerd in elektrische voertuigen.

“Zelf een batterij ontmantelen met doe-het-zelf gereedschap is een erg gevaarlijke operatie, want er zit een voltage op de cellen”, weet Steven Vermeulen van de Civiele Veiligheid. “Ik raad mensen, goed- of slechtwillend, dan ook af ermee aan de slag te gaan."