Deelsteps, een vloek of een zegen in de grootstad?

Nu een mogelijk verbod op deelsteps in Parijs dichterbij komt, wordt ook in Brussel nagedacht over het nut ervan. Maar wat zijn de voor- en nadelen? BRUZZ zet de argumenten op een rijtje.

PRO

• De deelstep is een alternatief vervoermiddel en kan flexibel gebruikt worden voor korte afstanden, ook door mensen die niet graag fietsen. “Het hoort bij de micromobiliteit, een nieuwe niche die wordt aangevuld met onder andere stadsfietsen,” zegt professor mobiliteit Dirk Lauwers tegen BRUZZ.
  Het is een gemakkelijk alternatief voor het starre openbaar vervoer, dat aan een dienstregeling gebonden is en een vaste route neemt."Het is een alternatief vervoermiddel waardoor minder mensen de auto nemen,” zegt ook Inge Paemen van Brussel Mobiliteit.
• De prijs: vaak betaalt de gebruiker ongeveer één euro om de step te ontgrendelen en daarna betaal je ongeveer 0,15 eurocent per minuut. Dat is heel wat goedkoper dan een eigen auto of brommer bezitten en daarbovenop nog eens parking moeten betalen.
• Het is een "soepel verkeersmiddel", zegt Lauwers. Het is gebruiksvriendelijk, en je kan het gemakkelijk parkeren. Het gebruik ervan vergt overigens geen specifieke kennis of vaardigheden. De steps wegen ook licht.
• Het is sneller dan te voet gaan. Ook nadat het openbaar vervoer stilligt, of 's avonds niet meer rijdt, is het een volwaardig alternatief voor wandelen.
• Deelsteps zijn bovendien een opstap naar een eigen elektrische step, zegt Paemen. En met een eigen step gaan mensen doorgaans verantwoordelijker om dan met een deelstep en volgen ze ook beter de verkeersregels, zegt Paemen.
• Ook op vlak van sociale veiligheid bieden deelsteps een voordeel. Op een deelstep voelen velen – vooral vrouwen – zich 's nachts veiliger dan te voet gaan of het openbaar vervoer te nemen. “Dat geldt trouwens ook voor de fiets", aldus Lauwers.

CONTRA

• Deelsteps bieden vooral voordelen in vergelijking met autoverkeer en bromfietsen, maar meestal worden ze niet gebruikt om die te vervangen. Eerder was al bewezen dat deelsteps amper worden ingeruild voor een auto. Ze komen dan ook in concurrentie met het voetgangersverkeer en de fiets, legt Lauwer uit. "Op het fietspad kom je bijvoorbeeld al eens een stepper tegen in de tegengestelde richting."
• Dan komen we bij de verkeersveiligheid, wat het vaakst wordt opgeroepen als argument tegen het gebruik ervan. "Voor veel steppers is zich houden aan de verkeersregels blijkbaar moeilijk," aldus Lauwers. Zo is het aantal letselongevallen met steps in het Brussels gewest volgens cijfers van VIAS in 2022 tegenover een jaar eerder met meer dan 70 procent gestegen naar 726. "Steps dragen bij aan de toenemende verkeersonveiligheid –objectief, maar vooral subjectief. Ouderen voelen zich op het voetpad bijvoorbeeld bedreigd." Ook Paemen wijst op het gebrek aan respect van vele steppers. “Er wordt bovendien ook dronken mee gereden, ze dragen vaak geen beschermende kledij, en er wordt vaak met twee op gereden." Bovendien zijn de steps vaak onstabieler dan de fiets. "De kleine wieltjes, het korte stuur... dan is de fiets toch een veel stabieler vervoermiddel," zegt Lauwers nog.
• Steps zijn niet duurzaam. Op het eerste zicht lijken ze dat wel, omdat er geen brandstoffen mee gepaard gaan. Maar een onderzoek van de ULB toonde al aan dat de elektrische deelsteps vervuilender zijn dan de vervoersmiddelen die ze vervangen. Dat ligt aan de hoge productie-uitstoot en hun vaak korte levensduur. Om minder vervuilend te zijn dan andere transportmiddelen zou de deelstep gemiddeld 9,5 maanden moeten gebruikt worden, terwijl dat nu vaak slechts 7,5 maanden is. “Ze zijn inderdaad niet zo stevig. Door het feit dat er soms geen zorg voor wordt gedragen, worden ze vaak beschadigd," aldus Lauwers.
• Dan is er nog het probleem van de strooisteps. “Ze worden gemakkelijk achtergelaten en dat draagt dan ook heel hard bij tot de verrommeling van het openbare domein.” De steps worden vaak in het wild geparkeerd, en dat is vooral een probleem voor de vrije doorgang van voetgangers en mensen met mindere mobiliteit. Heel wat Brusselse gemeenten hebben het parkeren van deelsteps dan ook aan banden gelegd.
• De infrastructuur is er bovendien niet op voorzien. “De kasseien in het Brusselse centrum zijn niet ideaal en de fietspaden zijn daarnaast al overvol. Het is niet mogelijk om overal fietspaden aan te leggen, laat staan een apart pad voor steppers," aldus Lauwers.
• De steps gaan vaak snel. “Steps kunnen tot wel 25 km/u rijden, waardoor het verschil met de rijbaan niet zo groot is en ze zich makkelijk in het autoverkeer kunnen integreren. Dat is gevaarlijk en kan valpartijen veroorzaken,” aldus Lauwers. Ook de snelheid van steps werd intussen op verschillende plaatsen beperkt.