Hulporganisaties trekken aan alarmbel over nijpend tekort aan opvangplaatsen

Met videogetuigenissen van medewerkers kaarten hulporganisaties Artsen Zonder Grenzen, Dokters van de Wereld en het Burgerplatform voor de opvang van vluchtelingen het tekort aan opvangplaatsen aan. “Ik herinner me een Ethiopische vrouw die op korte tijd twee keer verkracht is geweest. Na een ziekenhuisopname belandde ze zomaar weer op straat door een gebrek aan opvang.”

Het structureel tekort aan opvangplaatsen voor mensen die op straat leven is een oud zeer. De ngo Dokters van de Wereld, een hulporganisatie die zich inzet voor kwetsbare mensen in de samenleving, zei eind vorige maand nog maar eens dat de toestand meer dan zorgwekkend is. “Er zijn op dit moment 2.900 opvangplaatsen beschikbaar. Dat aantal moet minstens met 800 en liefst met 1.000 plaatsen naar omhoog, want de wanhoop is ongezien,” klonk het toen.

‘Mensen sterven op straat door plaatsgebrek’

Die noodkreet wordt vandaag kracht bijgezet met een videogetuigenis van een medewerker. Ook de hulporganisaties Artsen Zonder Grenzen en het Burgerplatform voor de opvang van vluchtelingen hebben iemand een persoonlijk verhaal laten inspreken om het probleem onder de aandacht te brengen.

“Onze ploegen op het terrein zijn gefrustreerd,” zo zegt een vrouw die werkzaam is bij Dokters van de Wereld. “Ik herinner me een man die op straat leefde en diabetes had. Bijna een op twee daklozen lijdt aan chronische ziekte. Deze mensen hebben nood aan opvang om de ziekte goed te kunnen opvolgen. Door een gebrek aan opvangplaatsen is dat vandaag niet altijd mogelijk, met als gevolg dat deze mensen hierdoor soms sterven op straat.”

‘Ondraaglijk gevoel’

Ook bij Artsen Zonder Grenzen worden ze geconfronteerd met schrijnende situaties (zie video helemaal bovenaan). “Ik herinner me een Ethiopische vrouw die op korte tijd twee keer verkracht is geweest. Na een verblijf van 40 dagen in het ziekenhuis belandde ze weer op straat door een tekort aan huisvesting. Het doet pijn om vast te stellen dat al onze inspanningen hierdoor teniet worden gedaan.”

Het Burgerplatform voor de opvang van vluchtelingen kan sinds het begin van de coronapandemie vandaag 420 mannen opvangen dankzij een overeenkomst met Brusselse hoteluitbaters. Gemiddeld worden ook nog eens 45 vrouwen opgevangen in het ‘Sister’s House’, een begeleidingsinitiatief voor dakloze vrouwelijke transmigranten. Maar dan nog moeten de teams elke dag mensen teleurstellen.

“We hebben een wachtlijst van 300 mensen. Zij leven op straat en hun fysieke en mentale gezondheid gaat sterk achteruit. Dat leidt soms tot absurde situaties. Op een dag kwamen we een man tegen wiens kaak op twee plaatsen gebroken was. Na verzorging in het ziekenhuis konden we hem geen tijdelijke opvang aanbieden. Er was op dat moment gewoon geen plaats. En zelfs als er plaats was geweest, zouden we hem door de lange wachtlijst geen onderdak kunnen geven. Dat is een ondraaglijk gevoel.”

Hartverscheurende keuzes door corona

De coronacrisis heeft de situatie volgens de hulporganisaties alleen maar verergerd. “Mobiele teams maken dagelijks rondes in de buurt van het Noordstation om mensen zonder opvang informatie te verstrekken en de prioritaire behoeften aan accommodatie op te lijsten. Sinds eind september zijn er meer dan 500 attesten van dakloosheid uitgedeeld om mensen op straat te beschermen tegen sancties wegens niet-naleving van de avondklok,” vertelt het Burgerplatform.

“Meer dan 300 van de 548 mensen die sinds 27 september werden aangesproken, wachten nog op een plaats in de noodopvang. Toegang tot onderdak geven is voor de eerstelijnswerkers een hartverscheurende keuze geworden. Ze moeten een opeenstapeling van factoren van kwetsbaarheid afwegen en dit bij weersomstandigheden die elke dag grimmiger worden.”