Egbert Lachaert (Open VLD) in A La Carte: 'Band met Vlaanderen is al doorgeknipt'

“De complexiteit van Brussel is onbeheersbaar geworden,” vindt Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert. In A La Carte stelt hij in de plaats een werkbaar systeem met twee niveaus voor: één van het lokaal bestuur (de gemeenten, al dan niet gefusioneerd) en een tweede, gewestelijk niveau. In die laatste centraliseert hij ook de taken die vandaag de gemeenschappen toekomen.

Tegelijk pleit Lachaert wel voor wettelijke grendels die de taal, cultuur en onderwijs van zowel de Nederlandstaligen als de Franstaligen beschermen, “het oorspronkelijke erfgoed,” aldus Lachaert. Maar om dat vanuit Vlaanderen en de Franse gemeenschap te blijven beheren “als een soort voogden over de hoofdstad,” daar gelooft hij niet meer in.

“Ooit, toen het bestuur van de hoofdstad met één gewest en twee gemeenschappen op de rails is gezet, was Brussel nog een Nederlandstalige stad die gaandeweg verfranst is geraakt. Vandaag is dat niet meer de realiteit. Het is een kosmopolitische stad geworden met veel gemeenschappen, talen en culturen,” zegt hij in A La Carte.

Band doorgeknipt

Op de vraag of Lachaert niet vreest dat hij daarmee de band met Vlaanderen doorknipt, reageert de Open VLD-voorzitter: “Ik vrees dat die band vandaag al is doorgeknipt. De Vlamingen in Brussel lijken steeds meer een vreemde eend in de bijt.” Ook vele jonge mensen zien Brussel minder als een echte ‘Vlaamse’ stad, zoals vroeger, zegt hij: “Brussel is niet Wallonië en niet Vlaanderen.”

Een heikel punt is de naleving van de taalwetten. De vice-gouverneur laat weten dat 85 procent van de benoemingen in de Brusselse gemeenten niet kloppen met de taalwetten. Het gewest kan die benoemingen schorsen, maar doet dat niet, ook niet met Open VLD-minister Sven Gatz in de regering.

Lachaert: “De taalwetten moeten gerespecteerd worden. Alleen gebeurt dat vandaag niet omdat het bestuur van Brussel zo complex is. Bovendien sleept die toestand nu al vele decennia aan. Wij zouden onder Nederlandstaligen tot een afspraak moeten komen om de taalwetten eindelijk af te dwingen. Anders blijven ze inderdaad dode letter en dat is niet wat wij willen.”

Teveel kabinetsmedewerkers

“Hoe komt het dat uw partij aanvaard heeft dat de kabinetten van de Brusselse regering de zwaarst bezette zijn van het hele land?” wil gastheer Luckas Vander Taelen weten. "Het gaat niet meteen om minister Gatz, maar om Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS), die meer medewerkers heeft dan zijn Vlaamse evenknie Jan Jambon (N-VA).”

Lachaert: “Ik zie te veel parlementsleden die over Brussel moeten beslissen, te veel ministers en te veel kabinetsmedewerkers. Dat krijg je inderdaad niet uitgelegd. Vlaanderen heeft in het verleden de inspanning gedaan om met minder politiek personeel te besturen, nu moet Brussel daar ook een stap vooruit zetten.”

De blauwe as

De voorzitter legt uit dat Open VLD momenteel samen met de MR volop de verkiezingen van 2024 al aan het voorbereiden is. “Zoals je weet, zit Open VLD vandaag in het bestuur van het Brusselse gewest en de MR in de oppositie. Dat willen wij in 2024 echt niet meer. Als wij ons daarna samen aanmelden voor deelname aan de Brusselse regering, moeten we het eerst eens zijn over hoe wij de toekomst van Brussel zien.”

“Maar wat vindt u dan,” wil Luckas Vander Taelen nog weten, “van de soms rabiate taal van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, zoals na het overlijden van François van Hoobrouck d'Aspre, de MR-burgemeester van de Vlaams-Brabantse faciliteitengemeente Wezembeek-Oppem, die notabene geschorst was omdat hij de taalwetten niet wilde naleven? Bouchez heeft die man toen een symbool van het Franstalig gevecht in de rand genoemd.” Lachaert: “Dat is natuurlijk voor zijn rekening.”

Rekenhof

Intussen heeft minister van Financiën Sven Gatz van Open VLD een slecht rapport gekregen van het Rekenhof, dat vindt dat de Brusselse rekeningen slordig zijn opgesteld. Op de vraag of Lachaert dat zou aanvaarden als hij in de oppositie zat, temeer omdat zijn partij al twintig jaar de Brusselse financiën beheert, antwoordt die: “Ik ben nu iets meer dan een jaar voorzitter en kan niet voor het verleden spreken. Het gaat concreet over enkele Brusselse instellingen die keer op keer in gebreke blijven om deugdelijke rekeningen te bezorgen en die keer op keer cijfers indienen die niet kloppen. Maar goed, liberalen verwachten van iedere overheid wel dat ze degelijk met de centen omgaan en dus moet er in Brussel dringend een actieplan komen.”

Ander moeilijk punt is het onverdoofd slachten. Zowel in Vlaanderen als in Wallonië is dat zo goed als verboden. Maar het zal in Brussel niet lukken. Hoe kijkt Open VLD daar tegenaan? “Brussel moet ook die stap zetten, dat is zeker ons standpunt. U weet ook hoe een coalitie werkt. Tot nog toe is er geen consensus gevonden, maar wij blijven wel aandringen, en als het nu niet lukt, dan opnieuw wanneer wij volgende keer met hen in een Brusselse coalitie stappen.”