Biostatisticus: 'Drempelwaarde wordt ten laatste begin volgende week bereikt'

"Ik denk dat de drempelwaarde van 50 besmettingen per 100.000 inwoners ofwel in het weekend, ofwel begin volgende week zal worden overschreden", zegt biostatisticus Geert Molenberghs (KU Leuven/UHasselt). Hij roept de Brusselse overheid op om niet enkel te focussen op de mondmaskerplicht. "Het is zoals focussen op een veiligheidsgordel en tegelijk 200 kilometer per uur rijden. Vooral het aantal sociale contacten moet omlaag, en de contacttracing verbeterd. Het mondkapje dient enkel als extra veiligheidsnet."

Bij zijn voorspelling houdt de statisticus wel een slag om de arm. "Na de vorige Nationale Veiligheidsraad zijn er in het hele land strengere maatregelen ingevoerd, en die zullen mogelijk een impact hebben", zegt Molenberghs. "Maar de zorg bij biostatistici en epidemiologen is dat die in een aantal centrumsteden - naast Brussel ook Charleroi, Luik, Namen en in mindere mate Gent - misschien niet voldoende zijn om het aantal besmettingen te doen dalen."

Eenmaal de coronatrein op gang is, stop je die niet op een paar dagen, zegt Molenberghs. "Daarom denk ik dat die nieuwe drempelwaarde van 50 besmettingen per 100.000 inwoners op weekbasis in Brussel ofwel in het weekend, ofwel begin volgende week zal overschreden worden."

Hij hoorde de Brusselse overheid donderdag op de persconferentie aankondigen dat "de groei van het aantal besmettingen sinds woensdag niet meer exponentieel is". "Als statisticus zeg ik daar: Give me a break. Dit durf ik dit absoluut niet te zeggen", zegt Molenberghs. "Het kan dat de groei afremt, maar dat kun je onmogelijk vaststellen op basis van 1 of 2 dagen. Een besmettingscurve danst altijd op en neer."

Voor Molenberghs ontbreekt bij Brusselse politici een 'sense of urgency' (gevoel van urgentie, red.)."Om te zien welke richting het uitgaat, moet je iets langer wachten, maar het vervelende is: het virus wacht zo lang niet. Daarom is het een goed voorzorgsprincipe met een iets minder gunstig scenario rekening te houden en zeker niet te sussen met een 'niet-exponentiële groei'."

Het is mogelijk dat de verstrengde maatregelen op nationaal vlak sinds twee weken inderdaad een effect sorteren, erkent Molenberghs. "Maar de vrees is dus dat dat niet genoeg zal zijn."

Veiligheidsgordel

"Waar ik ook bezorgd over ben, is de klemtoon die nu in Brussel gelegd wordt op de mondmaskerplicht. Mondkapjes zijn maar een flankerende maatregel. Het is als focussen op een veiligheidsgordel en tegelijk 200 kilometer per uur rijden. Je moet eerst andere maatregelen nemen."

"Het mondkapje is net als de gordel dan een bijkomende bescherming, áls er dan toch iets gebeurt. Vooral het aantal sociale contacten moet omlaag, en de contacttracing verbeterd."

"In juni zagen we al dat de viruscirculatie toenam, en toch is de overheid de regels verder blijven versoepelen. Keer op keer hebben mensen het gevoel: 'Het is allemaal zo erg nog niet', terwijl dan juist alle alarmbellen zouden moeten afgaan."

Uitdeinende olievlek

"Voor de epidemioloog en statisticus is het erom te doen dat er zo weinig mogelijk contact nu tussen mensen is. Niet te veel maar kwaliteitsvol, dat is het idee achter de bubbel van vijf." Op welke manier, dat moet de politiek uitmaken, al denkt Molenberghs bijvoorbeeld aan een aangescherpt samenscholingsverbod, en stevige controle op de horeca."Verder moeten we er absoluut voor zorgen dat de contacttracing en de lokale opsporing goed werkt. Dat is cruciaal."

Momenteel zien we wat eerder in de Seefhoek en Borgerhout gebeurde, ook voorvallen in de Brusselse kanaalzone, en de lage stad. Molenberghs: "Het virus trekt zich niets aan van politiek en deint nu ook als een olievlek uit in het westelijke deel van Vlaams- en Waals-Brabant, net buiten de hoofdstad. Net zoals het Waasland sociologisch, economisch en demografisch een deel is van Antwerpen, ook al ligt het in een andere provincie, is het westelijke deel van de vroegere provincie Brabant sterk op Brussel gericht."

Zure appel

"Het is niet omdat één renner het peloton eerst verlaat, in dit geval Antwerpen, dat de rest van het peloton niet zal volgen. Brussel en de andere centrumsteden moeten nu een sprintje trekken om het virus voor te blijven, eerder dan er altijd achteraan te lopen. Elke dag dat we vroeger maatregelen nemen, betekent dat ze drie dagen vroeger eindigen, blijkt uit onderzoek. Dit is dus even door de zure appel heenbijten."

"Het is zoals een dokter die vaststelt dat je koorts hebt, en bedrust voorschrijft, zodat je er sneller van de ziekte af bent. We moeten de patiënt Brussel op dit ogenblik in bed steken, denk ik. Nu kunnen we er nog iets aan doen zonder dat een nieuwe, volledige lockdown hoeft. De klok tikt ook richting 1 september, de heropening van de scholen. We moeten dat niet nodeloos in gevaar brengen."

"Geen enkele stad in België is zo sociaal vertakt met het hele land als Brussel. Die bijzondere positie is nu ook buitengewoon gevaarlijk. Het zou kunnen dat Brussel ervoor zorgt dat de rest van het land weer in brand vliegt."