VUB-vorser lost honderd jaar oud Stonehenge-raadsel op

Minstens tien van de 25 mensen die rond Stonehenge werden begraven, waren niet afkomstig uit de regio van Wessex, waar het prehistorisch bouwwerk werd opgetrokken. Sommige hebben waarschijnlijk geleefd in West-Wales, waar ook de blauwe stenen vandaan kwamen. Daarmee is een raadsel opgelost dat de archeologen al bijna honderd jaar bezighield.

Dat blijkt uit nieuw onderzoek van een internationaal team van wetenschappers, onder leiding van Christophe Snoeck van de Analytical, Environmental & Geo-Chemistry-vakgroep van de VUB.

De gecremeerde stoffelijke resten bevonden zich oorspronkelijk in 56 kuilen die samen een cirkel rond Stonehenge vormen. Ze werden opgegraven tijdens de campagnes van 1919 tot 1926, maar werden allemaal samen herbegraven in één put. Toen die in 2008 heropgegraven werd, moest stevig gepuzzeld worden om de individuen terug van elkaar te scheiden.

Bij die oefening werden met zekerheid 25 verschillende begravingen geteld. Ze werden gedateerd tussen 3180 en 2380 voor Christus, tijdens het oudste deel van de bouw van het monument.

Gecremeerd en getransporteerd

Tijdens die oudste fase werd gebouwd met blauwe steen, waarvan men al eerder vermoedde dat die afkomstig was uit West-Wales, zo'n 200 kilometer van Stonehenge. De ontdekking van Snoeck bevestigt wellicht dit vermoeden.

Snoeck kon, aan de hand van een Strontium-isotopenanalyse van de gecremeerde beenderen, immers aantonen dat ze hun leven hadden doorgebracht in West-Wales, en niet in Wessex. "Tijdens zijn leven slaat een levend wezen mineralen op uit zijn leefomgeving via zijn voeding", verduidelijkt Snoeck. "Door de verhouding aan Strontiumisotopen op een bepaalde plek te vergelijken met de verhouding die aanwezig is in gecremeerde beenderresten, kan je redelijk nauwkeurig bepalen waar een bepaald individu de laatste tien jaar van zijn leven heeft geleefd."

Met deze ontdekking wordt een vermoeden bevestigd dat al bijna honderd jaar speelde. Al tijdens de opgravingen in de jaren '20 merkte archeoloog Hawley immers op dat sommige van de stoffelijke resten in lederen of andere organische materialen verpakt waren, wat er op zou kunnen wijzen dat ze gecremeerd werden waar ze leefden en naderhand getransporteerd zijn naar Stonehenge om er begraven te worden.

Het onderzoek onder leiding van Snoeck wordt gepubliceerd in Scientific Report (Nature).