De opmars van de snelle step: 'Het is de opgedreven brommer van vroeger'

De bestuurders staan hoger, de verlichting lijkt soms op een discobar en ze rijden vooral bijzonder snel. Naast doordeweekse e-steps lijken ook de snellere varianten aan een opmars bezig, met topsnelheden tot ruim 100 km/u. “Vooral de groep bad boys vormen een risico.”

In de etalage van Biketrottstore in Sint-Gillis staan enkele gespierde steps te blinken, met een voetenplank zo breed als een klein surfboard, dikke banden en een al even forse stalen carrosserie. Binnen en online is het aanbod soms slanker, met steps vanaf 600 euro tot ruim 5.000 euro. “Veiligheid staat voorop,” vertelt sales manager Dave, “wie hier koopt krijgt zelfs een helm cadeau.”

Of de winkel ook steps verkoopt die sneller kunnen dan de legale grens van 25 km/u? “In de regel niet,” legt Dave uit, terwijl hij net het achterwiel van een tweewieler vervangt van een klant die helemaal uit Dilbeek komt. Stepreparateurs vind je immers niet op elke hoek. “We begrenzen elke step, ook als die technisch veel sneller zou kunnen. Enkel mensen die harde bewijzen kunnen voorleggen dat ze er op privéterrein mee rijden, bijvoorbeeld op een racecircuit, kunnen een snellere step aanschaffen. Ik wil geen rijdende doodskisten verkopen.”

Ruim 200 kilometer per uur

We vertellen de manager over de modellen die online te koop staan, met een maximumsnelheid tot 120 kilometer per uur. Dave blijkt niet onder de indruk. “Het kan nog sneller hoor.” We verhogen ons bod en verwijzen naar filmpjes van races met steps – die bestaan, jawel – op een Frans circuit. De voertuigen halen er tot 140 km/u in spektakelrijke maar geruisloze wedstrijden. De winkeluitbater glimlacht nog eens minzaam. “Hebt u die zwarte step in de etalage gezien? Daarmee hebben we al eens meer dan 200 kilometer per uur gereden op circuit.”

Dat de modellen in de etalage waanzinnige snelheden halen, is geen toeval. Biketrottstore werkt immers niet enkel voor gewone stepgebruikers, maar ook voor Rage Mechanics, een van de raceteams die het tegen elkaar opnemen op het circuit van Angerville, ten zuiden van Parijs. De competitiemodellen die daar rondzoeven kosten tussen de 8.000 en 20.000 euro. De kans dat u zo'n model in de Brusselse straten ziet is nihil, maar de exemplaren illustreren wel dat er technologisch amper een grens staat op elektrische steps. De toegelaten topsnelheid mag dan op 25 kilometer per uur liggen (en 20 km/u voor Brusselse deelsteps), veel privésteps die in Brussel rondrijden kunnen sneller en doen dat dan ook.

Hoe makkelijk het soms is om een elektrische autoped sneller te laten rijden, is te merken in een andere winkel: de vestiging van het Chinese merk Kukirin, langs het kanaal vlak bij de Vlaamsepoort. De zwart-oranje steps van het merk hebben een stoere look, die u misschien wel herkent van de persfoto's bij een recente actie van de Antwerpse politie tegen voertuigen die niet in regel zijn. De tweewieler die burgemeester Bart De Wever (N-VA) er doorknipt met een hydraulische schaar is zo'n Kukirin.

Bij het binnenstappen van de zaak krijgt een jonge klant net uitleg bij het gloednieuwe model dat hij kocht. “Om de snelheid te verhogen duw je gewoon op deze knoppen,” legt een verkoper uit, die meteen waarschuwt om dat niet zomaar te doen. “Als je betrapt wordt op te snel rijden, kunnen ze je step vernietigen en krijg je nog eens een boete van 500 euro.” Een step die een chauffeur met een knopdruk sneller kan laten rijden, is sowieso al niet legaal, zegt de politie later.

De klant krijgt nog een opmerkelijke raad mee: “Als het hard regent, rijd je er beter niet mee. De step is niet helemaal waterdicht en de regen kan aan de elektronica raken. Je stopt dan beter onder een bushalte, het regent hier toch nooit lang.” De jonge koper knikt begrijpend. “Ik weet het, ik woon ook in België.”

“Kukirin is een merk dat graag wil groeien in Europa en daarom tegen sterk verlaagde prijzen verkoopt,” legt uitbater Tariki Ismael uit, die zelf met een kruk loopt na een stepongeval. Verlaagde prijzen, dat betekent hier 650 tot 2.600 euro. Voor het hoogste bedrag krijg de koper dan wel de G4 Max, met een topsnelheid van 86 kilometer per uur.

De klanten voor die producten zijn volgens de uitbater een dwarsdoorsnede van de bevolking. Maar in het drukke half uur dat BRUZZ in de zaak verblijft, passeren er bijna uitsluitend jonge mannen. “Bij jongeren zijn de steps inderdaad het meest in trek,” zegt de manager. “Sommigen zijn pas 13 jaar en brengen hun ouders mee om de verkoop af te sluiten.”

Ongevallen

Precieze cijfers over het aantal privé­steps dat sneller kan dan toegelaten, zijn er niet. Maar zowel politie als verkopers merken wel een opmars van de snelle variant. “Al blijft het vandaag nog wat moeilijk om die topsnelheid te bepalen,” legt David Stevens van de verkeerspolitie in de zone Brussel Hoofdstad Elsene uit. “Het is wachten op gehomologeerde toestellen om die snelheid te testen zoals de politie dat met bromfietsen doet. In afwachting kunnen we wel flitsen of rijgedrag op het zicht beoordelen. Bestuurders die bij een ongeval betrokken raken, geven vaak ook zelf toe dat ze te snel reden.”

Ook het aantal ongevallen met te snelle e-steps is vandaag nog onduidelijk, blijkt uit navraag bij verkeersveiligheidsinstituut Vias, dat vandaag al een snelheidsmeter voor e-steps test. Maar verschillende waarnemers merken niet meteen een hoger aantal ongevallen met snelle steps. “Ongevallen zie je toch vooral met deelsteps, waar er natuurlijk veel meer van zijn,” zegt een Brusselse veiligheidsbron. “Wie een eigen voertuig bezit, let er vaak ook beter mee op.”

Bad boys

De expert onderscheidt twee profielen van bestuurders bij die snelle varianten. “Aan de ene kant heb je sportieve bestuurders die adrenaline zoeken en alle nodige veiligheidsmaatregelen nemen. Vergelijk ze met mensen die vroeger een kleine motorfiets kochten. Maar daarnaast is er ook een groep die meer het imago van bad boy cultiveert en bijvoorbeeld zonder verzekering of veiligheidsmaatregelen rondrijdt. Die groep zou enkele jaren geleden wellicht bromfietsen hebben opgedreven.”

Vooral die laatste groep vormt een risico, zegt de veiligheidsbron. “Die bestuurders hebben vaak het gevoel dat ze niets te verliezen hebben als er een politiecontrole dreigt. Ze slaan dan op de vlucht met alle risico van dien. En zo'n snelle step haal je niet zomaar in. Naast de topsnelheid is ook de acceleratie bijzonder snel.”

Een klein aantal bestuurders uit die laatste groep lijkt ook al eens betrokken bij de drugshandel die welig tiert in een aantal Brusselse wijken, geven politiebronnen aan. Rond verschillende hotspots zoemen onder meer snelle e-steps af en aan. Ze kunnen daarbij gebruikt worden voor een permanente bevoorrading met nieuwe drugs of om overtollig geld uit de kassa van de verkopers te halen. Dealers met weinig geld of drugs op zak riskeren ook minder als ze opgepakt worden. Maar snelle steps zijn evengoed een efficiënte manier om de omgeving rond de dealplek te bewaken tegen interventies van politie of rivaliserende groepen.

“Dat er een soort Johnnygroep bestaat onder de stepbestuurders?” Joachim Rami moet grijnzen en duwt op een knopje van een de steps in zijn herstelatelier Rideback in Elsene. De stuurstang van het voertuig licht op in felle kleuren. “Ja hoor, dat deel van de klanten koopt ook vaker een step zonder rekening te houden met de kosten die daar altijd wel bij komen kijken.” Een blik op de prijstabel van Joachim leert dat die kunnen oplopen. Een controller vervangen of een batterij repareren kost bijvoorbeeld tussen 100 en 250 euro. “Evengoed zie ik mensen die heel rationeel met hun voertuig omgaan. Die snelle steps kunnen een superhandig vervoermiddel zijn. Ik weet zelfs van iemand die ermee tussen Brussel en Charleroi pendelt, natuurlijk met een helm en de nodige uitrusting.”

Verantwoordelijkheid ontlopen

Als er een kwestie is die Joachim opwindt, is het wel de onlineverkoop van elektrische steps. Het is een ergernis die ook Biketrottstore in Sint-Gillis deelt. “Die onlineverkoop is een uitstekende manier om je verantwoordelijkheid te ontlopen,” vindt Joachim. “Bestuurders krijgen niet de nodige informatie voor ze op zo'n snel voertuig stappen. En als er iets fouts is aan de step, vang je als klant vaak bot nadien. Wij moeten dan uitzoeken wat we nog kunnen doen. Dat duurt vaak even, want steps zijn nog niet zo gestandaardiseerd als fietsen, die veel meer uitwisselbare onderdelen tellen.”

Dat het al eens grondig fout kan gaan, vertelt een klant die net in de zaak van Joachim binnenstapt. “Ooit brak de stuurkolom van mijn step terwijl ik toch al een zekere snelheid had. Plots leek ik wel op een surfplank te staan midden op de openbare weg. Dat wil ik geen twee keer meemaken.”

Recht tegenover Rideback bevindt zich Billykite, een surfwinkel die ook e-steps verkoopt. Uitbater Jérôme houdt het bij steps die 25 per uur kunnen, maar pleit tegelijk voor een wetgeving die verder kijkt dan die limiet. “De technologie evolueert en mensen willen zich ook snel verplaatsen. Het is tijd dat we ook een regelgeving uitdenken voor steps die tot 45 kilometer per uur kunnen.” Vandaag zijn dat soort steps enkel toegelaten als ze een zadel hebben. Ze vallen op dat moment ook onder de klasse B bromfietsen, waar bestuurders een rijbewijs en verzekering voor nodig hebben.

Feit is dat er een kloof gaapt tussen de theoretische maximumsnelheid en de echte snelheid die veel in winkels of online verkochte steps vandaag kunnen halen. “In theorie zijn die hoge snelheden voor privéterrein, maar zoveel Brusselaars hebben toch geen tuin van 200 meter lang?” schampert de veiligheidsbron.

Geen prioriteit parket

In welke mate politie en parket die kloof ook aanpakken, is daarbij niet altijd even duidelijk. De bron stelt dat het Brusselse parket alvast geen prioriteit maakt van de te snelle steps, waardoor ook de politie er niet te veel energie in stopt. Navraag bij het Brusselse parket over het aantal inbreuken of veroordelingen met snelle steps levert enkel een algemeen antwoord op over ongevallen 'waar een elektrische step of fiets' bij betrokken was.