Meer dan 50.000 Brusselse gezinnen op wachtlijst voor sociale woning

Een hoge bevolkingsdichtheid, stijgende huurprijzen en toenemende dakloosheid: de huisvestingscrisis in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is diep verankerd. Dat blijkt woensdag uit de meest recente barometer van het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA). Zo woont bijna een derde van de Brusselse bevolking in een overbevolkte woning, tegenover slechts 3 procent in de andere gewesten.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest telt in totaal ongeveer 602.000 woningen voor 575.000 gezinnen. Maar dat aantal blijft stijgen, waardoor de huizenmarkt onder druk komt te staan in de hoofdstad. Het gewest wordt daarenboven gekenmerkt door een hoog aandeel huurders (62 procent van de woningen, tegenover 30 procent in Vlaanderen en 36 procent in Wallonië).

Die krappe woningmarkt heeft tot gevolg dat de huizenprijzen steeds blijven stijgen. Het Brussels Gewest is in het hele land de duurste plek om te wonen. Zo stegen in 2023 de gemiddelde huurprijzen voor nieuwe huurovereenkomsten met 4,1 procent in vergelijking met het jaar voordien.

Vooral de armste huishoudens zijn daar de dupe van. Volgens de OESO heeft 40 procent van de gezinnen met de laagste inkomens slechts toegang tot 10 procent van de huurmarkt. Daarbij leefde 28 procent van de Brusselse bevolking in 2023 in een huishouden met een inkomen onder de armoederisicodrempel, wat drie keer zoveel is als in Vlaanderen.

Wachtlijsten

En terwijl de huizenprijzen blijven oplopen en de krapte toeneemt, kampt het Brussels Gewest ook met een tekort aan sociale woningen. Het aanbod is sinds 2005 relatief stabiel gebleven, maar de vraag is in dezelfde periode meer dan verdubbeld.

Als gevolg wordt de wachtlijst voor sociale woningen steeds langer, met een stijging van 9 procent in 2023, goed voor 53.801 Brusselse huishoudens. Datzelfde jaar waren er trouwens in totaal 6.354 nieuwe inschrijvingen voor de toewijzing van een sociale woning, wat neerkomt op een toename van meer dan 40 procent vergeleken met 2022.

Volgens de laatste cijfers van SILC en Statbel woont ook 31 procent van de Brusselse bevolking in een overbevolkte woning, tegenover slechts 3 procent in de andere gewesten van het land. 10 procent van de Brusselaars bevindt zich in een situatie van 'ernstige huisvestingsnood'.

Dat betekent dat van de Brusselaars woonachtig in een overbevolkte woning, een groot deel ook nog eens te maken krijgt met andere huisvestingsproblemen zoals vochtige muren of lekkende daken.

Precaire situaties

De precaire Brusselse situatie heeft tot gevolg dat heel wat Brusselaars dakloos worden. In 2022 telde Brussel 7.134 dak- en thuislozen. Tot die groep behoren ook 977 minderjarigen. 2.400 mensen leefden effectief op straat, de andere getelde personen verbleven in opvangcentra, medische instellingen, kraakpanden of bij derden.

Recentere cijfers zijn nog niet voorhanden, maar Bruss'Help vreesde eerder dat het er dit jaar wel eens 10.000 zouden kunnen zijn.

En dat houdt kosten in de voor de maatschappij. Zo berekenden ULB-onderzoekers Justine Carlier en Magali Verdonck dat thuisloosheid jaarlijks tussen de 30.000 en 85.000 euro per persoon kan kosten, afhankelijk van het afgelegde parcours en de geraadpleegde diensten.