Uitgewezen imam Mohamed Toujgani mag Belg worden

Bijna drie jaar nadat zijn verblijfsrecht werd geweigerd, mag de conservatieve imam Mohamed Toujgani uit Marokko ons land weer in. Hij krijgt een Belgische identiteitskaart. Dat heeft het Hof van Beroep beslist. Bevriend politicus Fouad Ahidar (Team Fouad Ahidar) reageert opgelucht. “Ik heb hem een paar keer aan de lijn gehad deze week en hij is zeer positief en blij, net als iedereen in Molenbeek. Justitie heeft haar werk gedaan."

Dat Toujgani Belg mag worden, schrijft La Dernière Heure en bevestigt zijn advocate aan onze redactie. Het arrest kwam er afgelopen woensdag.

Mohamed Toujgani was jarenlang hoofdimam in de Al Khalil-moskee in Molenbeek, de grootste van ons land. Hij woont al sinds de jaren 80 in België en heeft hier elf kinderen en meerdere kleinkinderen. En hij wil hier ook graag blijven. Toen zijn verblijfsvergunning in ons land bijna afliep in 2019, diende hij dan ook twee gelijktijdige aanvragen in: één om langer in ons land te kunnen blijven als buitenlander, bij de Dienst Vreemdelingenzaken, en één om zelf Belg te worden. Voor dat tweede verzoek vroeg zijn thuisgemeente Molenbeek advies aan het Brussels parket.

De twee procedures staan los van elkaar, maar kwamen de voorbije jaren afwisselend in het nieuws. Allebei hebben ze te maken met dezelfde informatie die Staatsveiligheid had over Toujgani: de conservatieve imam had in het verleden antisemitische uitspraken gedaan, radicale contacten gehad en spreekt na jaren in België nog altijd enkel Arabisch. Bovendien werd hij verdacht van spionage voor Marokko, vanuit zijn vroegere functie bij de Liga voor Marokkaanse Imams in België.

Tien jaar land uit

Reden genoeg om in te grijpen, vond het Brussels parket, dat een negatief advies gaf, en vroeg om Toujgani niet als Belg te erkennen. Waardoor het voor de Franstalige rechtbank van eerste aanleg kwam.

Daar vingen ze bot in oktober 2021, omdat de informatie van Staatsveiligheid volgens de rechter niet recent genoeg was. Het parket ging meteen in beroep.

Net in diezelfde periode kwam aan het licht dat toenmalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) Toujgani’s tweede aanvraag, die voor een verlengde verblijfstitel in ons land, had geweigerd bij de Dienst Vreemdelingenzaken. De imam was op dat moment in Marokko en kreeg te horen dat hij tien jaar lang ons land niet meer binnen mocht. Hij vernam de beslissing overigens te laat om die nog aan te vechten bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.

Alleen, die beslissing gold enkel zo lang Toujgani nog een vreemdeling was. “Nu de rechter in beroep bevestigt dat Mohamed Toujgani Belg mag worden, had de staatssecretaris nooit de bevoegdheid om zich over hem uit te spreken,” zegt zijn advocate Colombe Dethier, want Dienst Vreemdelingenzaken hoort niet te oordelen over Belgen. Zonder verder beroep bij cassatie zou Toujgani zijn Belgische identiteitskaart nog voor het einde van dit jaar moeten ontvangen. “Hij is vooral opgelucht dat zijn reputatie is hersteld,” meldt Dethier.

Te oude informatie

Die reputatieschade ging vooral over vermoedens van extremisme. De rechtbank van eerste aanleg noemde die aantijgingen in 2021 al ongegrond. Vorig jaar trok het Comité I, het controleorgaan voor de Veiligheid van de Staat, dezelfde conclusie: Toujgani woonde al veertig jaar in ons land, maar tot 2019 had Staatsveiligheid het nooit nodig gevonden om de autoriteiten te waarschuwen over zijn figuur. Dan waren er onvoldoende aanwijzingen van een echt gevaar, meende dat Comité. Over zijn rol als Marokkaanse spion was er onvoldoende concreet bewijs en zijn meest omstreden antisemitische uitspraak (over het verbranden van zionisten, verschenen in een video op YouTube, red.) dateerde van meer dan tien jaar geleden, klonk het.

Toch was het onder meer die video en de nota van Staatsveiligheid die niet alleen het Brussels parket, maar ook de federale regering tot actie hadden aangezet. Toenmalig staatssecretaris Mahdi noemde zijn beslissing om Toujgani de toegang tot ons land te ontzeggen “niet lichtzinnig genomen”. “Ik denk dat ik gedaan heb wat nodig was. Of liever, ik weet dat ik gedaan heb wat juist en noodzakelijk is,” schreef hij in een open brief om zijn besluit te verantwoorden.

Zijn opvolgster, aftredend staatssecretaris Nicole De Moor (CD&V), reageert daags na publicatie dat Mahdi's beslissing destijds “de juiste was”. “De beslissing om zijn verblijfsrecht in te trekken werd genomen op basis van informatie die mijn diensten van de Staatsveiligheid kregen. Nu de rechter besliste dat de man Belg mag worden, valt hij niet meer onder mijn bevoegdheid,” zegt De Moor via haar woordvoerster.

Bij het parket van Brussel was maandag niemand bereikbaar voor commentaar. Het is nog niet duidelijk of zij het hierbij zullen laten. Het parket-generaal kan nog naar het Hof van Cassatie.

Gewezen Molenbekenaar en politicus Fouad Ahidar (Team Fouad Ahidar) is bevriend met Mohamed Toujgani. Hij reageert alvast opgelucht. “Ik heb hem een paar keer aan de lijn gehad deze week en hij is zeer positief en blij,” vertelt Ahidar over zijn vriend. “Net als iedereen in Molenbeek. Het proces is meerdere keren uitgesteld, maar justitie heeft haar werk gedaan. Het is tijd dat men aanvaardt dat rechters correct oordelen en dat we geloven in justitie.”

Mohamed Toujgani is inmiddels gepensioneerd. Hij is formeel niet meer betrokken bij de Al Khalil-moskee.

Aanvulling: in een eerste versie van dit artikel stond dat Nicole De Moor niet kon reageren op het nieuwe arrest. De staatssecretaris heeft een dag later wel gereageerd.