Water tussen MR en PS wordt steeds dieper: ‘Waarom niet Wilmès als bemiddelaar?’

Hoewel MR en PS onmisbaar lijken in de volgende Brusselse regering vechten beide partijen dezer dagen een hoop robbertjes uit die de formatie nog meer in het gedrang brengen. Bij de Franstalige liberalen is de wanhoop totaal.

Vanavond blazen de Brusselse MR-militanten verzamelen in Anderlecht om het nieuwe jaar in te luiden. Één thema zal er centraal staan: de calvarietocht van Brussels formateur David Leisterh (MR), die dag op dag zeven maanden na de verkiezingen nog niet is kunnen starten aan regeringsonderhandelingen.

De reden voor die ongeziene patstelling is bekend: de PS wil niet in zee met de N-VA, terwijl alternatieve coalities zonder één van beide partijen al mislukt zijn.

Dat beseft de PS maar al te goed en dus speelt kopman Ahmed Laaouej het spel bikkelhard. De socialist weigert van zijn lijn af te wijken en is volgens sommigen enkel uit op het falen van Leisterh. Dat drijft de Franstalige liberalen tot wanhoop en zet druk op de persoonlijke relaties tussen Laaouej en Leisterh.

Het streepje licht dat door de ontmoeting tussen beide protagonisten op 26 december – de eerste in weken – doorschemerde lijkt alweer weggekaatst: sindsdien hebben de twee niet meer officieel samengezeten. De voorbije twee weken bleven ze naar verluidt wel on speaking terms, maar van toenadering is geen sprake. Er staat ook geen nieuwe ontmoeting tussen beiden op de agenda.

Federale minderheidsregeringen

Ondertussen komt het parlement weer op toerental. Daar clashten de MR en de PS vorige maand al nadrukkelijk over de voorlopige twaalfden, de budgettaire methode die voor de eerste drie maanden is vastgelegd en die bepaalt dat de regering in lopende zaken maandelijks een twaalfde mag uitgeven van de jaarbegroting van 2024. Volgens de MR, de grootste partij in het Brussels parlement maar technisch gezien in de oppositie, klopte het financiële plaatje niet.

Deze week ging het dan weer over de verplichting die Brussel sinds 1 januari oplegt aan verhuurders om huurcontracten tweemaal te registeren, niet alleen bij de federale maar ook bij de Brusselse overheid. De MR wil die regel op de schop. Verder probeert de MR ook het parlementair debat rond de paritaire huurcommissie te vertragen, een PS-trofee. Al willen de liberalen naar eigen zeggen geen stokken in de wielen steken van de linkse meerderheid die in de maak is om die huurwet goed te keuren.

Bij de PS valt te horen dat de oppositie van de MR tegen de regering in lopende zaken, met naast de PS ook Ecolo en Défi aan Franstalige kant, de geblokkeerde formatie verder bemoeilijkt.

“Maar als de MR niet wil begrijpen dat er geen gewestelijke meerderheid bestaat die een regering met de N-VA wil steunen, en dus geen onderhandelingen kan opstarten, zullen wij ons parlementair werk binnen de contouren van de regering-Vervoort voortzetten", aldus een socialistische bron. "We zullen de modaliteiten moeten vinden, en wat juridische spitsvondigheid aan de dag moeten leggen, om de administraties functionerende te houden."

Er wordt zelfs een parallel getrokken met de federale minderheidsregeringen onder leiding van Charles Michel (MR) en daarna Sophie Wilmès (MR) van eind 2018 tot oktober 2020, die gedurende die periode thema per thema naar een meerderheid speurden in de Kamer. Ook de communicatie van Ecolo wees in die richting toen de poging van Leisterh om de ecologisten en Défi aan boord te hijsen in de plaats van de PS op een njet stootte.

De Franstalige liberalen stellen dan weer dat ze “geen principiële oppositie” voeren. “Soms botst het, soms niet. Daar is niets over afgesproken, het is gewoon telkens in lijn met het partijprogramma”, klinkt het bij een MR-bron. Maar het is duidelijk dat het een moeilijk evenwicht is voor de MR: de PS te vriend houden in de formatie enerzijds, de socialisten parlementair weerwerk bieden anderzijds.

Lees verder onder de foto.

Schaarbeek

En dan is er nog Schaarbeek, de enige Belgische gemeente die nog zonder nieuw bestuur zit. De gesprekken tussen PS, MR-Les Engagés, Ecolo-Groen en de Lijst van de Burgemeester (LB) met het oog op een brede coalitie zijn daar dan wel aangevat, maar er is nog altijd geen zicht op wie de sjerp zal omgorden.

Laaouej wil koste wat kost 'zijn' Hasan Koyuncu (PS) aan het stuur van de tweede grootste Brusselse gemeente brengen. De MR en ook Bernard Clerfayt (LB) zien dat minder zitten vanwege het communautaristische profiel van Koyuncu. Nochtans werd de PS in Schaarbeek de grootste partij. Laaouej betichtte de tegenstanders van Koyuncu eerder al van racisme.

Vandaag komt daar nog een identitair getint incident bovenop. Dat twee Anderlechtse scholen weigeren de Shoah te herdenken op vraag van ouders met de situatie in het Midden-Oosten in het achterhoofd, kan op begrip rekenen van PS-schepen Luiza Duraki, staat in La Dernière Heure.

“Schande over degenen die de plicht om te herdenken bezoedelen om er een politieke daad van te maken”, reageerde Leisterh op X. Ook hier mag de link met de PS niet uit het oog verloren worden. Naast Leisterh spraken ook MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez en Europees parlementslid en partijkopstuk Sophie Wilmès hun verontwaardiging uit.

Bemiddelaar

Een Brusselse doorbraak voordat Arizona (al dan niet) landt, blijft ondenkbaar. Sommige betrokkenen hopen dat er na de vorming van een federale regering met N-VA, Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés misschien een opening komt voor de PS – als Arizona Brussel zou sparen. Lees: geen fusie van de politiezones of geen schaar in de middelen voor Beliris, bijvoorbeeld. "Er moet 28 miljard bespaard worden op het federale niveau", countert een N-VA-bron. "We kunnen dus geen cadeautjes uitdelen aan Brussel."

Tegelijkertijd zou het ongeloofwaardig overkomen van de PS als ze in Brussel hun veto tegen de Vlaams-nationalisten inslikken, maar ondertussen aan hun federaal oppositiewerk beginnen tegen diezelfde N-VA (die de partij van Paul Magnette eigenlijk al heeft ingezet).

De N-VA aan Vlaamse kant lossen, blijft evenzeer onwaarschijnlijk. Sommige partijen opperen dat naast de PS dan ook de MR en Les Engagés een statement moeten maken tegen de partij van Bart De Wever. Ook ondenkbaar, gezien de Arizona-constellatie. Maar zelfs bij CD&V is er heel weinig animo om de plaats van de N-VA in te nemen aan Nederlandstalige zijde. Niet bij Brussels kopman Benjamin Dalle, maar ook niet bij voorzitter Sammy Mahdi.

Bij de MR beseffen ze dan weer dat de N-VA misschien wel mee de aanleiding is van de blokkade, maar dat die De Wever de ideale gelegenheid geeft om aan te tonen dat het Brussels Gewest niet draait én dat ze dus gewrongen zitten, want de Franstalige liberalen kunnen door hun federale verwevenheid de N-VA onmogelijk lossen. Dat wil de nieuwe (rechtsere) Brusselse Open VLD-kopman Frédéric De Gucht trouwens ook niet.

Terwijl Leisterh het vanavond bij zijn nieuwjaarstoespraak zal hebben over verantwoordelijkheid en de hete Brusselse hangijzers; zoals begroting, veiligheid en werkgelegenheid; zakt hij zo dieper weg in een moeras waar geen uitweg meer voorhanden lijkt. Bij een bron aan Nederlandstalige kant wordt de piste van een bemiddelaar weer bovengehaald. “Waarom niet Sophie Wilmès?”, oppert een woordvoerder. Het lijkt er hoe dan ook niet op dat Leisterh - Arizona of niet - zijn pogingen om een regering te vormen nog maanden kan rekken.